(21 Ιουνίου 1732)
Ο Άγιος νεομάρτυς Νικήτας ο Νισύριος εγεννήθη στη Νίσυρο τής Δωδεκανήσου από γονείς χριστιανούς. Όπως συνέβη σε όλες τις τουρκοκρατούμενες περιοχές οπού πολλοί από ανάγκη ή από το φόβο των Τούρκων άλλαξαν την πίστη τους, το ίδιο συνέβη και με την οικογένεια του Νικήτα. Τούρκεψαν όλοι και ο Νικήτας μεγάλωνε με την συνείδηση αυτή ότι ήταν Τούρκος.
Μία μέρα μάλωσε με ένα άλλο τουρκόπουλο και ή μητέρα του έβρισε το Νικήτα ονομάζοντας τον γκιαούρη δηλ. άπιστο. Στεναχωρημένος ο Νικήτας ζήτησε να μάθει από τη μητέρα του γιατί ή τουρκάλα τον έβριζε λέγοντας τον άπιστο.
Η μητέρα του αναγκάστηκε να του πει όλη την ιστορία ότι ήσαν
χριστιανοί όλη η οικογένειά τους και ότι το χριστιανικό του όνομα ήταν Νικήτας.
Από εκείνη τη στιγμή στην συνείδηση του Νικήτα άρχισε μία επανάσταση. Σκεπτόταν με τι τρόπο θα ξαναγύριζε στην πατροπαράδοτη χριστιανική του πίστη. Ενώ βρισκόταν στο λιμά­νι του νησιού και σκεπτόταν αυτά τα πράγματα παρακαλώντας τον Χριστό να τον βοηθήσει, ένα καΐκι έφευγε για την Χίο.
Το θεώρησε κατάλληλη ευκαιρία. Μπήκε μέσα και έφθασε στο Νησί της Χίου μη ξέροντας που να πάει και έχοντας σαν πυξίδα του την προστασία του Θεού ακολούθησε ένα δρόμο πού τον έφερε στο περίφημο βασιλικό μοναστήρι τής Νέας Μονής. Εκεί εξομολογήθηκε στον Ηγούμενο τι του συνέβαινε και το μεγάλο του πόθο να ξαναγυρίσει στην αγία Εκκλησία και να ζήσει ως καλός Χριστιανός.
Ό Ηγούμενος τον έστειλε και εξομολογήθηκε σε έναν άγιο αρχιερέα πού εφησύχαζε τότε στο νησί, τον πρώην Μητροπολίτη Κορίνθου Μακάριο. Κατόπιν τον κατήχησαν όπως έπρεπε, τον μύρωσαν και παρέμεινε στο μοναστήρι κάνοντας πολλή προ­σευχή και νηστεία, αποφεύγοντας τις εμφανίσεις και συζητήσεις με τους πολλούς και συζητώντας μόνο για πράγματα πού είχαν σχέση με την χρι­στιανική πίστη και αρετή με τον ηγούμενο και τους πατέρες της μονής πού ξεχώριζαν για την ευλάβεια τους. Είχε δε και ένα μικρό δοχείο με αγιασμό και κάθε τόσο έπινε από λίγο.
Με όλα αυτά θέρμανε ή καρδιά του από τον έρωτα του Χρίστου. Ακούγοντας μία φορά ότι αυτοί πού είχαν αρνηθεί τον Χριστό έπρεπε να κηρύξουν δημοσίως ότι αρνούνται την ψεύτικη πίστη και είναι έτοιμοι να χύσουν το αίμα τους για την αγάπη του Χρίστου, το ‘βαλε καλά στον νου και στην καρ­διά του και από τώρα και πέρα ή προσευχή του εις τον Χριστό ήταν να τον αξιώσει να μαρτυρήσει και να χύσει το αίμα του για χάρη Του.
Μετά την αγία Μονή έζησε για ένα διάστημα στην μονή των αγίων Πατέρων δείχνοντας και εκεί την ίδια επιμέλεια στους κόπους και τις ασκήσεις τής πνευματικής ζωής.
Ήταν 15-16 χρονών ο Νικήτας όταν ήρθε ή πολυπόθητη στιγμή να ομολογήσει την πίστη του και την αγάπη του στον γλυκύτατο Χριστό. Κατεβαίνοντας στην πρωτεύουσα της Χίου την Χώρα βρέθηκε για κάποια αιτία μπροστά στον αγά ο όποιος με διάφορες ερωτήσεις πού του έκανε έμαθε ότι ήταν μουσουλμάνος και τώρα τον έβλεπε να ελέγχει και να αποστρέφεται την μου­σουλμανική θρησκεία και να ομολογεί με θάρρος ασυνήθιστο για την ηλικία του ότι είναι χριστιανός και χριστιανός θα πεθάνει. Μάταια προσπάθησαν με κολακείες και υποσχέσεις να τον μεταπείσουν.
Άρχισαν νά τόν φοβερίζουν γιά νά κάμψουν τό φρόνημα του. Όσο όμως τόν φοβέριζαν καί τόν απειλούσαν τόσο περισσότερο άναβε μέσα του ή φλόγα γιά τήν αγάπη του Χρίστου. Αφού τόν έδειραν αλύπητα, τόν έβαλαν στην φυλακή καί στην συνέχεια άρχισαν νά τόν βασανίζουν αλύπητα μέ διαφόρους τρόπους.
Ο μάρτυρας του Χρίστου τ’ αντιμετώπιζε όλα με νηστεία και προσευχή ζητώντας τήν θεία βοή­θεια καί δύναμη. Χριστιανοί πού ήσαν μαζί του στην φυλακή τόν παρακαλούσαν νά φάει κάτι. Εκείνος τους αποκρινόταν οτι τρέφεται μέ τροφή τήν οποίαν αυτοί δέν είχαν καί ευφραίνεται μέ ευφροσύνη πού αυτοί δέν μπορούσαν νά νιώσουν.
