Σκοπός μας είναι οι «αμετανόητοι» να γίνουν ζυμάρι στα χέρια μας

Αποσπάσματα από το (σπάνιο) βιβλίο "Φυλακισμένοι Μάρτυρες και Ήρωες στην ΕΣΣΔ", Ι. Σιδέρης.

 Όταν ακόμα και τα εργοστάσια και τα κοχλόζ μπορούσαν να έχουν τις φυλακές τους, καταλαβαίνει κανείς πόσο δύσκολο είναι να καθορίσει κανείς με ακρίβεια τους τόπους εγκλεισμού των πολιτικών κρατουμένων. Σε αμήχανη θέση βρέθηκε ακόμα και η «Διεθνής Αμνηστία» η οποία σημείωνε στην Έκθεσή της (“Prisoners of Conscience in the USSR”, 1975): «Επειδή τα επίσημα σχετικά στατιστικά χαρακτηρίζονται ως κρατικά μυστικά, είναι δύσκολο να βρεθεί πόσα σωφρονιστικά ιδρύματα υπάρχουν, που ακριβώς και πως κατανέμονται στην ΕΣΣΔ. Η Διεθνής Αμνηστία γνωρίζει τα ονόματα και στις περισσότερες περιπτώσεις τον ταχυδρομικό τομέα, πάνω από 330 φυλακών και αποικιών εργασίας που διαμένουν ή διέμεναν πολιτικοί κρατούμενοι τα τελευταία χρόνια. Από αυτές μόνο 180 αποικίες και φυλακές βρίσκονται στην ΣΟΣΔΡ».

[ΣΟΣΔΡ=Σοβιετική Ομοσπονδία Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών Ρωσίας.

Στην επίσημη ορολογία η λέξη «αποικία» αντικατέστησε την λέξη «στρατόπεδο». Οι κρατούμενοι, όμως συνέχιζαν να τα λένε στρατόπεδα. Γιατί άραγε;].

Το κεφάλαιο «εγκλήματα ιδιαίτερα επικίνδυνα για το Κράτος» (άρθρα 64-73 του Ποινικού Κώδικα της ΣΟΣΔΡ) περιλαμβάνει έναν αριθμό καθαρά πολιτικών άρθρων σύμφωνα με τα οποία οι κρατούμενοι για λόγους συνείδησης καταδικάζονται για «προδοσία», «αντισοβιετική δημαγωγία και προπαγάνδα» και «αντισοβιετικη οργανωτική δραστηριότητα». Πολλοί κρατούμενοι για λόγους συνείδησης που καταδικάζονταν βάσει άλλων άρθρων του νόμου – όπως για «αντισοβιετική δυσφήμιση» και θρησκευτικούς λόγους δεν αποθαρρύνονται με την πρώτη καταδίκη και επαναλαμβάνουν ενέργειες που έχουν προγραφεί. Αν αυτά τα άτομα καταδικαστούν για δεύτερη φορά χαρακτηρίζονται «αμετανόητοι» και μπορούν κι αυτοί να σταλούν να εκτίσουν την ποινή τους σε άλλη δημοκρατία από την δική τους.

Οι πολιτικοί κρατούμενοι που έχουν διαπράξει «ιδιαίτερα επικίνδυνα κρατικά εγκλήματα» ή που έχουν «υποτροπιάσει» συγκεντρώνονται, το περισσότερο, σε συγκροτήματα αποικιών της Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας των Μόρντβε, (Mordovian Autonomous Soviet Socialist Republic) κάπου 450 χιλιόμετρα νότια από την Μόσχα και την περιοχή του Πέρμ. Οι «εξαιρετικά επικίνδυνοι» και οι «αμετανόητοι» πολιτικοί κρατούμενοι συγκεντρώνονται στις αποικίες ZhKh 385/1, /3, /17 και /19.

Ο σοβιετικός νόμος διατυπώνει την αρχή πως ο σκοπός του εγκλεισμού στα στρατόπεδα και στις φυλακές των πολιτών είναι ο «σωφρονισμός» τους. Όταν μιλάμε για σωφρονισμό εννοούμε την μεταβολή της συνείδησης του κρατούμενου. Όλα όμως τα υποσκελίζει το «τιμωρητικό» στοιχείο. Για παράδειγμα, στην αποικία ZhKh 385/1, της περιοχής Μόρντβε, ο αξιωματικός της KGB Κοτσετκόφ, είπε στον Έντουαρντ Κούζνετσοφ το 1971 : «Εδώ που βρίσκεσαι είναι ειδική αποικία. Αυτό εδώ το ίδρυμα δεν είναι για σωφρονισμό, αλλά για τιμωρία. Η δουλειά μας είναι να σε κάνουμε να λυγίσεις ώσπου να γίνεις σαν ζυμάρι στα χέρια μας. Κατάλαβες;»

Μέσα στο στρατόπεδο ή στην φυλακή ο κρατούμενος εκτός από την πείνα και το φόβο, την σωματική ταλαιπωρία, την μοναξιά ή τον κίνδυνο της τρέλας, πρέπει να υφίσταται τακτικά και την «πολιτική διαπαιδαγώγησή» του. Ομιλίες προπαγανδιστικές, διαλέξεις, πιέσεις για απαντήσεις, για ερωτήσεις, με συνέπειες βαριές για τον κρατούμενο.

Ιδού πώς συμπεριφέρονται οι αρχές των στρατοπέδων απέναντι στους κρατουμένους για λόγους θρησκευτικής πίστης και ζωής. Η περιγραφή έγινε από ομάδα πρώην σοβιετικών κρατουμένων πού συνηγορούσαν για μιά καλύτερη μεταχείριση των πολιτικών κρατουμένων σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης:

«Το κυνηγητό των θρησκευτικών εντύπων συνοδεύεται στις φυλακές και τις αποικίες από άγρια δίωξη των θρησκευομένων. Διάλυση των συγκεντρώσεων προσευχής στις περιοχές των στρατοπέδων, τιμωρία με εγκλεισμό στην απομόνωση για απουσία από την εργασία στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές (όπως το Πάσχα και τα Χριστούγεννα), απαγόρευση κάθε είδους ιεροτελεστίας, ακόμη και κηρύγματος, καθώς και της μετάληψης ετοιμοθάνατων - αυτές είναι οι μέθοδοι «παιδαγωγικής» επιρροής, που με τη βοήθειά τους προσπαθούν να ξεριζώσουν τις θρησκευτικές διαφωνίες». Ιδιαίτερα για τους θρησκευόμενους, η εχθρότητα των αρχών του στρατοπέδου φτάνει στην υπερβολή. Δυο παραδείγματα : Ο Ιβάν Όσταπένκο, 60 χρόνων, μετά 4 χρόνια φυλακής και 3 εξορίας, κρεμάστηκε στην Οδησσό το 1974 επειδή πρόσφερε τη μαρτυρία του ως χριστιανός. Τρομερή είναι ή περίπτωση του ρώσου στρατιώτη Ιβάν Μοϊσέιεβ που, αφού τον βασάνισαν πολύ οι ανώτεροί του εξαιτίας της πίστης του, τον έπνιξαν (1972). Ανοίγοντας οι γονείς του το φέρετρό του είδαν πληγές στο κεφάλι, 6 χτυπήματα με μαχαίρι τριγύρω στην καρδιά, ίχνη φοβερών εγκαυμάτων στο στήθος, στους ώμους και τα πόδια εκχυμώσεις. Αυτό βεβαίωσαν 23 μάρτυρες με την υπογραφή τους.

ΚΟ : 1. Ο Ivan Ostapenko ήταν πρεσβύτερος της ουκρανικής ευαγγελικής εκκλησίας. Μετά από 4 χρόνια φυλακής και 3 χρόνια εξορίας, του προσφέρθηκε να εκτίσει το υπόλοιπο της «ποινής» του σε μέρος κοντά στο σπίτι του, εφόσον απαρνιόταν την πίστη του, κάτι που αρνήθηκε να κάνει. Στις 26 Ιανουαρίου 1974 βρέθηκε κρεμασμένος. Οι συγγενείς του ποτέ δεν δέχτηκαν ότι αυτοκτόνησε και έγραψαν επιστολή διαμαρτυρίας στον Μπρέζνιεφ].

2. Ο Ivan Moiseyev (1952-1972), γνωστός ως Βάνια (Vanya) ήταν στρατιώτης στον Σοβιετικό Στρατό, που βασανίστηκε για την πίστη του και πέθανε ως μάρτυρας το 1972 στην ηλικία των 20 ετών. Οι γονείς του ήταν χριστιανοί ευαγγελικοί από τη Μολδαβία. Το Νοέμβριο του 1970 παρουσιάστηκε στον Σοβιετικό Στρατό και όταν  άρχισε να μιλάει ανοιχτά για τον Θεό, οι ανώτεροί του άρχισαν μια συστηματική εκστρατεία εκφοβισμού και βασανιστηρίων για να τον κάνουν να σιωπήσει. Του απαγόρευσαν να μιλάει για τον Χριστό και άρχισαν να του κάνουν διάφορα καψόνια, στερώντας του την τροφή, χτυπώντας τον με ραβδιά, και ανακρίνοντάς τον κάθε νύχτα. Μια φορά τον ανάγκασαν να σταθεί με θερινή στολή σε θερμοκρασία 25 υπό το μηδέν. Καταλαβαίνοντας ότι σύντομα οι κομμουνιστές θα τον σκότωναν έγραψε στους γονείς του, στις 11 Ιουλίου 1972: «Δεν θα με δείτε ξανά», εξηγώντας τους ότι είχε δει ένα όραμα, με αγγέλους του Θεού που τον ενίσχυαν για αυτά που θα περνούσε. Μερικές μέρες μετά ένα φέρετρο ήρθε στο σπίτι των γονιών του. Όταν το άνοιξαν, από τα κτυπήματα ήταν δύσκολο να αναγνωρισθεί το πρόσωπο του Vanya.

ΚΟ / βλ. εδώ κι εδώ