Ο Μύθος της ισλαμικής ανοχής

Στις περισσότερες μελέτες για το Ισλάμ κάθε αναφορά στην μουσουλμανική παρουσία στην Δύση συνδέεται με την ανεκτική συμπεριφορά των  ισλαμιστών απέναντι στους κατακτημένους πληθυσμούς. Ιδιαίτερα πάντα μνεία γίνεται για την ισπανική κατάκτηση και για τον «παράδεισο» που είχε ουσιαστικά εγκαθιδρυθεί στην περιοχή της Ανδαλουσίας. Την ιδανική αυτή εικόνα ήρθε να κλονίσει μια τελευταία μελέτη ενός ισπανο-αμερικανού καθηγητή του Πανεπιστημίου Northwestern, του Dario Fernandez Morera. Στο βιβλίο του The Myth of the Andalusian Paradise: Muslims, Christians, and Jews under Islamic Rule in Medieval Spain (ISI Books, 2016) αποδομεί τον θρύλο της μουσουλμανικής ανθρωπιστικής συμπεριφοράς και περιγράφει με γλαφυρότητα την πραγματικότητα της ισλαμικής κατάκτησης.

Με ιδιαίτερη αναφορά σε πρωτογενείς πηγές της εποχής, αλλά και σε πιο σύγχρονες, περιγράφει  τις συνθήκες ζωής στην Ισλαμική Ισπανία
αναδεικνύοντας την περιθωριοποίηση και την πολιτιστική καταπίεση των γηγενών πληθυσμών αλλά ακόμη και πολλών από τους ίδιους τους μουσουλμάνους. Περιγράφοντας σε αρκετή λεπτομέρεια τους κανόνες της νομικής σχολής του Σουνιτικού Ισλάμ  που κυριάρχησε στην Ισπανία, της σχολής Μαλάκι, την οποία και υιοθέτησαν οι Ουμαγιάδες στην αρχή Χαλίφηδες της Δαμασκού αλλά και οι Αμπασίδες της Βαγδάτης αργότερα, εξηγεί την βαρβαρότητα της καθημερινότητας που επέβαλαν αλλά και τις εξοντωτικές ποινές για κάθε απλή παράβαση.

Οι μύθοι της ανεκτικότητας που μέχρι πρόσφατα κυριαρχούσαν στην επιστημονική ιστοριογραφία για την εποχή γκρεμίζονται και η αλήθεια της ισλαμικής κυριαρχίας, που στηρίζεται στις δοξασίες περί Ιερού Πολέμου (Τζιχάντ), έρχονται στο προσκήνιο. Τα περί ανωτερότητας του Ισλαμικού πολιτισμού που συχνά αναφέρονται σε άλλες μελέτες κατεδαφίζονται με λεπτομερείς αναφορές στη θέση των γυναικών, στα μαρτύρια των απίστων (κυρίως Χριστιανών αλλά και Εβραίων) αλλά και στις βάρβαρες εκδικητικές ποινές για κάθε παραστράτημα από τους κανόνες του δόγματος Μαλίκι. Αντί για τον υποτιθέμενο παράδεισο της «convivencia» (συμβίωσης) με έμφαση έρχονται στην επιφάνεια οι αγριότητες της ισλαμικής καταπίεσης και η αδίστακτη περιθωριοποίηση των «ντίμμυς» – των Χριστιανών υποτακτικών.

Σύμφωνα με τον Paul F. Crawford, Καθηγητή Αρχαίας και Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Πεννσυλβανίας, το βιβλίο αυτό ήταν απόλυτα απαραίτητο για να ρίξει φως  στις τρέχουσες συζητήσεις για τον Ισλάμ και την Δύση και για να αντικρύσει με αλήθεια, μακριά από την εφιαλτική λογική της πολιτικής ορθότητας, τα πραγματικά γεγονότα που χαρακτήρισαν μια τόσο μεγάλη ιστορική περίοδο.

Αντί για θρησκευτική ανοχή και την επικράτηση ενός είδους πολύ-πολιτισμικότητας το βιβλίο του Morera αναδεικνύει την σκοτεινή πραγματικότητα μιας εποχής βίας, βασανιστηρίων κι έλλειψης της όποιας κατανόησης του ‘διαφορετικού’. Φαίνεται καθαρά μέσα από τις σελίδες αυτής της μελέτης για ποιο λόγο, αν και η μουσουλμανική κατάκτηση διήρκεσε γύρω στους 8 αιώνες στην Ισπανία, η φλόγα της ανατροπής του Ισλάμ παρέμεινε άσβεστη στις καρδιές των Χριστιανών υποτακτικών. Επιτρέποντας τελικά την «επανακατάκτηση» (Reconquista) από τους χριστιανούς βασιλείς της Καστίλλης, της Αραγώνος και του Λεόν.      

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Yale, Noel Valis, επισημαίνει πως η αυστηρή εφαρμογή του Ιερού Νόμου (της Σαρία) στην Ανδαλουσία, με τις συνακόλουθες διακρίσεις εναντίον των μη-μουσουλμάνων και την υποβάθμιση των γυναικών, συνέβαλε στην μιζέρια της καθημερινής ζωής και στην υπαρξιακή δυστυχία των τοπικών πληθυσμών. Όλα αυτά αποδεικνύουν τον «ακαδημαικό μύθο» που για χρόνια συντηρείται περί ανοιχτόμυαλης δήθεν διακυβέρνησης από τους ισλαμιστές αφέντες της μεσαιωνικής Ισπανίας και του αμοιβαίου σεβασμού που αυτοί υποτίθεται πως έδειχναν στους ετερόπιστους υπηκόους τους. «Η μελέτη δείχνει με κάθε λεπτομέρεια την απαξίωση, τις διακρίσεις, την επίσημη ανισότητα και την αυθαίρετη βία που επέβαλαν (οι κυρίαρχοι μουσουλμάνοι επί των χριστιανών υπηκόων τους) στην Ισλαμική Ισπανία» επισημαίνει ο Daniel Pipes, εκδότης του «Middle East Quarterly».
Δυστυχώς το βιβλίο αυτό του Morera, εκθέτει πολλούς διεθνώς αναγνωρισμένους ακαδημαικούς, από σχολεία όπως το Yale, το Harvard, το Chicago, το Princeton, το Λονδίνο και η Οξφόρδη, σαν απολογητές περίπου της Τζιχάντ - πάνω στην οποία στηρίχθηκε και η κατάκτηση αλλά και η διακυβέρνηση στη συνέχεια της μεσαιωνικής ισλαμικής Ισπανίας. Σύμφωνα με το FrontPage Magazine το αποκαλυπτικό αυτό βιβλίο του Morera καταρρίπτει όλους τους μύθους περί Ισλαμικής δήθεν ανοχής αποδεικνύοντας την βαρβαρότητα του Σουνιτικού Ισλάμ της εκδοχής Μαλάκι (που πρέπει εδώ να σημειωθεί πως δεν είναι και η αυστηρότερη, εφ’ όσον υπάρχει και η νομική εκδοχή των Χαμπάλις, που εφαρμόζεται στην Σαουδική Αραβία των φανατικών σαλαφιστών Ουαχάμπις).   

Συνοπτικά αξίζει να σκεφθεί κάποιος πως η Δύση ζούσε – και εν πολλοίς ζει ακόμη – κάτω από την ψευδαίσθηση πως το Ισλάμ είναι ειρηνικό, ανθρωπιστικό και λειτουργεί με γνώμονα την αγάπη και την ανοχή των πάντων. Το «The Myth of the Andalusian Paradise» ταρακούνησε σίγουρα τα στατικά ύδατα της Δυτικής μακαριότητας. Ακόμη όμως δεν είναι σίγουρο πόσοι ακριβώς – από τους ηγέτες των δυτικών δημοκρατιών - έχουν συγκλονισθεί.

 Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου