http://kourdistoportocali.com/articles/14512.htm
Την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 1989, στις 7.58 το πρωί, τρεις ένοπλοι πυροβόλησαν με δύο 45άρια πιστόλια και τραυμάτισαν θανάσιμα τον Παύλο Μπακογιάννη, βουλευτή Ευρυτανίας της ΝΔ και γαμπρό του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στην είσοδο του γραφείου του στην οδό Ομήρου στο Κολωνάκι. Ο βουλευτής μεταφέρθηκε στον «Ευαγγελισμό», όπου εξέπνευσε μία ώρα αργότερα. «Αποφασίσαμε λοιπόν να εκτελέσουμε τον απατεώνα και ληστή του λαού Μπακογιάννη. Ο κύριος αυτός είναι υπεύθυνος όχι μόνο γιατί έκλεψε τα πρώτα 60 εκατομμύρια του ιδρυτικού κεφαλαίου της Γραμμής αλλά και για τις εκατοντάδες εκατομμύρια που είτε έκλεψε μαζί με τον συνεργάτη του Κοσκωτά για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου Γραμμής, αλλά και για την αγορά μέσω της Γραμμής της Τράπεζας Κρήτης» (απόσπασμα από τη 12σέλιδη προκήρυξη με ημερομηνία 18.9.1989 που εστάλη στην «Ελευθεροτυπία» στις 9 Οκτωβρίου 1989).
Στην προκήρυξη με τίτλο «Αρχισε η κάθαρση», που έχει ημερομηνία 18.9.1989, αναφέρθηκε ότι η ΝΔ και ο Συνασπισμός εξαπάτησαν και εξαπατούν χυδαία τον λαό, αφού οδηγούν με τη στάση τους στην παραγραφή των εγκλημάτων, χωρίς να κρατάνε τα προσχήματα. Στην προκήρυξη αναφέρονται ως συνυπεύθυνοι (με τον Μπακογιάννη) του σκανδάλου Κοσκωτά οι Παπανδρέου, Κουτσόγιωργας, Πέτσος, Ρουμελιώτης και Χαλικιάς. Επίσης γίνεται αναφορά για την κρίση στην ΚΝΕ. Τι έλεγαν οι εφημερίδες
Η εφημερίδα «Πρώτη» στην έκτακτη έκδοσή της την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 1989 γράφει ότι η «Αυριανή» με δημοσίευμά της στις 11.9.1989 προτρέπει σε δράση τη 17Ν, αφού αναφέρεται σε προβοκάτσια την οποία, σύμφωνα με την εφημερίδα του Κουρή, σχεδιάζει η ΝΔ κατά του ΠαΣοΚ, καλεί ουσιαστικά τη 17Ν να εμφανιστεί πριν από τις εκλογές για να κριτικάρει τις πολιτικές εξελίξεις και να αναλάβει δράση εναντίον της κυβέρνησης Τζαννετάκη. Η «Πρώτη» συνεχίζει: «Η σατανική όσο και αφελής αυτή υπόδειξη, μετά τη σημερινή δολοφονική ενέργεια, αποκτά ουσιαστικά διάσταση και είναι σκόπιμο να εξεταστεί από τις δικαστικές αρχές».
Ο Χαρίλαος Φλωράκης, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου του 1989, δήλωσε για τον φόνο του Μπακογιάννη, ότι «η "Αυριανή" προετοίμασε το έγκλημα της 17Ν».
Η «Αυγή» έγραψε την Τετάρτη 27.9.1989: «Η 17Ν ήξερε τι επιδίωκε: Να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τη διαδικασία της κάθαρσης. Να δημιουργήσει κλίμα έντασης και αναταραχής. Να αναιρέσει τη βούληση του ελληνικού λαού να πορευθεί ομαλά προς τις επικείμενες εκλογές και φυσικά να "αποδείξει" ότι τα σκάνδαλα του καλαμποκιού ή των υποκλοπών ή του Κοσκωτά δεν είναι δα μια τόσο σοβαρή υπόθεση ώστε να ασχολούμαστε με αυτήν». Στην ίδια έκδοση, ο Χαρίλαος Φλωράκης λέει: «Οι αυριανιστές ήσαν οι μόνοι που δεν αισθάνθηκαν για τον φόνο του Μπακογιάννη ντροπή. Κάποιοι βέβαια εμφανίστηκαν υποκριτικά συντετριμμένοι. Ενώ κάποιοι άλλοι - θρασείς, προκλητικοί, αγριάνθρωποι - δεν απέκρυπταν τον επόμενο στόχο τους: "Μετά τον Μπακογιάννη", έλεγαν, "σειρά έχει ο Κύρκος"!».
