Οι σοσιαλιστές στη χώρα του …κανενός

Του Μιχάλη Ψύλοι Η κεντροαριστερή ισπανική εφημερίδα El Pais περιγράφει με έξι λέξεις την κατάσταση που επικρατεί σήμερα σε όλα σχεδόν τα σοσιαλιστικά κόμματα στην Ευρώπη: «Οι σοσιαλιστές στη χώρα του …κανενός» .Ποιος θα το πίστευε! «Ακριβώς πριν από 15 χρόνια, σε 13 από τις 15 χώρες μέλη της ΕΕ κυβερνούσαν σοσιαλιστικά κόμματα. Σήμερα στην Ευρώπη των 28 οι Σοσιαλιστές κυβερνούν ή απλά συγκυβερνούν με άλλους εταίρους σε λιγότερες από 12 χώρες και στις υπόλοιπες βυθίζονται εκλογικά σε μια ιστορική άβυσσο» .
Τι δεν πήγε καλά για τα Σοσιαλιστικά κόμματα; Την απάντηση
δίνει η βρετανική εφημερίδα Guardian «Από το 2008 που ξέσπασε η κρίση τα σοσιαλδημοκρατικά και κεντροαριστερά κόμματα στην Ευρώπη υποστήριξαν ή εφάρμοσαν μέτρα λιτότητας και πολιτικές που επιβλήθηκαν από το εξωτερικό μέσω της «τρόικα» της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ που κονιορτοποίησαν ολόκληρες χώρες και το βιοτικό επίπεδο των λαών». Η βρετανική εφημερίδα σημειώνει μάλιστα ότι τα «σοσιαλδημοκρατικά κόμματα τιμωρήθηκαν από τους ψηφοφόρους τους πολύ πιο αυστηρά σε σχέση με τα κεντροδεξιά και αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να εξαφανιστούν από το πολιτικό σκηνικό» .
Η πορεία των σοσιαλιστικών κομμάτων προς την εξαφάνιση είχε ξεκινήσει βέβαια από τα μέσα της δεκαετίας του ΄90 όταν «το αγγλοσαξονικό υποκατάστημα του Τρίτου Δρόμου του Τόνι Μπλερ άρχισε να βάζει τέλος στις πολιτικές κοινωνικής πρόνοιας» λέει ο καθηγητής Κοινωνιολογίας Ιγνάθιο Ουρκίθου. «Αυτό ήταν η αρχή του τέλους για την κεντροαριστερά» προσθέτει.
Σήμερα ,γράφει ο Guardian « η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία – μετά από χρόνια εφαρμογής νεοφιλελεύθερων πολιτικών που έπληξαν τον πυρήνα των ψηφοφόρων της – βρίσκεται λίγο πριν τη συντριβή.Σε αυτό οφείλεται η δραματική κατάρρευση της υποστήριξης προς τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ,αλλά και η διαρροή των ψηφοφόρων του Γερμανικού SPD τόσο προς τα αριστερά όσο και προς τα δεξιά»
Εγκατέλειψαν τους ψηφοφόρους στο έλεος των αγορών
«Τα σοσιαλιστικά κόμματα εγκατέλειψαν τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους τους στο έλεος των αγορών» λέει ο Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα ,πολιτικός αναλυτής της El Pais. «Φορώντας ένα… ζουρλομανδύα που είναι το ευρώ και επιβάλλοντας μια σκληρή φορολογία στη μεσαία τάξη,οδηγείσαι μαθηματκά στην γη του πουθενά» τονίζει ο ισπανός αναλυτής και διαυπώνει το δίλλημμα της κεντροαριστεράς: «Η κουβέρτα είναι κοντή:Αν καλύψεις τα πόδια της κοινωνίας, θα αφήσεις γυμνό το στήθος και οι πλούσιοι και οι αγορές θα σε εγκαταλείψουν. Αν αφήσεις ακάλυπτα τα πόδια έξω από την κουβέρτα, θα χάσεις ψήφους προς τα αριστερά ή προς τα λαϊκίστικα κόμματα». Και οι σοσιαλιστές δεν το πολυσκέφτηκαν: Αφησαν ξεσκέπαστους τους ψηφοφόρους τους,τη βάση της κοινωνίας. «Η σοσιαλδημοκρατία ακολουθησε μια σοσιαλφιλελεύθερη πολιτική ,υπακούοντας στις προσταγές των αγορών και της Ευρωπαικής Ενωσης ,κάνοντας στρατηγική συμμαχία με τους βιομήχανους και επιβάλλοντας μια ατέλειωτη λιτότητα για την εργατική τάξη» γράφει ο γάλλος δημοσιογράφος Λοράν Μοντί στο νέο του βιβλίο «Για εκείνους που δεν παραιτούνται μπροστά στο ναυάγιο που έρχεται» . Ο Μοντί δεν διστάζει μάλιστα να χρησιμοποιεί σκληρές εκφράσεις για τα στελέχη που ηγούνται σήμερα του γαλλικού Σοσιαλιστικού κόμματος ,κάνοντας λόγο για μια «γενιά κομπιναδόρων» που μέσα σε διάστημα 30 ετών « μετατράπηκαν από τροτσκιστές σε υποστηρικτές μιας νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης» .
Μπροστά σε αυτή την τεκτονική κίνηση των Σοσιαλιστών προς τα δεξιά ,κάποιοι αντιστέκονται,γράφει η Le Monde. «Τριάντα δύο Σοσιαλιστές ευρωβουλευτές από διάφορες χώρες της ΕΕ καταψήφισαν την υπό τον πρόεδρο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ Κομισιόν ,ερχόμενοι σε αντίθεση με το Ευρωπαικό Σοσιαλιστικό κόμμα.
Αλλάζουν πολιτικούς αλλά όχι πολιτική
«Παντού στην Ευρώπη στα σοσιαλιστικά κόμματα επικρατεί αναταραχή»γράφει η γαλλική εφημερίδα .«Στην Ιταλία, το Δημοκρατικό Κόμμα πολρμά τον πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, που προσπαθεί να κάνει πιο ευέλικτη την αγορά εργασίας. Στην Ισπανία, οι Σοσιαλιστές έχουν πανικοβληθεί μπροστά στην αύξηση της δύναμης του ριζοσπαστικού κινήματος .Στην Πορτογαλία, το Σοσιαλιστικό κόμμα προσπαθεί να μας κάνει να ξεχάσουμε ότι ο πρώην ηγέτης του Ζοζέ Σόκρατες ήταν αυτός που υπέγραψε τη λιτότητα της «τρόικας» και κατηγορείται ότι κατέστρεψε το κράτος πρόνοιας της Επανάστασης των Γαρυφάλλων.
«Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα είναι κομματικοί σχηματισμοί του περασμένου αιώνα. Απέτυχαν να δώσουν εναλλακτική λύση στη λιτότητα.Αλλάζουν όμως πολιτικούς,αλλά όχι πολιτική» τονίζει ο ισπανός αναλυτής Αντρές Ορτέγα .Πως αντιδρούν οι σοσιαλιστές ηγέτες; Προσπαθούν να μεταμορφωθούν. «Αρκεί όμως μια αλλαγή του ονόματος;» διερωτάται η El Pais. «Η κρίση και η χαώδης διεύρυνσητων κοινωνικών ανισοτήτων έχει γίνει ο …τάφος τους» λέει ο Γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί.
Όι ψηφοφόροι που απεγκλωβίζονται από τα σοσιαλιστικά κόμματα κινούνται είτε προς τη λαϊκίστικη δεξιά είτε προς τις διάφορες κινήσεις της αριστεράς. Όπως γράφει ο Guardian «μετά τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα που είναι πρώτο κόμμα τουλάχιστον με 5 μονάδες μπροστά στις δημοσκοπήσεις από τη ΝΔ,στην Ισπανία το νεότευκτο κόμμα Podemos (Μπορούμε) απογειώθηκε επίσης δημοσκοπικά στην πρώτη θέση με 27% ,όπως και στην Ιρλανδία το Sinn Fein με 26% μετά τις μαζικές διαμαρτυρίες ενάντια στην αύξηση των τελών ύδρευσης…Αν και τα τρία αυτά κόμματα είναι διαφορετικά μεταξύ τους, έχουν κοινό χαρακτηριστικό τον αγώνα κατά της λιτότητας και των ιδιωτικοποιήσεων». 
 Όπως λέει ο Χόρχε Λάγο,εκ των ηγετών του Podemos, το κόμμα των Ισπανών Αγανακτισμένων αυξάνει συνεχώς τη δύναμή του γιατί προτείνει μια νέα προοπτική ,τη Λαική Ενότητα. «Το πολιτικό πλαίσιο δεν βρίσκεται πλέον στην αριστερά ή τη δεξιά, αλλά σε μια λαική ενότητα ενάντια στην ανυπαρξία οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας. Το πρόβλημα είναι να συνδεθούμε περισσότερο με τους πολίτες .Το Podemos έχει στόχο να γεμίσει αυτόν τον πολιτικό χώρο που είχε εγκαταλειφθεί από τα άλλα κόμματα στις ορέξεις της τρόικας».

(Περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ)