Ο Πλάτωνας Δρακούλης ήταν από τις σημαντικότερες πνευματκές μορφές του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα. Υπήρξε ιδρυτής του περιοδικού Άρδην
που πρωτοεκδόθηκε το 1885, ένα από τα πρώτα, αν όχι το πρώτο,
σοσιαλιστικό περιοδικό της χώρας. Τον Μάιο του 1922, λίγους μήνες πριν
την Μικρασιατική Καταστροφή, έγραψε ένα προφητικό κείμενο, που και
σήμερα είναι προφητικό.
Κοινωνικῶς καὶ πολιτικῶς καὶ ἐθνικῶς ἡ χώρα μᾶς εὑρίσκεται εἰς ἀδιέξοδον. Οἱ ὁδηγοί της δὲν βλέπουν. Οἱ θεσμοί της δὲν λειτουργοῦν. Τὰ μοχθοῦντα καὶ στερούμενα καὶ ληστευόμενα πλήθη της δὲν ἔχουν ἀκόμη τὴν τόλμην τῆς ἀπελπισίας. Οὐδὲν ἄλλο εἶδος τόλμης ἔχουν διότι ἡ ὀλιγαρχία εἰς τὴν ὁποίαν ἔχουν ἀπὸ γενεᾶς ἐμπιστευθῆ τὰς τύχας τῶν, τοῖς ἔχει ἐπιτηδείως ἀφαιρέσει πᾶν ἄλλο εἶδος τόλμης. Θὰ τοῖς δώση ἄραγε τόλμην ἡ ἐπικειμένη ἀπελπισία τῶν; Αὐτὸ εἶνε μέγα ζήτημα. Ἂν καὶ ἡ ἐπικειμένη ἀπελπισία δὲν γεννήση τόλμην, τότε δὲν ἀπομένει εἰμὴ ἡ τραγωδία τοῦ τέλους καὶ τὸ τέλος τῆς τραγωδίας.
Κοινωνικὴ ἀποσύνθεσις, πολιτικὴ παραλυσία, ἐθνικὴ χρεωκοπία. Ἀποσοβοῦνται τὰ
ἀπαίσια ταῦτα; Ναί, ἄλλα μόνον εἰς δύο περιπτώσεις· ἡ ἐὰν οἱ ὀδη- γοῦντες ἔχουν φῶς καὶ ἐθελοθυσίαν, ἡ ἐὰν τὰ δεινοπαθοῦντα πλήθη ἔχουν τόλμην. Ἡ πρώτη περίπτωσις ἀποκλείεται, διότι οἱ ὁδηγοῦντες δὲν ἐμφοροῦνται ἀπὸ ὑπερτέραν ἀντίληψιν τῆς εὐθύνης τῶν οὔτε ἀπὸ τὴν γενναίαν ἐρμήν της ἐθελοθυσίας. Τὸ Κοινοβουλευτικῶν πολίτευμα εἶνε ὀδυνηρὰ ἀποτυχία. Εἶνε ἐν πάσει περιπτώσει, σύστημα ἀνεπίδεκτον ἐφαρμογῆς καὶ λειτουργίας εἰς ὁ σημεῖον σήμερον ἔχει φθάσει ἡ συναίσθηση τοῦ ἄτομου ὡς μέλους πολιτειακῆς ὀργανώσεως. Ὑπῆρχεν ἐποχὴ καθ’ ἢν τὸ Κοινοβουλετικὸν σύστημα ἀντεπεκρίνετο πρὸς τὰς χρείας καὶ τὰς βλέψεις τοῦ ἀτόμου. Ἀλλ’ ἄλλαι εἶνε τὴν σήμερον αἳ χρεῖαι τοῦ αὖται, ἄλλαι αἳ βλέψεις του, ἄλλοι οἱ πόθοι του, ἄλλος ὁ ὁρίζων του. Πῶς ἀνταποκρίνεται πρὸς τοῦτο ἡ δῆθεν κυβέρνησις, ἡ δῆθεν ἀντιπροσωπεία τοῦ Συνόλου ὅπερ λέγομεν λαόν, ἢ κοινωνίαν ἢ κράτος ἢ ἔθνος. Δὲν ἀνταποκρίνεται ποσῶς ἕκτος ἐφ’ ὅσον, διὰ παντὸς δολίου τεχνάσματος, τὸ παραπλανᾶ πρὸς καθυπόταξιν καὶ ἀφαίμαξιν. Ἀπὸ τοῦδε λοιπὸν ἡ συμμόρφωσις τῶν ἀτόμων πρὸς τὸ θέλημα τοιαύτης κυβερνήσεως καὶ τοιαύτης ἀντιπροσωπείας καταντᾶ ἁπλὴ δεισιδαιμονία. Καὶ ἂν ἡ ἀπελπισία δὲν ἔλθη νὰ τὴν διαλύση δὶ’ ἀπροσδοκήτου καὶ αἰφνιδίας τινὸς τόλμης τῶν μυριάδων τοῦ πάσχοντος κόσμου, δὲν γνωρίζομεν τί θὰ δυνηθῆ ποτὲ νὰ μᾶς ἀπαλλάξη ἀπὸ τὸν ἐφιάλτην ὅστις ὑπὸ τὴν προσωπίδα τῆς κυβερνήσεως καὶ τῆς ἀντιπροσωπείας, ροφᾶ καὶ τὰς τελευταίας ἰκμάδας τῆς ἄλλοτε τολμηρᾶς φυλῆς μας. Εἰς τὸ κατηγορῆ- τήριον τοῦτο, ἐννοεῖται, συμπεριλαμβάνομεν ὅλους ἐν γένει τοὺς πολιτευομένους τοὺς ὑπηρετοῦντας τὸ πλουτοκρατικὸν καθεστώς.
Δὲν θέλομεν καὶ δὲν πρέπει ἐπὶ τοῦ παρόντος νὰ εἴπωμεν περισσότερα. Μίαν μόνην ἐρώτησιν ἀπευ- θύνομεν εἰς τὰ πάσχοντα πλήθη. Δὲν ἔχετε ἀκόμη τὴν τόλμην τῆς ἀπελπισίας διὰ νὰ σᾶς σώση ἀπὸ τὸ τραγικόν σας τέλος;
Μαΐου 1922
ΕΛΠΙΣ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ
Τοῦ Πλάτωνα ΔρακούληΚοινωνικῶς καὶ πολιτικῶς καὶ ἐθνικῶς ἡ χώρα μᾶς εὑρίσκεται εἰς ἀδιέξοδον. Οἱ ὁδηγοί της δὲν βλέπουν. Οἱ θεσμοί της δὲν λειτουργοῦν. Τὰ μοχθοῦντα καὶ στερούμενα καὶ ληστευόμενα πλήθη της δὲν ἔχουν ἀκόμη τὴν τόλμην τῆς ἀπελπισίας. Οὐδὲν ἄλλο εἶδος τόλμης ἔχουν διότι ἡ ὀλιγαρχία εἰς τὴν ὁποίαν ἔχουν ἀπὸ γενεᾶς ἐμπιστευθῆ τὰς τύχας τῶν, τοῖς ἔχει ἐπιτηδείως ἀφαιρέσει πᾶν ἄλλο εἶδος τόλμης. Θὰ τοῖς δώση ἄραγε τόλμην ἡ ἐπικειμένη ἀπελπισία τῶν; Αὐτὸ εἶνε μέγα ζήτημα. Ἂν καὶ ἡ ἐπικειμένη ἀπελπισία δὲν γεννήση τόλμην, τότε δὲν ἀπομένει εἰμὴ ἡ τραγωδία τοῦ τέλους καὶ τὸ τέλος τῆς τραγωδίας.
Κοινωνικὴ ἀποσύνθεσις, πολιτικὴ παραλυσία, ἐθνικὴ χρεωκοπία. Ἀποσοβοῦνται τὰ
ἀπαίσια ταῦτα; Ναί, ἄλλα μόνον εἰς δύο περιπτώσεις· ἡ ἐὰν οἱ ὀδη- γοῦντες ἔχουν φῶς καὶ ἐθελοθυσίαν, ἡ ἐὰν τὰ δεινοπαθοῦντα πλήθη ἔχουν τόλμην. Ἡ πρώτη περίπτωσις ἀποκλείεται, διότι οἱ ὁδηγοῦντες δὲν ἐμφοροῦνται ἀπὸ ὑπερτέραν ἀντίληψιν τῆς εὐθύνης τῶν οὔτε ἀπὸ τὴν γενναίαν ἐρμήν της ἐθελοθυσίας. Τὸ Κοινοβουλευτικῶν πολίτευμα εἶνε ὀδυνηρὰ ἀποτυχία. Εἶνε ἐν πάσει περιπτώσει, σύστημα ἀνεπίδεκτον ἐφαρμογῆς καὶ λειτουργίας εἰς ὁ σημεῖον σήμερον ἔχει φθάσει ἡ συναίσθηση τοῦ ἄτομου ὡς μέλους πολιτειακῆς ὀργανώσεως. Ὑπῆρχεν ἐποχὴ καθ’ ἢν τὸ Κοινοβουλετικὸν σύστημα ἀντεπεκρίνετο πρὸς τὰς χρείας καὶ τὰς βλέψεις τοῦ ἀτόμου. Ἀλλ’ ἄλλαι εἶνε τὴν σήμερον αἳ χρεῖαι τοῦ αὖται, ἄλλαι αἳ βλέψεις του, ἄλλοι οἱ πόθοι του, ἄλλος ὁ ὁρίζων του. Πῶς ἀνταποκρίνεται πρὸς τοῦτο ἡ δῆθεν κυβέρνησις, ἡ δῆθεν ἀντιπροσωπεία τοῦ Συνόλου ὅπερ λέγομεν λαόν, ἢ κοινωνίαν ἢ κράτος ἢ ἔθνος. Δὲν ἀνταποκρίνεται ποσῶς ἕκτος ἐφ’ ὅσον, διὰ παντὸς δολίου τεχνάσματος, τὸ παραπλανᾶ πρὸς καθυπόταξιν καὶ ἀφαίμαξιν. Ἀπὸ τοῦδε λοιπὸν ἡ συμμόρφωσις τῶν ἀτόμων πρὸς τὸ θέλημα τοιαύτης κυβερνήσεως καὶ τοιαύτης ἀντιπροσωπείας καταντᾶ ἁπλὴ δεισιδαιμονία. Καὶ ἂν ἡ ἀπελπισία δὲν ἔλθη νὰ τὴν διαλύση δὶ’ ἀπροσδοκήτου καὶ αἰφνιδίας τινὸς τόλμης τῶν μυριάδων τοῦ πάσχοντος κόσμου, δὲν γνωρίζομεν τί θὰ δυνηθῆ ποτὲ νὰ μᾶς ἀπαλλάξη ἀπὸ τὸν ἐφιάλτην ὅστις ὑπὸ τὴν προσωπίδα τῆς κυβερνήσεως καὶ τῆς ἀντιπροσωπείας, ροφᾶ καὶ τὰς τελευταίας ἰκμάδας τῆς ἄλλοτε τολμηρᾶς φυλῆς μας. Εἰς τὸ κατηγορῆ- τήριον τοῦτο, ἐννοεῖται, συμπεριλαμβάνομεν ὅλους ἐν γένει τοὺς πολιτευομένους τοὺς ὑπηρετοῦντας τὸ πλουτοκρατικὸν καθεστώς.
Δὲν θέλομεν καὶ δὲν πρέπει ἐπὶ τοῦ παρόντος νὰ εἴπωμεν περισσότερα. Μίαν μόνην ἐρώτησιν ἀπευ- θύνομεν εἰς τὰ πάσχοντα πλήθη. Δὲν ἔχετε ἀκόμη τὴν τόλμην τῆς ἀπελπισίας διὰ νὰ σᾶς σώση ἀπὸ τὸ τραγικόν σας τέλος;
Μαΐου 1922
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου