Χρυσή Αυγή: Από παρακρατική οργάνωση στη δημιουργία Ταγμάτων Εφόδου που δολοφονούν

Από το Αφιέρωμα του Άρδην για τη ναζιστική συμμορία της Χρυσής Αυγής

του Γιάννη Ξένου από το Άρδην τ. 90

Ο Νίκος Μιχαλολιάκος άρχισε να εκδίδει το περιοδικό Χρυσή Αυγή τον Δεκέμβριο του 1980. Με την απομάκρυνσή του από την ΕΠΕΝ (το 1985) δημιουργεί το Εθνικό Λαϊκό Κίνημα – Χρυσή Αυγή, το οποίο μέχρι το 1993, όταν και συμμετείχε στα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό, παρέμεινε πολιτικά ανενεργό.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, η Χρυσή Αυγή αρχίζει να έχει πιο έντονη πολιτική δράση και οικοδομεί, με πολλά σκαμπανεβάσματα, οργάνωση. Χρήσιμα στοιχεία για την Χ.Α. για τη δεκαετία του ’90 ως και τις αρχές του 2000 αντλούμε από το βιβλίο, Γκρεμίζοντας το μύθο της Χρυσής Αυγής¹, που έγραψε, ένας πρώην υπαρχηγός της, ο Χάρης Κουσουμβρής.

Ο Κουσουμβρής το έγραψε, μετά την απομάκρυνση του από τη Χρυσή Αυγή, με σκοπό να υπερασπιστεί τη συμβολή του ίδιου και του στενού του φίλου, Αντώνη Ανδρουτσόπουλου, γνωστού και ως Περίανδρου, στο οικοδόμημα της Χ.Α., απέναντι στον Μιχαλολιάκο και τον κύκλο στελεχών που του έμειναν πιστά. Σύμφωνα με την αφήγηση του Κουσουμβρή, -προφανώς δεν θεωρούμε όλα όσα γράφει αντικειμενικά, αντιθέτως, αλλά είναι η μοναδική συγκεντρωτική καταγραφή για τα έργα και τις ημέρες της οργάνωσης μέχρι το 2002 και δεν έχει αντικρουστεί από την Χ.Α. με κάποιο ανάλογο κείμενο- το Μακεδονικό αποτέλεσε το γεγονός που την αφύπνισε και την κατέβασε στους δρόμους οργανωμένα. Η Χρυσή Αυγή διαβλέπει ότι, στη δεκαετία του ’90, στα εθνικά θέματα, λόγω της απομάκρυνσης από αυτά των δύο μεγάλων κομμάτων και ιδιαίτερα του Πασόκ από την περίοδο του Σημίτη και του μεγαλύτερου μέρος της Αριστεράς, ήδη από τη δεκαετία του ’80, υπήρχε ανοιχτό πεδίο δράσης και επένδυσε αποκλειστικά σε αυτά. Όταν υποχώρησε το Μακεδονικό, ασχολήθηκαν με το Βορειοηπειρωτικό.
Το 1995 αρχίζουν, κατά τον Κουσουμβρή, να έχουν και ένα νέο ρόλο, αυτόν της βοηθητικής ομάδας στις επιχειρήσεις της Αστυνομίας. Στα επεισόδια που έγιναν τότε από αναρχικούς στο Πολυτεχνείο, η Χ.Α. κατέβηκε στο Πολυτεχνείο για να συγκρουστεί με τους αναρχικούς πίσω από τις γραμμές της Αστυνομίας ως «αγανακτισμένοι πολίτες»² (σελ. 26). Για εκείνα τα γεγονότα ο Κουσουμβρής μας ενημερώνει πως ο Μιχαλολιάκος «ως συνήθως θα καθοδηγούσε την επιχείρηση από… τα γραφεία».

Τα χρόνια του Περίανδρου

Αργότερα, το 1997, ο Περίανδρος Ανδρουτσόπουλος, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου, οργανώνει συγκέντρωση για τους αξιωματικούς που σκοτώθηκαν στα Ίμια και από τότε η συγκεκριμένη πορεία θεσμοθετείται. Ο Περίανδρος αναβαθμίζεται και το 1998 φτιάχνει τους «Χρυσούς Αετούς», οργάνωση μέσα στην οργάνωση, κατά τον Κουσουμβρή. Την Πρωτομαγιά του 1998, φτάνουν οι Χρυσοί Αετοί να γιορτάσουν την «Εθνικιστική Πρωτομαγιά». Ο Ανδρουτσόπουλος είχε αρχίσει να αποκτά τέτοιο κύρος μέσα στη Χρυσή Αυγή, που αμφισβητούσε ακόμα και τον «αρχηγό». Αυτό σταμάτησε μια και καλή με όσα έγιναν έξω από την Ευελπίδων, στις 16 Ιουνίου του 1998. Ο Δημήτρης Ζαφειρόπουλος, ο Χάρης Κουσουμβρής και άλλοι 3 χρυσαυγίτες δικάζονταν γιατί πριν δύο χρόνια είχαν επιτεθεί σε πέντε μέλη της ΟΣΕ (σήμερα ΣΕΚ). Για να τους συμπαρασταθεί, έξω από τα δικαστήρια, βρισκόταν μια ομάδα χρυσαυγιτών με επικεφαλής τον Περίανδρο. Την ίδια μέρα έτυχε να δικάζονται και εκπαιδευτικοί που είχαν συλληφθεί στις κινητοποιήσεις για το ΑΣΕΠ. Οι ομάδες συμπαράστασης αντάλλαξαν μεταξύ τους συνθήματα. όταν διαλύθηκαν, οι χρυσαυγίτες εντόπισαν τον φοιτητή Κουσουρή και άλλους δύο από τους συμπαραστάτες των εκπαιδευτικών και τους επιτέθηκαν. Σύμφωνα με το παραπεμπτικό βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών, «Μόλις τον εντόπισαν (τον Κουσουρή) να κάθεται με τους άλλους δύο μηνυτές, πήγαν και εφοδιάστηκαν με μεγάλα ξύλινα ‘‘ρόπαλα’’ […] Κρατώντας δε ο καθένας τους ένα ‘‘ρόπαλο’’ […] προχωρώντας ο ένας πίσω από τον άλλον (φάλαγγα) και επιτέθηκαν με τα ‘‘ρόπαλα’’ αιφνιδιαστικά κατά των μηνυτών, χτυπώντας τους με πρωτοφανή αγριότητα και βιαιότητα κυρίως στο κεφάλι. … απομακρύνθηκαν από αυτόν μόνον όταν πίστεψαν ότι τον είχαν ‘‘αποτελειώσει’’…»³. Στα ενδιαφέροντα της υπόθεσης είναι ότι η Αστυνομία άντλησε στοιχεία και έφτασε στον Περίανδρο από χρυσαυγίτη που συνέλαβε, ύστερα από «καρφωτή» του Μιχαλολιάκου, σύμφωνα με όσα γράφει ο Κουσουμβρής⁴.

Ο Περίανδρος διέφευγε τη σύλληψη μέχρι το 2005, ο Μιχαλολιάκος γλίτωσε από έναν επίφοβο ανταγωνιστή, αλλά η οργάνωση μπήκε σε εσωστρέφεια για μεγάλο διάστημα. Οι Ευρωεκλογές του ’99 δίνουν μια ευκαιρία να παραμεριστούν τα εσωτερικά. Ο Μιχαλολιάκος αποφασίζει να συνεργαστεί με τον άλλο «αρχηγό» (Κ. Πλεύρη). Είναι πολύ περίεργο που ο Μιχαλολιάκος συνεργάστηκε μαζί του, αφού ο Πλεύρης είχε παίξει σημαντικό ρόλο στο να καταφέρει η Αστυνομία να εξαρθρώσει την ακροδεξιά τρομοκρατία στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Το ’77 και το ’78, η Αθήνα συνταράσσεται από ένα κύμα βομβιστικών επιθέσεων εναντίον αριστερών εφημερίδων και περιοδικών, γραφείων του ΚΚΕ και του ΚΚΕεσ., με αποκορύφωμα τις βόμβες στους κινηματογράφους Έλλη και ΡΕΞ, όπου στην πρώτη τραυματίζονται 19 άτομα (ένας μάλιστα τραυματίας έχασε και τα δύο του πόδια) και στο δεύτερο 15. Οι δύο κινηματογράφοι έπαιζαν σοβιετικές ταινίες. Τον Ιούλιο του ’78 συλλαμβάνεται εννεαμελής ομάδα, μεταξύ αυτών ο Μιχαλολιάκος, ως υπεύθυνη για τις επιθέσεις. Με την υπόθεση συνδέεται ο ήδη φυλακισμένος Αριστοτέλης Καλέντζης. Ο Καλέντζης έμεινε αρκετά χρόνια στη φυλακή και έγραψε το βιβλίο Η Μαύρη Βίβλος του Κώστα Πλεύρη, στο οποίο κατηγορεί τον Πλεύρη ως συνεργάτη της ΚΥΠ. Αρχικά οι κατηγορούμενοι παραπέμπονται για κακουργήματα, αλλά γρήγορα το κατηγορητήριο ελαφραίνει. Τελικά ο Μιχαλολιάκος πέφτει στα «μαλακά» καταδικάζεται μόνο σε 13 μήνες (στο εφετείο γίνονται 11). Βγαίνοντας από τη φυλακή, δημιουργεί τη Χρυσή Αυγή⁵. Με τον άνθρωπο λοιπόν που τον κατέδωσε συνεργάζεται εκλογικά, μετά από είκοσι χρόνια. Σχετικά με την χρηματοδότηση του εκλογικού αγώνα, ο Μιχαλολιάκος τους έλεγε ότι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ τους έδιναν χρήματα για διάφορες εξυπηρετήσεις, όπως το να παρέχουν χρυσαυγίτες προστασία σε διάφορους πολιτευτές (σελ. 44). Το 1999, στο συνέδριο της Χ.Α., ο χρυσαυγίτης, που έδωσε πληροφορίες στην Αστυνομία για τα όσα έγιναν στην Ευελπίδων ένα χρόνο πριν, «ανταμείβεται» ανεβαίνοντας στην ιεραρχία (σελ. 45).

Τα γεγονότα στο Ιντερκοντινένταλ

Το 2000, όταν ακόμα η «ελληνοτουρκική φιλία» βρισκόταν στο ζενίθ της, πραγματοποιήθηκε στο Ιντερκοντινένταλ ελληνοτουρκικό συνέδριο επιχειρηματιών. Εκεί αποφασίζει να επέμβει η Χρυσή Αυγή, φωνάζει συνθήματα και καίγοντας μια τουρκική σημαία. Γι’ αυτή την ενέργεια κατηγορήθηκαν 3 στελέχη της Χρυσής Αυγής, οι Δημήτρης Ζαφειρόπουλος, Χάρης Κουσουμβρής και Ηλίας Παναγιώταρος. Ενδιαφέρον δείχνουν οι καταθέσεις των Ζαφειρόπουλου και Παναγιώταρου, των οποίων αντίγραφα  παρατίθενται στο βιβλίο του Κουσουμβρή (σελ. 50-54). Στις καταθέσεις τους, που είναι πανομοιότυπες, και οι δύο αρνούνται ότι συμμετείχαν στο κάψιμο της τουρκικής σημαίας και μάλιστα καταδικάζουν αυτή την ενέργεια που έβλαψε τους σκοπούς της διαμαρτυρίας τους (για τόσο ντούρους εθνικιστές μιλάμε!). Δεν διστάζουν να κατονομάσουν και άτομα που βρίσκονταν μαζί τους σε αυτή την δραστηριότητα. Ο Ζαφειρόπουλος κατονομάζει τον Παναγιώταρο και τον Κουσουμβρή και ο Παναγιώταρος τον Κουσουμβρή και τον Ζαφειρόπουλο⁶, μόνο που Ζαφειρόπουλος και Παναγιώταρος συνελήφθησαν την ίδια μέρα, ενώ ο Κουσουμβρής διέφευγε τη σύλληψη! Ο Μιχαλολιάκος απέδωσε ευθύνες μόνο στον Παναγιώταρο και, για να τον τιμωρήσει, τον «αναβάθμισε» σε πανελλαδικό υπεύθυνο κινητοποίησης της οργάνωσης, που είχε πρόσβαση στα στοιχεία όλων των μελών (σελ 48)! Η δίκη για όσα έγιναν στο Ιντερκοντινένταλ, μετά από διαδοχικές αναβολές, παραγράφηκε. Η κοινοβουλευτική δημοκρατία, στην οποία με τόση σφοδρότητα επιτίθενται τελευταία, τους φέρθηκε για άλλη μια φορά με επιείκεια.
Ο Μιχαλολιάκος, με την προώθηση νέων στελεχών, πειθήνιων σε αυτόν, αισθάνεται πιο άνετα, αλλά τώρα θέλει να εξαλείψει εντελώς την «φιλο-περιανδρική» τάση. Το 2001, στην επέτειο των Ιμίων, ο Μιχαλολιάκος ζητά από τον Κουσουμβρή να διαβάσει τον χαιρετισμό του καταζητούμενου Περίανδρου και τον συμβουλεύει να μην μείνει στο χαιρετισμό, αλλά να καταφερθεί και κατά της Αστυνομίας. Στη δική του ομιλία όμως ο Μιχαλολιάκος αδειάζει και τους δύο, αφού αποκαλεί τους αστυνομικούς παιδιά του λαού, που οι χρυσαυγίτες δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν μαζί τους και ότι δεν είναι τυχαίο ότι όσοι βρίζουν την Χ.Α., βρίζουν και την Αστυνομία (σελ. 57). Οι φιλο-περιανδρικοί πια είναι με το ένα πόδι εκτός οργάνωσης και, το καλοκαίρι του 2001, ο Περίανδρος, που είναι ακόμα μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου, παύεται.
Τον Νοέμβριο του 2002, παραμονή της 16ης Νοεμβρίου, χρυσαυγίτες επιτίθενται και μαχαιρώνουν στο πόδι τον Π. Χρυσό και ξυλοκοπούν την Χρ. Τσιμπίδου. Γι’ αυτήν την επίθεση, που συνέβη μπροστά σε πλήθος μαρτύρων, συλλαμβάνεται ο Θεόδωρος Μαγκώτσος και αναγνωρίζονται από τους τραυματίες οι Χ. Κουσουμβρής, Δημήτρης Παπαγεωργίου και Ηλίας Παναγιώταρος⁷. Ο Κουσουμβρής υποστηρίζει ότι δεν είχε καμιά σχέση με την επίθεση, ότι αυτός που μαχαίρωσε τα δύο άτομα δεν αναγνωρίστηκε ποτέ (σελ. 81) και ότι του την έστησε ο Μιχαλολιάκος για να τον βγάλει από τη μέση, μιας και είχε καταδικαστεί σε παλιότερη υπόθεση με τριετή αναστολή κι εκκρεμούσαν εις βάρος του κι άλλες υποθέσεις. Δεν ξέρουμε αν ο Κουσουμβρής έχει δίκιο και το βεβαρημένο παρελθόν του μας κάνει δύσπιστους σχετικά με όσα ισχυρίζεται περί της αθωότητας του, αλλά μας εντυπωσιάζει το πώς περιγράφει για άλλη μια φορά τον Μιχαλολιάκο, ως έναν δολοπλόκο άνθρωπο που δεν διστάζει μπροστά σε τίποτα και είναι έτοιμος να θυσιάσει όποιον «σύντροφό» του τον αμφισβητεί, ενώ από την άλλη καλύπτει τις παρανομίες άλλων ευνοουμένων του. Ο Κουσουμβρής, δέκα μέρες από τα γεγονότα του Νοεμβρίου, καθαιρείται με τυπικές διαδικασίες από την Χ.Α. και μαζί του φεύγουν και κάποιοι ακόμα, δύο μέρες μετά συλλαμβάνεται ως ύποπτος για ληστεία στην Καλαμάτα για την οποία ισχυρίζεται ότι δεν είχε καμιά εμπλοκή και καταγγέλλει ότι είναι άλλη μια πλεκτάνη του Μιχαλολιάκου (σελ. 116) σε συνεργασία με την Αστυνομία.
Όσα προσάπτει ο Κουσουμβρής στον Μιχαλολιάκο βέβαια είναι ελέγξιμα, αλλά προκαλεί εντύπωση ότι όλοι οι πρώην υπαρχηγοί του συμφωνούν στα περισσότερα για τον «φύρερ». Ο Περίανδρος, το 2011, έμεινε στη φυλακή μόλις πέντε χρόνια παρά το βαρύτατο κατηγορητήριο. μέσα από μια παραληρηματική επιστολή⁸ προσάπτει στον Μιχαλολιάκο, σε γενικές γραμμές, ό,τι και ο Κουσουμβρής, όπως ότι τον έβγαλε από τη μέση το 1998, ότι είχε «φιλικές» σχέσεις με την Αστυνομία και ότι τον ενδιαφέρει να γίνει βουλευτής με κάθε κόστος. Ο Δ. Ζαφειρόπουλος (αποχώρησε το 2006 από τη Χ.Α.) από τη μεριά του καταγγέλλει ότι, το 2008, ο Ηλίας Κασιδιάρης, το νέο πουλέν του «φύρερ», μαζί με άλλους τριάντα χρυσαυγίτες, τον ξυλοκόπησαν⁹.
Πολλοί απορούν πως μια παρακρατική οργάνωση που, με όσα έχει πράξει τα τελευταία τριάντα χρόνια, αν δεν είχε την προστασία κάποιων από το κρατικό σύστημα, θα έπρεπε να είχε απαγορευθεί και μερικά ηγετικά της στελέχη να είναι στη φυλακή, μπόρεσε να αναδειχτεί σε υπολογίσιμη πολιτική δύναμη. Η εξήγηση είναι ότι, με τη διάλυση που υπάρχει στο ελληνικό σύστημα εξουσίας, ειδικά από το 2008 και μετά, οι χρυσαυγίτες έχουν αποκτήσει πια τόσο θράσος που δεν περιορίζονται στον «βοηθητικό» ρόλο που είχαν μέχρι τότε, αλλά αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν πια τα περιθώρια να εισβάλουν στο πολιτικό σύστημα και να δίνουν αυτοί πια εντολές στους πρώην εντολοδόχους τους. Είναι υποχρέωση των δημοκρατικών πολιτών από κάθε πολιτικό χώρο να πιέσουν το πολιτικό σύστημα να λάβει τα νόμιμα μέτρα και να μην επιτρέψει στη ΧΑ να δημιουργήσει Τάγματα Εφόδου, που θα απειλήσουν την ίδια την, έστω κουτσουρουμένη, δημοκρατία.

Διαβάστε ακόμα από το σχετικό αφιέρωμα:

Οι σπόνσορες της Χρυσής Αυγής, του Γιώργου Καραμπελιά

Για μια πολιτική άμεσης αντιμετώπισης της Χρυσής Αυγής, του Θόδωρου Ντρίνια

Χρυσή Αυγή & Ανωτάτη Γκεμπελική, του Γιώργου Ρακκά

Χρυσή Αυγή: Ιδεολογία υπερανθρώπων – κουλτούρα υπανθρώπων, του Νικόλα Δημητριάδη

Τι διαβάζει ένας χρυσαυγίτης

Ο μπλακμεταλάς Γερμενής που δέρνει και απειλεί με όπλο
και πολλά ακόμα κείμενα στον  σύνδεσμο εδώ

1. Χάρης Κουσουμβρής, Γκρεμίζοντας τον Μύθο της Χρυσής Αυγής, Έρεβος.

 2. Χ. Κουσουμβρής, ό.π., σελ. 26

3. Αυγουστίνος Ζενάκος, «Αίμα χωρίς τιμή: Χρυσή Αυγή», περ. unfollow, τ. 5

4.  Χ. Κουσουμβρής, ό.π., σελ. 37

 5. «Το παρακράτος αγαπά τον Κινηματογράφο», http://theodosiou.wordpress.com/2012/05/10/parakratos_kinimatografos/

 6. Άλλωστε και ο Μιχαλολιάκος όταν ανακρινόταν από την Αστυνομία το 1978 δεν δίστασε να ονοματίσει τους συντρόφους του και να αναφέρει τι σχέσεις είχε με αυτούς. Αναφέρεται στο βιβλίο του Κουσουμβρή σελ. 132, όπου υπάρχει φωτοτυπημένη η απολογία του.

7. «Νέα εγκληματική επίθεση της “Χρυσής Αυγής”», Ριζοσπάστης, 19-11-02 http://www1.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=1519474. Αλλά και «Μια ακόμα άθλια συκοφαντία», Χρυσή Αυγή, Δελτίο Τύπου, 18-11-02. Ο Παναγιώταρος, που τότε ήταν προμηθευτής υλικού ενδύσεως της Αστυνομίας, απαλλάχτηκε γιατί από αστυνομικό έλεγχο που έγινε μετά την αναγνώριση (δηλαδή κάποιες ώρες από το επεισόδιο) διαπιστώθηκε ότι βρισκόταν σπίτι του!

8. «Μήνυμα του Περίανδρου Ανδρουτσόπουλου», http://ristorante-verona.blogspot.gr/2011/06/blog-post_21.html

9. «Ο Πλεύρης, η Χρυσή Αυγή και η αλήθεια», http://elkosmos.gr/politiki/politiki/xoros/11055-2012-06-06-08-41-11.html