Η «Απογευματινή» την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 1989 είχε ως πρώτο τίτλο «Πολιτικοί αρχηγοί: Να οι ηθικοί αυτουργοί. Το ΠαΣοΚ πίσω απ' τους φονιάδες. Αμεση σχέση κινήματος και εκτελεστών» και ο «Ελεύθερος Τύπος» της ίδιας ημέρας έγραφε: «Χτύπησε η πασοκική 17 Νοέμβρη». Σήμερα
Η Αστυνομία διαθέτει την ομολογία του Βασίλη Τζωρτζάτου, ο οποίος είπε στην προανακριτική του κατάθεση ότι πήρε μέρος στη λήψη απόφασης της δολοφονίας. Βάσει της κατάθεσής του, με τη δολοφονία εμπλέκονται ακόμη οι Αλέκος Γιωτόπουλος, Δημήτρης Κουφοντίνας, Σάββας Ξηρός και Ηρακλής Κωστάρης: «... Σε συνάντηση που είχαμε στα μέσα Αυγούστου 1989 εγώ, ο "Λάμπρος" (σ.σ.: Γιωτόπουλος), ο "Λουκάς" (σ.σ.: Κουφοντίνας) και ο "Μιχάλης" (σ.σ.: Σ. Ξηρός) με πρόταση του "Λουκά" και του "Λάμπρου" αποφασίσαμε την εκτέλεση του βουλευτή Μπακογιάννη. [...] Την εκτέλεση έκαναν ο "Λουκάς", ο "Μιχάλης" και ο "Χάρης" (σ.σ.: Κωστάρης), χωρίς να ξέρω ποιος πυροβόλησε. Μετά την εκτέλεση και οι τρεις ήρθαν πεζή στο αυτοκίνητο όπου ήμουν εγώ». Στη δική του κατάθεση ο Χριστόδουλος Ξηρός τονίζει: «Στη δολοφονία του Μπακογιάννη εγώ δεν συμμετείχα, πλην όμως, απ' όσα άκουσα στην οργάνωση, την ομάδα αποτελούσαν ο "Σταμάτης", ο αδελφός μου ο Σάββας, ο "Λουκάς", ο "Χάρης" και ο "Λάμπρος"».
ΤΟΝ ΕΚΤΕΛΕΣΑΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ Η ΒΟΥΛΗ ΘΑ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Από τον Στέλιο Κούλογλου
Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για καμία δολοφονία, αλλά οι εξηγήσεις που έδωσε τότε στην προκήρυξη της η
17Ν δεν αντέχουν σε σοβαρή κρτική: ο Παύλος Μπακογιάννης κατηγορείται ούτε λίγο ούτε πολύ ότι έπαιξε
βασικό ρόλο στο σκάνδαλο Κοσκωτά. Στην πραγματικότήτα όμως, η προσπάθεια του διάσημου
μεγαλοαπατεώνα να μετατραπεί σε βασικό παράγοντα της πολιτικής και οικονομικής ζωής της χώρας
ξεκίνησε με την εκπαραθύρωση του Μπακογιάννη από το συγκρότημα Κοσκωτά.
Είναι γεγονός ότι στις αρχές της δεκαετίας του '80 ο Παύλος Μπακογιάννης είχε συνεργαστεί με τον
Κοσκωτά στην δημιουργία της εκδοτικής επιχείρησης «Γραμμή», αναλαμβάνοντας και την διεύθυνση του
περιοδικού «ΕΝΑ». Την εποχή όμως εκείνη κανείς δεν γνώριζε ότι τα χρήματα του νεαρού επιχειρηματία
που είχε γυρίσει από την Αμερική ήταν προϊόν απάτης, ούτε καν ο κ. Καρράς που του πούλησε την Τράπεζα
Κρήτης.
Η περίφημη εκδότρια της «Καθημερινής» Ελένη Βλάχου είχε σαγηνευτεί από τις ικανότητες του κ.
Κοσκωτά και αρκετές προσωπικότητες είχαν συνεργαστεί με τις επιχειρήσεις του. Όπως πχ ο αείμνηστος
Μάνος Χατζιδάκης που ήταν διευθυντής στο «Τέταρτο», ένα -πολυ αξιόλογο- περιοδικό των εκδόσεων του.
Tον Φεβρουάριο του 1985, για να μπορέσει να «κάνει μπίζνες» με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ο
Κοσκωτάς έδιωξε τον γαμπρό του Κ.Μητσοτάκη από το περιοδικό «ΕΝΑ».
Είχα καλύψει για λογαριασμό του περιοδικού ΑΝΤΙ την πρωτοφανή, για τα δεδομένα εκείνης της εποχής, απομάκρυνση διευθυντή ενός
επιτυχημένου μέσου ενημέρωσης και από τότε διατηρήσαμε μια συχνή επαφή με τον Π. Μπακογιάννη.
Ήταν ένας άνθρωπος που πάντα χαμογελούσε. Αρκετοί άνθρωποι που είχαν πάρει μέρος στην αντίσταση
εναντίον της δικτατορίας είχαν εξαγοράσει την δράση τους ή απαρνηθεί τις ιδεές τους. Ο Μπακογιάννης
παρέμεινε ένας ανοιχτόμυαλος προοδευτικός άνθρωπος, ακόμη και όταν μερικούς μήνες μετά την
απομάκρυνση του από το συγκρότημα Κοσκωτά έγινε σύμβουλος του Κ.Μητσοτάκη που είχε εν τω μεταξύ
αναλάβει την προεδρία της ΝΔ.
Πολλές από τις θέσεις που υιοθέτησε αργότερα ο Μητσοτάκης, όπως πχ η υποστήριξη της ελεύθερης
ραδιοφωνίας σε μια εποχή που στα δύο μεγάλα κόμματα κυριαρχούσε η «κουλτούρα Χατζάρα», ήταν
προϊόν των συμβουλών του Μπακογιάννη. Αυτός είχε πείσει τον αρχηγό της ΝΔ να δώσει την πρώτη
ελεύθερη (χωρίς δηλαδή καμμία προσυνεννόηση ή όρους-πράγμα τότε εξαιρετικά ασυνήθιστο) συνέντευξη
στον ραδιοσταθμό 9,84 και τον υπογράφοντα, τις πρώτες μέρες λειτουργίας του σταθμού. Οι τολμηρές
ερωτήσεις, που ο Παύλος «χρεώθηκε» μετά, δεν άρεσαν ούτε στον κ.Μητσοτάκη ούτε όμως και στην κυρία
Ντόρα Μπακογιάννη που τις κριτικάρισε αμέσως μετά.
Το καλοκαίρι του '89 ο Παύλος Μπακογιάννης έπαιξε καταλυτικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις ΝΔ-
ΣΥΝασπισμού για τον σχηματισμό της κυβέρνησης Τζανετάκη. Όποια άποψη κι αν έχει κανείς για το
«βρώμικο '89», η εθνική συνενόηση ήταν απολύτως μέσα στο πνεύμα του Μπακογιάννη, που μερικές
εβδομάδες πριν την δολοφονία του εισηγήθηκε ως βουλευτής της ΝΔ το νομοσχέδιο για την απάλειψη των
συνεπειών του εμφυλίου πολέμου. Γιατί η 17 Νοέμβρη επέλεξε να δολοφονήσει αυτόν τον άνθρωπο στις 26
Σεπτεμβρίου του 1989, την ημέρα που η Βουλή επρόκειτο να αποφασίσει αν θα παρέπεμπε τον Ανδρέα
Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο Κοσκωτά;
Η «παρέμβαση» της 17Ν εκείνη την ημέρα θυμίζει την απαγωγή του Αλντο Μόρο, την ημέρα ακριβώς που
ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών επρόκειτο να εισηγηθεί στο Κοινοβούλιο την αποδοχή της πρότασης
του ιταλικόυ ΚΚ για τον «ιστορικό συμβιβασμό». Τα ερωτήματα της υπόθεσης Αλντο Μόρο και της
εμπλοκής των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών παραμένουν αναπάντητα ενώ τελευταία αποκαλύφθηκε ότι οι
γερμανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν πράκτορα μέσα στις γραμμές της Μπάαντερ Μάινχοφ. Δεν
υπαινίσσομαι ούτε διαθέτω στοιχεία ότι κάτι παρόμοιο συνέβαινε με την 17 Νοέμβρη αλλά οι σκοτεινές
πλευρές της υπόθεσης Μπακογιάννη δεν φωτίστηκαν καθόλου στην δίκη της 17Ν και μάλιστα με τον
βεβιασμένο τρόπο που έκλεισε όλη η υπόθεση.
Το βέβαιο είναι ότι αργά η γρηγόρα η τρομοκρατική δράση γίνεται αντικείμενο πολιτικής χειραγώγησης και
εκμετάλλευσης, όπως άλλωστε δείχνουν και οι πρόσφατες συλλήψεις στο Χαλάνδρι: σε όσους έχουν
μελετήσει την τρομοκρατία δεν προκαλεί καμία έκπληξη ότι οι συλληφθέντες, που κατηγορούνται ότι
συμμετείχαν στην οργάνωση «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς» παρακολουθούντο από την άνοιξη αλλά
συνελήφθησαν την προεκλογική περίοδο. Τα πολιτικά αποτελέσματα της υπόθεσης Μπακογιάννη είναι εξ
ίσου γνωστά: ο πεθερός του έγινε πιο συμπαθής στην κοινή γνώμη μετά την δολοφονία και εκλέχθηκε
πρωθυπουργός λίγους μήνες αργότερα ενώ η σύζυγος του, η οποία μέχρι τότε δεν συμμετείχε στην πολιτική
ζωή, θα διεκδικήσει μετά τις προσεχείς εκλογές την προεδρία της ΝΔ.
Με αφορμή την 10η επέτειο από την δολοφονία Μπακογιάννη, ζήτησα τελευταία να μιλήσω με κάποιο από
τα μέλη της 17Ν για την υπόθεση. Η απάντηση ήταν αρνητική επειδή μια συνέντευξη θα μπορούσε, εν όψει
εκλογών και πολιτικών εξελίξεων, να επιρεάζε τα εσωκομματικά της ΝΔ. Έξυπνη σκέψη, μόνο που έπρεπε
να είχε γίνει 20 χρόνια πριν…
ΤΙ ΕΙΠΕ Ο ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ ΣΕ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟΥ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ 1985!
Από τον Τάσο Τέλλογλου
Το σώμα του άτυχου Παύλου Μπακογιάννη κειτόταν ήδη στο έδαφος όταν ο 30χρονος αδύνατος άνδρας που τον είχε πυροβολήσει τέσσερις φορές τον πλησίασε και του έριξε τη χαριστική βολή με το «καλό» του χέρι. Το «καλό» χέρι του Δημήτρη Κουφοντίνα είναι εκείνο που κινεί πιο δύσκολα, εκείνο που έχει καεί και αυτό το χέρι θα γίνει η... κινητήρια δύναμη των δαιμόνων του: το δεξί του χέρι. Η περιγραφή της δολοφονίας του Παύλου Μπακογιάννη έγινε στην κυρία Ντόρα Μπακογιάννη από τον εισαγγελέα κ. Γιάννη Διώτη πριν από μερικές ημέρες, με βάση τα στοιχεία των καταθέσεων των μελών της 17Ν και τα ευρήματα των εργαστηρίων. Η περιγραφή δημιούργησε στην κυρία Μπακογιάννη και στα παιδιά της ένα τεράστιο «γιατί;». Το «γιατί» απευθύνεται σε όλους τους δράστες της δολοφονίας (τον Σάββα Ξηρό και τον Ηρακλή Κωστάρη) αλλά ειδικότερα στον άνθρωπο της «χαριστικής βολής». Γιατί ο Δημήτρης Κουφοντίνας πυροβολεί έναν άνθρωπο που είναι ήδη νεκρός; Ποιος είναι ο Δημήτρης Κουφοντίνας; Το παιδί από την Τερπνή Σερρών θα έχει μια φυσιολογική ζωή ως την εφηβεία του που συμπίπτει με την ταραγμένη μεταπολίτευση. Τότε θα ενταχθεί στη μαθητική οργάνωση του ΠαΣοΚ, ΠΑΜΚ, της περιοχής Γκύζη αλλά δεν θα πάψει, σε κάθε φάση της ζωής του, να θεωρεί τον εαυτό του μαρξιστή-λενινιστή. Ο Ανδρέας Παπανδρέου θεωρείται από τον έφηβο μαθητή «δεξιός» και ο «ένοπλος αγώνας» απαραίτητη προϋπόθεση για τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Παίρνει μέρος στις πρώτες γεμάτες ένταση πορείες του Πολυτεχνείου και δεν μένει αδιάφορος στα συνθήματα των οργανώσεων της άκρας Αριστεράς, όχι τόσο των τροτσκιστών όσο των μαοϊκών ΕΚΚΕ και ΚΚΕ (μ-λ).
«Πίσω από το ήσυχο πρόσωπο και τους χαμηλούς τόνους υπήρχε μια μόνιμη οργή που ορισμένες φορές έμοιαζε με μίσος» λέει ένα μέλος του ΠαΣοΚ στην οργάνωση του Γκύζη που γνώριζε τον Κουφοντίνα και θέλει να παραμείνει ανώνυμο.
