Το αντάλλαγμα της ευρωπαϊκής «στήριξης»

Το Αιγαίο τώρα είναι τάφος για πρόσφυγες, αλλά ίσως αρχίσει να δέχεται στα βάθη του και κυβερνήσεις

Του Σταύρου Χριστακόπουλου* από τη Ρήξη φ. 118
Τις τελευταίες εβδομάδες στην επικαιρότητα κυριάρχησαν η αμφισβήτηση της γενοκτονίας των Ποντίων από τον Φίλη, όσα την ακολούθησαν, και το σίριαλ Πανούση.
Αν έκρινε κάποιος από τα –«τσιτωμένα», λόγω της νέας ρύθμισης του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου– κανάλια, θα πίστευε ότι συντελείται ένα πολιτικός Αρμαγεδδών, ενώ επί της ουσίας υφίσταται μόνο μια τρικυμία σε ένα ποτήρι νερό. Ούτε οι προσωπικές τοποθετήσεις ενός νυν υπουργού ούτε η διάθεση εκδίκησης ενός πρώην συνιστούν κυβερνητική κρίση, αν άλλες, σοβαρότερες ζημίες, δεν σωρευθούν στις πλάτες της κυβέρνησης.
Το γιατί αυτή την ώρα δεν κινδυνεύει η κυβέρνηση Τσίπρα είναι απλό. Οι προϋποθέσεις για πολιτική αστάθεια και κυβερνητική ..

κρίση δεν είναι πολλές: ισχυρός πολιτικός αντίπαλος, εχθρικοί μεγιστάνες, κοινωνική έκρηξη, ισχυρό κίνημα λαϊκισμού και η έξωθεν υπονόμευση είναι, συνήθως, οι σημαντικότερες. Ας δούμε τι συμβαίνει σήμερα:
1. Στο εσωτερικό δεν υπάρχει πολιτικός αντίπαλος, αφού η Ν.Δ., ύστερα από αλλεπάλληλες συντριπτικές εκλογικές ήττες, κάθε μέρα βυθίζεται βαθύτερα στη μιζέρια της.
2. Δεν υπάρχει σοβαρός αντίπαλος στο επιχειρηματικό πεδίο: καναλάρχες και εργολάβοι περνούν ο ένας μετά τον άλλον τις πόρτες της Εισαγγελίας, ενώ τα τεράστια δάνειά τους θα αντιμετωπιστούν χωρίς ιδιαίτερη ευγένεια από το τραπεζικό σύστημα, το οποίο θα περάσει υπό τον πλήρη έλεγχο των δανειστών. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι τα κανάλια θα ξεδοντιαστούν, αφού υπάρχει δυνατότητα να μεταφέρουν την έδρα τους ακόμη και σε άλλη χώρα και να εκπέμπουν δορυφορικά στην Ελλάδα!
3. Η ελληνική κοινωνία αντιλήφθηκε την ήττα των προσδοκιών της για απαλλαγή από τα μνημόνια. Εν συνεχεία αποδέχθηκε, προφανώς, ότι ήρθε η ώρα της πλήρους εφαρμογής του μνημονίου ώστε να μην πάμε στη δραχμή και, ως εκ τούτου, όχι μόνο επανεξέλεξε τον Τσίπρα με συντριπτική διαφορά, αλλά κάθεται στον καναπέ και περιμένει να δει τι την περιμένει μετά το μνημόνιο, το οποίο τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.
4. Τα κινήματα του τύπου «Δεν Πληρώνω» βρίσκονται ήδη στο καναβάτσο και πληρώνουν ακριβά τις… μη πληρωμές της προηγούμενης περιόδου (φόρους, ΔΕΗ, δάνεια κ.λπ.) υπό την απειλή ακόμη και κατασχέσεων.
5. Η μόνη απειλή που θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι ίσως εμφανιστεί στον ορίζοντα της συγκυβέρνησης θα ήταν πιθανόν η μετατροπή της κοινωνίας σε μια αγανακτισμένη μάζα, η οποία θα μπορούσε να άγεται και να φέρεται από δημαγωγούς, δημιουργώντας πολιτικό χάος και αστάθεια. Ούτε αυτό φαίνεται εφικτό, αφού το μεγαλύτερο μέρος του πάλαι ποτέ «κινήματος των πλατειών» ήδη κυβερνάει μέσω του ΣΥΡΙΖΑ.
Απομένει η Χρυσή Αυγή, η οποία έχει όντως σχεδιασμό στηριζόμενο στο μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά, μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό των Ποντίων στην Αθήνα και τον ξυλοδαρμό του Κουμουτσάκου, εισέπραξε τις «μπούφλες» της από τους Πόντιους στη Θεσσαλονίκη και αντελήφθη ότι η καπηλεία σοβαρών θεμάτων –ακόμη και των εθνικών– δεν είναι πάντα μια εύκολη υπόθεση. Στην πραγματικότητα οι νεοναζί εξακολουθούν να αποτελούν έναν δυνητικό – ωστόσο όχι άμεσο – κίνδυνο.

«Προτιμούν τον ΣΥΡΙΖΑ»

Ο σοβαρότερος παράγοντας, όμως, που εγγυάται – στο μνημονιακό τουλάχιστον πεδίο – ότι η κυβέρνηση δεν κινδυνεύει έξωθεν είναι η θετική στάση των Ευρωπαίων απέναντί της. Δύο φορές το τελευταίο διάστημα ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί δήλωσε ότι αυτή την εποχή στην Αθήνα υπάρχει μια κυβέρνηση η οποία προσφέρει στους δανειστές την καλύτερη συνεργασία που αντιμετώπισαν τα τελευταία πέντε χρόνια.
Ενδεικτικές και οι πρόσφατες «χαλαρές» δηλώσεις του Γερούν Ντάισελμπλουμ, οι οποίες σε τίποτε δεν θυμίζουν το πολεμικό κλίμα του πρώτου επταμήνου της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη και ο Σόιμπλε μοιάζει πολύ περισσότερο συμβιβαστικός. Παραθέτω ένα πολύ χαρακτηριστικό απόσπασμα από άρθρο του διευθυντή του Βήματος Αντώνη Καρακούση, με τίτλο, «Η Ευρώπη θέλει να επιτύχει ο κ. Τσίπρας»:
«Όπως μεταδίδουν επίσημα πρόσωπα που συμμετέχουν στα κοινοτικά όργανα, “η Ευρώπη θέλει να επιτύχει ο κ. Τσίπρας”. Οι ίδιοι μάλιστα προχωρούν πολύ πιο πέρα και δεν κρύβουν ότι ακόμη και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα αποστρέφει τούτο τον καιρό την κεφαλή από το αδελφό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και “προτιμά την εφαρμογή του προγράμματος” από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ».
Πρόκειται για ένα σύμφωνο συμβίωσης του ΣΥΡΙΖΑ με τους δανειστές: οι δανειστές θα δουν το μνημόνιο να εφαρμόζεται στον μέγιστο δυνατό βαθμό, ο ΣΥΡΙΖΑ θα πάρει πολύτιμο χρόνο για να χτίσει την εσωτερική του κυριαρχία και όλοι μαζί θα περιμένουν να δουν αν η πλήρης εφαρμογή της συνταγής θα οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση ή στο βάραθρο.

Στη μέγκενη του μεταναστευτικού

Όμως αυτό το πλαίσιο δεν συνιστά μια ισότιμη συμφωνία, αλλά την ξεκάθαρη εφαρμογή της ισχύος του ευρωσυστήματος επί μιας εξουθενωμένης οικονομίας, ενός ηττημένου πολιτικού συστήματος και μιας παραιτημένης κοινωνίας. Επομένως οι πιθανότητες να γλιτώσουμε τα χειρότερα επειδή είμαστε «καλά παιδιά» είναι μηδαμινές – όπως συμβαίνει πάντα στη σχέση δανειστή και οφειλέτη, κυρίαρχου και μπανανίας.
Ήδη το πιο επικίνδυνο κεφάλαιο έχει ανοίξει και λέγεται μεταναστευτικό, το οποίο έχει τραγικά επιδεινωθεί με την έξαρση της προσφυγικής πλευράς του, η οποία απειλεί να μετατρέψει την Ελλάδα σε φυλακή για πολλές εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες που δεν θα βρουν ποτέ ανοιχτό τον δρόμο προς την Εσπερία. Με όλες τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες που εύκολα μπορούμε να υποθέσουμε.
Ακόμη χειρότερα, η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση έχει χτυπήσει ως και την πανίσχυρη Γερμανία, με συνέπεια η καγκελαρία και το ευρωσύστημα να πέφτουν στα πόδια του Ερντογάν προσφέροντάς του γην και ύδωρ προκειμένου να μειώσει τη ροή προσφύγων προς την Ευρώπη, την οποία ελέγχει… η ίδια η Τουρκία. Μέρκελ, Γιουνκέρ και Ερντογάν, σε πλήρη σύμπνοια, πιέζουν Ελλάδα και Κύπρο να ξεμπλοκάρουν την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας και να αποδεχθεί η Αθήνα τη συνδιαχείριση των θαλάσσιων συνόρων στο Αιγαίο με την Άγκυρα.
Είναι εκπληκτικό το έγγραφο που αποκάλυψε η ιστοσελίδα Euro2day την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου, με το οποίο πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις «ενημερώνονται» ότι:
● «Η θέση μας είναι ότι η Τουρκία δεν στέλνει συνειδητά και σκοπίμως πρόσφυγες μέσω Ελλάδας, όπως η Ελλάδα κάνει στη FYROM».
● «Η ελληνική προσέγγιση, που αγνοεί το τεράστιο ανθρωπιστικό βάρος που επωμίζεται η Τουρκία, είχε αποτέλεσμα η Ελλάδα να μην είναι συνεργάσιμη στη Σύνοδο Κορυφής (για το μεταναστευτικό)».
● «Τις επόμενες εβδομάδες θα χρειαστούμε τη βοήθεια της Ελλάδας με δύο τρόπους:
– Κάποια από τα κεφάλαια ένταξης της Τουρκίας της Ε.Ε. πρέπει να ανοίξουν με ομοφωνία.
– Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε την είσοδο των μεταναστών, πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ της ακτοφυλακής της Ελλάδας και της Τουρκίας».
● «Η Ελλάδα έχει πολλά να κερδίσει από το action plan Ε.Ε. – Τουρκίας για τους πρόσφυγες και να υποστηρίξουμε ότι έτσι θα αποσυμπιεστούν τα σύνορά της».
● «Να αναδείξουμε τον πνιγμό προσφύγων ως το νούμερο ένα πρόβλημα, για να προβάλουμε τη στάση μας για κοινή ακτοφυλακή Ελλάδας – Τουρκίας».
● «Να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν εδαφικές διαφορές ακόμα μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας και να ζητήσουμε από τον κ. Τσίπρα να μας πει αν θα είναι πιο άνετος εάν οι κοινές περιπολίες στο Αιγαίο γίνουν με τη Frontex να παίζει έναν μεγαλύτερο ρόλο».
Κοινώς, και κερατάδες και δαρμένοι! Καθώς ο Τσίπρας οδεύει προς την Τουρκία, ας έχει κατά νου ότι, όποια συναίνεση ή ανοχή και αν επικρατεί στη σχέση του με το ευρωσύστημα, τίποτε δεν μπορεί να ζημιώσει τον ίδιο, την κυβέρνησή του και τη χώρα τόσο όσο μια μείζων υποχώρηση στο Αιγαίο. Και ότι κανένα επικοινωνιακό αντάλλαγμα δεν μπορεί να την αντισταθμίσει. Το Αιγαίο τώρα είναι τάφος για πρόσφυγες, αλλά ίσως αρχίσει να δέχεται στα βάθη του και κυβερνήσεις. Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ο μόνος πολύ σοβαρός κίνδυνος που έχει να αντιμετωπίσει σε βραχύ χρόνο αυτή η κυβέρνηση…

* Διευθυντής σύνταξης στην εφημερίδα Το Ποντίκι.