- -Γιατί ο ελέφαντας βάφει τα νύχια του κόκκινα; -Για να κρύβεται πίσω από τις παπαρούνες. -Έχεις δει ποτέ ελέφαντα πίσω από τις παπαρού- νες; -Όχι -Είδες τι καλά που κρύβεται;;; ………………….. Αυτό θυμήθηκα όταν άρχισα να διαβάζω το βιβλίο «Η Αυταπάτη του Dawkins». Χρειαζόταν να γραφτεί το βιβλίο αυτό; Χρειαζόταν να χυθεί μελάνι και να τυπωθεί χαρτί για μια απάντηση στο βιβλίο «Η περί Θεού αυτα- πάτη» του Richard Dawkins; Έχει νόημα να αναζητή- σουμε τον ελέφαντα πίσω από τις παπαρούνες; Και αν δεν τον βρούμε, ποιόν θα πείσουμε ότι αποτύχαμε να τον δούμε επειδή είχε νύχια βαμμένα κόκκινα;;; Το ερώτημα μπορεί να φαίνεται από αφελές ως ηλίθιο, ωστόσο, νιώθω ότι πολλές φορές το μόνο που κάνουμε με την απολογητική των επιχειρημάτων είναι να ψάχνουμε ελέφαντες κρυμμένους στις παπαρού- νες. Δεν αναφέρομαι μόνο στο συγκεκριμένο βιβλίο αλλά γενικότερα στη ζωή μας. Και είναι κρίμα να χαρα- μίσουμε τη ζωή μας ως κυνηγοί ελεφάντων στο λιβάδι με τις παπαρούνες… Όχι μόνο γιατί οι ελέφαντες είναι κακομούτσουνα παχύδερμα που αφήνουν πίσω τους βρωμερά υπολείμματα, όχι μόνο γιατί μια συνάντηση με ελέφαντες μπορεί να... γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη. Αλλά κυρίως γιατί η ζωή μας θα μαραθεί και θα σβή- σει απίστευτα γρήγορα, όσο που να μαραθούν και να σβήσουν τα φλογισμένα πέταλα των παπαρούνων, και θα ξεμείνουμε στο ξερολίβαδο κενοί, νεκροί και απο- τυχημένοι. Ας αφήσουμε όμως τον ελέφαντα να πλα- τσουρίζει στο κόκκινο βερνίκι και ας έρθουμε ξανά στο βιβλίο «Η αυταπάτη του Dawkins»… Ίσως η απορία και η αμηχανία μου, για το αν χρεια- ζόταν το βιβλίο αυτό, οφείλονται στο ότι ακριβώς το ίδιο μήνυμα δίνει και ο συγγραφέας. Έχοντας πρώτα διαβά- σει το βιβλίο του Dawkins, μου έμεινε μια απογοήτευση και μια πίκρα: Απογοήτευση για τον συγγραφέα του «Τυ- φλού ωρολογοποιού» και του «Εγωιστικού γονιδίου», για τον κατήφορο της σκέψης, της επιχειρηματολογίας και της γραφής του. Πού πήγε το ευφυές πνεύμα, πού χάθηκε η τεκμηρίωση που καθήλωνε, τι έγινε το ύφος που έκοβε την ανάσα; Αλίμονο, 400 σελίδες πλαδαρού συρφετού από σοφιστείες και ξεκάρφωτες γενικεύσεις. Κρίμα τα λεφτά που έδωσα και το χρόνο που έχασα διαβάζοντας. Μόνο κέρδος το γέλιο, σε κάποια σημεία, εκεί που αναφέρονται οι «όλο αγάπη» επιστολές αμερι- κανών “χριστιανών” προς άθεους επιστήμονες. Πίκρα για το πόσο απέτυχε ο χριστιανισμός μας να δείξει την αλήθεια του, για το πόσο αλλοιωμένο και σκληρό είναι το πρόσωπο του χριστιανισμού που αντίκρυσε και που –αναπόφευκτα- απέρριψε ο Dawkins. Διαβάζοντας στη συνέχεια την «Αυταπάτη του Dawkins», αναρωτήθηκα κατά πόσο χρειαζόταν, πέρα από λόγους αρχής, να γραφτεί μια τέτοια απάντηση. Όπως γράφει και ο ίδιος ο McGrath, ο Dawkins επιδί- δεται σε μια διαρκή διαδικασία αυθαίρετης απόρριψης “Η αυταπάτη του Dawkins” Alistair McGrath[ [ ΠAPEMBOΛH 24
- της πίστης. Με σταθερή μέθοδο αποτελούμενη από «χλευασμό, παραποίηση, υποτίμηση και δαιμονοποίη- ση», κάνει ξεκάθαρο ότι «έτσι είναι αφού έτσι λέω» και όποιος τυχόν διαφωνεί είναι αφελής, ψεύτης, υποκρι- τής ή ανεγκέφαλος. Απλά πράγματα, “Take it or leave it!”. Συνεπώς, όποιος διάβασε το βιβλίο του Dawkins και συμφώνησε, αποκλείεται να διαβάσει την απάντη- ση του McGrath ή κι αν τη διαβάσει, μπορεί άνετα να την απορρίψει, διαστρεβλώνοντας τα γραφόμενα και χαρακτηρίζοντας τον συγγραφέα –και όποιον πείθεται στα γραφόμενα- εξίσου «αφελή, ψεύτη, υποκριτή ή ανεγκέφαλο». Αντίθετα, όποιος διαπίστωσε μόνος την «αυταπάτη» και τη ρηχότητα της «Περί Θεού αυταπά- της», δεν χρειάζεται να διαβάσει μια τέτοια απάντηση για να ξεκαθαρίσει τη θέση του. Από την άλλη, αυτός που θα διαβάσει από ζήλο υπέρ της πίστης το βιβλίο του Μc Grath, το πιθανότερο είναι να μην έχει πρώτα διαβάσει την «Περί Θεού αυταπάτη» οπότε το νόημα της «απάντησης» έχει εκ των προτέρων χαθεί. Κοντολογίς, επειδή «Η περί Θεού αυταπάτη» είναι ένα μάλλον δογματικό βιβλίο, μια απάντηση λογική και εμπεριστατωμένη, όπως αυτή του Mc Grath, δεν έχει νόημα. Είναι σαν τον ελέφαντα που βάφει τα νύχια του κόκκινα: Ο ελέφαντας είναι εκεί, πίσω από τις παπα- ρούνες, αλλά πώς να τον δούμε έτσι καλά που κρύβε- ται;;; Φυσικά, το επίπεδο της απάντησης του McGrath είναι υψηλό, η γραφή ξεκάθαρη, και πέρα από το –κατά την άποψή μου- μη αναγκαίο του βιβλίου, αποδεικνύει σε όποιον χρειάζεται μια τέτοια απόδειξη –αν υπάρχει αυτός…- πόσο ρηχός μπορεί να γίνει ο επιστημονικός λόγος, -όπως στο «Περί Θεού αυταπάτη», όταν αυθαι- ρετεί. Ναι, ως ένα τέτοιο σημείο αναφοράς, το βιβλίο του McGrath είναι εξαιρετικά χρήσιμο, με γραφή στιβα- ρή και καλοτεκμηριωμένη. Πέρα όμως από τις μελανωμένες σελίδες και τους κρυμμένους ελέφαντες, η ουσία είναι αλλού. Η ουσία είναι στους δρόμους της Αγγλίας, εκεί που κυκλοφορεί ένα λεωφορείο που αντί για διαφήμιση γράφει: «Πιθα- νότατα δεν υπάρχει Θεός. Σταματήστε να ανησυχείτε και χαρείτε τη ζωή σας». Όταν είδα φωτογραφία του παρα- πάνω λεωφορείου και διάβασα τη σχετική είδηση, τότε άρχισα να συνειδητοποιώ το μέγεθος της παρεξήγησης. Τότε κατάλαβα ότι δεν πρόκειται για «αυταπάτη» αλλά για την «Περί Θεού Παρεξήγηση». Αν –«πιθανότατα» !- δεν υπάρχει Θεός, τότε μπορούμε να χαρούμε ξέ- νοιαστα τη ζωή μας; Δηλαδή, απλά, ξεκάθαρα, ο Θεός είναι η πηγή της δυστυχίας μας, η αγωνία μας, ο… «μπαμπούλας» που απειλεί τη χαρά μας; Κι όμως εμείς άλλο μάθαμε, άλλο γνωρίσαμε, «ίνα η χαρά ημών η πεπληρωμένη»! Εμείς γνωρίσαμε ότι ο Θεός είναι ο σπλαχνικός Πατέρας του ασώτου, ότι η ζωή μας πηγάζει από Αυτόν και καταλήγει σε Αυτόν, και ότι στο Όνομά Του οι ζωές μας αποκτούν νόημα, χαρά και ελπίδα. Μάθαμε ότι «εν αρχή ην ο Λόγος» και ότι «εν αυτώ ζωή ην και η ζωή ην το φως των ανθρώπων». Λοιπόν, ποιόν Θεό ξορκίζει με τόσο πάθος ο Dawkins; Ποιόν Θεό γνώρισε στο πρόσωπο των χριστιανών ο Dawkins και αγωνίζεται με φρίκη να τον εξαφανίσει; Ας αναλογιστούμε την απουσία του Θεού από τη δική μας ζωή, την απουσία χαράς στο Όνομά Του, για να καταλά- βουμε τον τρόμο του Dawkins. Είμαστε χριστιανοί; «Εμείς δεν μπορούμε να μη μιλάμε γι’ αυτά που εί- δαμε και ακούσαμε.» Ήταν η απλή, αφοπλιστική απά- ντηση των Αποστόλων προς όσους τους διέταζαν να μη μιλάνε για τον Χριστό. Μπορούμε εμείς να σταθούμε και να πούμε από καρδιάς τα παραπάνω λόγια; Ή πορευό- μαστε «ως άθεοι εν τω κόσμω»; Ας σκεφτούμε πόσο θα χρειαζόταν μια απάντηση σαν το βιβλίο του McGrath, αν εμείς είχαμε ζωντανή επαφή με τον Θεό, αν είχα- με βιώσει την εμπειρία του κενού τάφου, αν λάμπαμε με τη χαρά της ανάστασης. Αυτός που γνώρισε τον Θεό προσωπικά, τι ανάγκη έχει από επιχειρήματα; Αν πάλι ο Θεός μας παραμένει άγνωστος, αν είμαστε ουσιαστικά άθεοι, ποιά παρηγοριά περιμένουμε από εμπεριστατωμένες αναλύσεις; Ναι, «Η αυταπάτη του Dawkins» είναι μια έξοχη απάντηση στην «Περί Θεού αυταπάτη». Αλλά αν δε δούμε, αν δεν αγγίξουμε, αν δε γευτούμε προσωπικά, εμπειρικά, αδιάψευστα τον Θεό, θα μείνουμε στο λιβάδι με τις παπαρούνες, αναζητώ- ντας απεγνωσμένα τον ελέφαντα… Μανώλης Παντερής Δρ. Βιολογίας ΠAPEMBOΛH 25
Γιά την επισήμανση ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΡΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου