Φαιδροί Αργεντινολόγοι

Γράφει ο Διονύσης Ελευθεράτος

Σκεφθείτε έναν σημαντικό αθλητικό σύλλογο, που «βουλιάζει» εξ αιτίας των επιλογών κάποιου ανεκδιήγητου μεγαλοπαράγοντα. Η ομάδα υποβιβάζεται, καταχρεώνεται, κινδυνεύει να διαλυθεί. Ο «τιμονιέρης» αποκαθηλώνεται, ο σύλλογος αναστυλώνεται, ανακάμπτει και σταθεροποιείται -επί χρόνια- σε υψηλά επίπεδα.

Αργότερα αρχίζει να «αγχομαχά». Χάνει έδαφος, χωρίς όμως να έχει - έως τώρα - γκρεμοτσακιστεί, όπως επί των ημερών του μεγαλοπαράγοντα. Τι κάνει εκείνος; Πλημμυρισμένος από βλακώδη, κομπλεξική χαιρεκακία, διατυμπανίζει ότι η ομάδα βασανίζεται επειδή απέρριψε το δικό του, «σοφό» μοντέλο διαχείρισης. Ναι, εκείνο που την είχε οδηγήσει στον πάτο!
Αρκετές αληθινές ιστορίες του διεθνούς ποδοσφαίρου έχουν εξελιχθεί περίπου έτσι. Ακριβώς έτσι, ίσως καμία: πού να βρεθεί παράγοντας με τόση ξετσιπωσιά; Βρίσκεται, όμως, το αντίστοιχό του στη σφαίρα της πολιτικής και της οικονομίας. Αρκεί να βάλουμε στη θέση της ομάδας την Αργεντινή και να εκλάβουμε ως μεγαλοπαράγοντα το νεοφιλελευθερισμό που την οδήγησε στην εφιαλτική τετραετία 1999 -2002. Διάβολε, ως πού μπορεί να φθάσει ο «ιδεολογικός χουλιγκανισμός» όσων αναζητούν «δικαίωση» στην ιδέα ότι η Αργεντινή δεν θα ασθενούσε σήμερα, εάν τότε είχε αφεθεί μέχρι τέλους - του δικού της τέλους- στο καταφανώς θανατηφόρο, μονεταριστικό χειρουργικό τραπέζι;
Δεν αλλάζουν τα γεγονότα, όσο κι αν φωνάζουν οι απανταχού ρεβανσιστές «της αγοράς», στις τάξεις των οποίων οι ημέτεροι μουτζαχεντίν των Μνημονίων συγκροτούν την πλέον απλοϊκή και υστερική συνιστώσα.Διότι, σύμφωνοι, για τις ακριβείς αιτίες, το βάθος, την έκταση των σημερινών οικονομικών προβλημάτων της Αργεντινής, για το τι πρέπει να καταλογιστεί στην κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρχνερ, μπορούν να γίνουν πολλές και σοβαρές συζητήσεις. Δεν περιμένουμε ασφαλώς να συμμετάσχουν σε αυτές οι «δικοί» μας «παπαγάλοι». Δεν αξιώνουμε καλλιγραφίες από της Μυλωνούς τα οπίσθια. Μόνο τερματισμό της εκούσιας, προσποιητής αμνησίας.
Βολεύει - δεν βολεύει τα «παπαγαλάκια», την Αργεντινή την έπνιξε το 1999 -2002 το νεοφιλελεύθερο «τσουνάμι» Μένεμ της δεκαετίας του '90, καθώς και τα «γιατροσόφια» της ιδιότυπης τρόικας ΔΝΤ, Παγκόσμιας Τράπεζας και ΗΠΑ, οι οποίες θεωρούσαν την Αργεντινή οικονομική «πίσω αυλή» τους. «Πυλώνες» της ολέθριας «νεοθατσερικής» πολιτικής του Κάρλος Μένεμ ήταν η θέσπιση (1991) της ισοτιμίας πέσο - δολαρίου (1:1), η συμπίεση των μισθών προς τα κάτω, οι σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις. Οι περίπου 400 επιχειρήσεις που ιδιωτικοποιήθηκαν αντιστοιχούσαν στο 7% του εθνικού προϊόντος. Η περαιτέρω «ώθηση» που δεν δόθηκε ποτέ - με τις ιδιωτικοποιήσεις- στην παραγωγή της χώρας περίσσεψε στον τομέα της διαφθοράς.
Διαρκώς συρρικνωνόταν το ΑΕΠ στη «μαύρη» τετραετία 1999 -2002. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, μειώθηκε κατά 3,39% το '99, κατά 0,79% το 2000, κατά 4,41% το 2001 και κατά ... 10,89% το 2002. Η ανεργία; Στο 18,30% το 2001, στο 17,90% το 2002. Η φτώχεια; Κάλπαζε. Ένα ενδιαφέρον συμπέρασμα, άκρως ενοχλητικό για τους εγχώριους καθεστωτικούς - μνημονιακούς «αργεντινολόγους», είναι ότι στην χρεοκοπημένη Αργεντινή το ΑΕΠ δεν έπεσε συνολικά τόσο, όσο στην Ελλάδα που «διασώζεται». Ούτε η ανεργία πλησίασε το δικό μας «30% παρά κάτι»!
Η συνέχεια, όμως, επιφυλάσσει και ενοχλητικότερο συμπέρασμα: τόσο το «ως εδώ και μη παρέκει» του Νέστορ Κίρχνερ προς τους διεθνείς τοκογλύφους (2003), όσο και το πρόγραμμα «αριστερόστροφου κεϋνσιανισμού» που υλοποιήθηκε έκτοτε, τελεσφόρησαν αμέσως. Στην πενταετία 2003 - 2007 όχι μόνο τερματίστηκε η καθίζηση του ΑΕΠ, αλλά η ανάπτυξη «έτρεξε» με ρυθμούς που θα ζήλευαν όλες οι χώρες -πλην Κίνας: 8,84%, 9,03%, 9,18%, 8,47%, 8,65%... Όσο για την ανεργία, αυτή μειωνόταν σταθερά - από το 16,1% του 2003 στα μονοψήφια νούμερα των τελευταίων ετών: 8,5% (2007), 7,8% (2008), 8,6 % (2009). Η ανεργία του δεύτερου τριμήνου του 2013 καταμετρήθηκε στο 7,2%.Τα ποσοστά αυτά δεν συνιστούν μεγάλη βελτίωση μόνο εν συγκρίσει προς το έρεβος του 1999 - 2002. Στην «καρδιά» της νεοφιλελεύθερης περιόδου Μένεμ, στην πενταετία 1994- 1998, η ανεργία έφθανε, κατά ετήσιο μέσο όρο, στο 15,2%...
Ασφαλώς η καπιταλιστική Αργεντινή των Κίρχνερ δεν ενσαρκώνει την κοινωνία των ονείρων μας. 
Παραμένει άλλωστε χώρα έντονων ανισοτήτων, παρά την αναδιανομή εισοδήματος που έγινε κατά την τελευταία δεκαετία του «αριστερού περονισμού». Αξίζει να αναλυθούν διεξοδικά, σε άλλο σημείωμα, λάθη και αδύνατα σημεία της πολιτικής Κίρχνερ- από τις αιτίες αύξησης του πληθωρισμού, έως τις ανεπάρκειες στην παραγωγική ανασυγκρότηση. Επί του παρόντος, μία και μόνη επισήμανση: όπως δείχνει και το ιστορικό - έως σήμερα- ζενίθ στο οποίο βρέθηκε τον περασμένο Οκτώβριο η εκλογική απήχηση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, στην κοινωνία της χώρας υπάρχει πλέον κι ένα ρεύμα εξ αριστερών κριτικής ή και αμφισβήτησης της πολιτικής Κίρχνερ. Ένα ρεύμα που διαπιστώνει, μεταξύ άλλων, ότι ορισμένες τομές έμειναν ανολοκλήρωτες, ότι πχ δεν αντιμετωπίστηκε αποτελεσματικά η συμμαχία μεγάλων εταιρειών και αγροτών που πολέμησε μανιωδώς τη φορολόγηση των εξαγόμενων αγροτικών προϊόντων, κλπ.
Όλα αυτά, βεβαίως, ουδόλως αναιρούν το βασικό συμπέρασμα: η Αργεντινή έσωσε προ δεκαετίας την κοινωνία της, διαγράφοντας το 75% του χρέους, πρωτίστως επειδή έπαψε να είναι το πειθήνιο θύμα του ΔΝΤ και των αγορών. Όποιες κι αν είναι στο εξής οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, η παρακαταθήκη αυτή δεν αίρεται, παρά μόνο στα λόγια και κείμενα της πολιτικής και δημοσιογραφικής καθεστωτικής αρλουμπολογίας.
Τον περασμένο Δεκέμβριο γινόταν μια απεργία αστυνομικών κι οι «παπαγάλοι» ανακάλυπταν νέο, αντίστροφο... «αργεντινάτσο». Ο φαιδρός ισχυρισμός πως «η Αργεντινή ξαναγύρισε στο 2001- 02» αναπαράγεται σε τέτοιο βαθμό, ώστε πριν από ένα μήνα ηχούσε σαν ... αριστεριστής ο Γιώργος Κύρτσος, μόνο και μόνο επειδή επεσήμαινε («Σκάι») ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο τότε και το παρόν. Η μακρόσυρτη δικαστική διελκυστίνδα της Αργεντινής με διάφορους κερδοσκοπικούς οίκους - «γύπες» τροφοδοτεί αμίμητα ...ηθικά διδάγματα, όπως: «Να, δεν κέρδισαν τίποτε παραπάνω από εμάς». Για να αποκτήσει κάποια αληθοφάνεια τούτη η ανοησία, τα ελληνικά ΜΜΕ κατά κανόνα αποσιωπούν όσες δικαστικές αποφάσεις αναστέλλουν εντολές πληρωμής εκ μέρους της Αργεντινής (πχ, την πρόσφατη απόφαση εφετείου των ΗΠΑ για τις αξιώσεις του «γύπα» ΝΜL).
Είναι, φυσικά, εξωφρενική κάθε απόπειρα «εξίσωσης» της ελληνικής τραγωδίας με τα της Αργεντινής - πολλώ δε μάλλον κάθε πειρασμός να αναγορευθεί η η δική μας καταβαράθρωση σε «προτιμότερο δρόμο». Τι να συγκρίνει κανείς; Έχοντας διαγράψει το συντριπτικά μεγαλύτερο τμήμα του χρέους της, η Αργεντινή πληρώνει κατά διαστήματα ή δεν πληρώνει καθόλου, κερδίζει χρόνο, επιδίδεται σε πολιτικό και δικαστικό «κλεφτοπόλεμο» - πολλοί λένε, μάλιστα, ότι θα διέθετε ισχυρότερα όπλα, αν είχε προβεί σε ορισμένες νομικές κινήσεις το 2002-03. Το κυριότερο: με τη στάση του, το Μπουένος Άιρες δείχνει ότι η εθνική κυριαρχία μπορεί εμπράκτως να υπερισχύει του βρετανικού ή αμερικανικού δικαίου. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τον οικονομικό - κοινωνικό στραγγαλισμό της Ελλάδας, που προσφέρει απόλυτη υπακοή και φορτώνεται χρέος διαρκώς βαρύτερο;
Για όλα είναι ικανοί οι «παπαγάλοι». Αν αύριο χάσει την εξουσία ο Ερντογάν, μπορεί να πουν ότι το πρόβλημα της Τουρκίας χρονολογείται από τότε που εκδιώχθηκε το ΔΝΤ. Αν το 2020 αντιμετωπίσει κάποια σοβαρή οικονομική κρίση ο Ισημερινός, θα ισχυριστούν ότι έφταιγε η διαγραφή του χρέους που πέτυχε η χώρα το 2008. Ποιος ξέρει, ακόμη και κάποιος μελλοντικός σεισμός στην Ισλανδία ίσως αποδοθεί στο θράσος της λιλιπούτειας χώρας που αρνήθηκε να «γδύσει» τους πολίτες της, για χάρη των διεθνών «αρπακτικών». Με τόσα «μαργαριτάρια» που ραίνουν τα βραδινά τηλεοπτικά δελτία, τίποτε δεν είναι να αποκλείεις.

*Δημοσιεύθηκε στο "Πριν"