Τόν έριξαν κρυφά δέσμιο χειροπόδαρα στον στάβλο νά τόν ποδοπατή­σουν τά άλογα γιά νά μήν ακούεται έξω στους χρι­στιανούς ή παρρησία καί ή ανδρεία του. Μέσα στην σκοτεινή φυλακή του κάστρου πού τόν έβαλαν στην συνέχεια τόν καθυπέβαλαν σε πολλά καί φοβερά μαρτύρια καθώς ακουόταν δέν μπόρεσαν όμως οι χριστιανοί νά τά μάθουν καί νά μας τά παραδώσουν. Κάποιοι Τούρκοι έλεγαν μέ θαυμασμό οτι ή σκοτεινή φυλακή στην οποία είχαν βάλει τόν άγιο ήταν λου­σμένη τήν νύκτα από άπλετο φως.
Δέκα μερόνυχτα κράτησαν τά μαρτύρια του αγίου. Αφού τόν έβγαλαν από τήν φυλακή όρμησαν κατά πάνω του πλήθος Άγαρηνών καί άλλοι τον έσερναν από εδώ, άλλοι από έκει, καί άλλοι τόν έδερναν απάνθρωπα μέ τά χέρια τους, άλλοι τόν τρυπούσαν άσπλαχνα μέ τά μαχαίρια τους καί ό καθένας έκανε οτι κακό μπορούσε στον νεαρό μάρτυρα ανάλογα μέ τόν θυμό καί τήν μανία του.
Κυριολεκτικά τόν έσερναν ως πρόβατο επί σφαγήν. Φέρνοντας τον σέ ενα μέρος έξω από τήν πόλη πού ήταν τό Ιβηρίτικο μετόχι, του είπαν γιά μιά ακόμη φορά νά πει οτι είναι μωαμεθανός γιά νά γλιτώσει τήν ζωήν του. Εκείνος όπως απήντησε μέ θάρρος«Χριστιανός είμαι, Νικήτας ονομάζομαι καί Νικήτας θ’ αποθάνω».
Οι Χριστιανοί βλέποντας τό νεαρό της ηλικίας του καί φοβούμενοι μήπως δειλιάσει τόν θάνατο παρακαλούσαν τό Θεό νά τόν δυναμώσει νά τελειώσει τόν δρόμο του μαρτυρίου. Ό Νικήτας όμως όχι μόνο δεν φοβόταν αλλά έλεγε στους Αγαρηνούς νά τόν θανατώσουν γρηγορότερα γιά νά βρεθεί κοντά στον αγαπημένο του Χριστό. Εν τέλει ένας άγριος Τούρκος Κριμλής λεγόμενος βλέποντας τους άλλους πού συστέλλονταν νά τόν αποκεφαλίσουν ώρμησε μέ πολλή μανία καί του άπέκοψε τήν τιμία κεφαλή μέ πολλές μαχαιριές γιά νά τοΰ αυξήσει τήν τιμωρία καί τους πόνους.
Έτσι έλαβε τό μακάριο τέλος ο Θείος Νικήτας στίς 21 του μηνός’Ιουνίου 1732. Τυφλοί πού άλειψαν τά μάτια τους μέ τό αίμα του Μάρτυρα είδαν τό φως τους καί έδόξαζαν τόν Θεό καί τόν μάρτυρα Νικήτα.
Οι άσπλαχνοι Αγαρηνοί επειδή έβλεπαν τους χριστιανούς νά παίρνουν άπό τό μαρτυρικό σώμα ότι μπορούσε ό καθένας προς αγιασμό καί βοήθεια του έπαιρναν άπό ένα βόθρο πού ήταν εκεί κοντά ακαθαρσίες καί τίς έριχναν στό άγιο λείψανο για νά τό μολύνουν. Με τήν βοήθεια του Θεού τό Λείψανο του αγίου παρέμενε καθαρότατο καί λευκότατο σάν τόν κρίνο. Τέλος τό έριξαν στην θάλασσα καί δέν έμεινε από αυτά τίποτε εκτός από κάποια κομμάτια καί τήν κάρα του πού μπόρεσαν καί πήραν κάποιοι ευλαβείς χριστιανοί.
Ό Τούρκος Κριμλής πού μέ τόση κακία απο­κεφάλισε τόν άγιο κατελήφθη από ένα τρόμο του σώματος του, ως άλλος Κάιν, πού τον ακο­λουθούσε σε όλη του τη ζωή.
Πολλά θαύματα έγιναν καί γίνονται μέχρι σήμε­ρα από τόν άγιο νεομάρτυρα Νικήτα σέ όσους μέ πίστη καί ευλάβεια τόν τιμοΰν καί επικαλούνται τήν βοήθεια του.

Απολυτίκιο
Ήχος α’
Της Νισύρου τον γόνον και της Χίου το καύχημα
τον φρουρόν Αιγαίου Πελάγους Νικήταν τον ένδοξον
υμνήσωμεν συμφώνως οι πιστοί βοώντες προς αυτόν ειλικρινώς.
Σαις λιταίς τους την σην μνήμην επιτελούντας σώζε και βοώντας σοι.
 Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ Δόξα τω σε στεφανώσαντι δοξα τω δωρισαμένω σε ημίν πρέσβυν ακοίμητον.

Πηγή:Άγιοι της Δωδεκανήσου
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΥΨΕΝΗΣ
το διαβάσαμε στο Σπιτάκι της Μέλιας