Οι γονείς του αντιμετωπίζουν προβλήματα με ένα παιδί που περνά δύσκολη εφηβεία. Ο νεαρός Κουφοντίνας αισθάνεται μειονεκτικά εξαιτίας μιας κινητικής δυσκολίας που έχει στο «καλό» του χέρι. «Αυτό θα διαμορφώσει και τη συμπεριφορά του, θα προσπαθήσει να αποδείξει όχι μόνο ότι είναι σαν τους άλλους αλλά και λίγο παραπάνω από αυτούς» λέει ένας συγγενής του που θέλει επίσης να παραμείνει ανώνυμος.
Ο Κουφοντίνας εγκαταλείπει το ΠαΣοΚ το 1977, στις διαγραφές των ομάδων των «μαρξιστών-λενινιστών» (χαρακτηρισμός που περιελάμβανε και τους τροτσκιστές), η πολιτική συμπεριφορά των οποίων «εμπόδιζε» το Κίνημα να πάρει τα χαρακτηριστικά του «κόμματος εξουσίας».
Η «προδοσία της ηγεσίας» για τον Κουφοντίνα, αλλά και για άλλους, είναι πλέον αποδεδειγμένη.
Ο Στέφανος Τζουμάκας, ένας από τους καθοδηγητές τότε της νεολαίας του ΠαΣοΚ, θυμάται ότι «γινόταν τότε ιδεολογικός πόλεμος μέσα στις οργανώσεις» με ανθρώπους που χαρακτηρίζει «σταλινικούς και εισοδιστές».
Αλλά οι επιλογές του Κουφοντίνα δεν έχουν σχέση μόνο με το πώς βιώνει τον μετασχηματισμό του ΠαΣοΚ σε κόμμα εξουσίας. Ισως από όλα τα μέλη της 17Ν να αποτελεί την πιο τυπική ενσάρκωση της σχιζοειδούς προσωπικότητας στη μεγαλούπολη. Ενα χρόνο μετά την αποχώρησή του από την ΠΑΜΚ είναι πια φοιτητής στη Νομική Σχολή (Οικονομικό Τμήμα) και μέλος της σπουδαστικής παράταξης του ΚΚΕ (μ-λ), της ΠΠΣΠ. Στον νέο του «πολιτικό χώρο» αισθάνεται πιο άνετα καθώς η αποδοχή της βίας «ως εργαλείου ενός επαναστατικού μαζικού κινήματος» βρίσκεται μέσα στις θεωρητικές επιλογές της καινούργιας πολιτικής του οικογένειας. Αλλά και σε αυτό το σχήμα ο Κουφοντίνας θα βιώσει την πολιτική ως προδοσία. Η αντιπαράθεση με την κυβέρνηση Καραμανλή για τον φοιτητικό νόμο 815 θα ριζοσπαστικοποιήσει όσους ακολουθούν τις οργανώσεις της άκρας Αριστεράς. Τον Νοέμβριο του 1979 στην επέτειο του Πολυτεχνείου γίνονται άγριες συγκρούσεις των οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς με τους φοιτητές της ΚΝΕ βασικά αλλά και της νεολαίας ΠαΣοΚ. Στις 4 Δεκεμβρίου αρχίζει η κατάληψη του Χημείου εναντίον του νόμου 815.
* Η ώρα της ένοπλης δράσης
Στις 11 Δεκεμβρίου καταλαμβάνεται η Νομική. Ο Κουφοντίνας διαδηλώνει με άλλα 2.000 άτομα στη Φυσικομαθηματική με συνθήματα: «Λευτεριά στους πολιτικούς κρατούμενους», «ΚΝΕ-ΠαΣοΚ πουλάνε τους αγώνες», «Εμπρός για καταλήψεις στα εργοστάσια».
Με την έλευση των Χριστουγέννων του '79 οι καταλήψεις «σβήνουν».
Η επόμενη μεγάλη σύγκρουση για τον Κουφοντίνα έρχεται τον Νοέμβριο του 1980. Πρωθυπουργός είναι ο Γεώργιος Ράλλης και οι οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς βρίσκονται «επί ποδός πολέμου». Το ΚΚΕ (μ-λ) γράφει καλώντας σε πορεία στην αμερικανική πρεσβεία: «Η κυβέρνηση ξεπουλά τη χώρα και απαγορεύει το δικαίωμα της πορείας στην αμερικάνικη πρεσβεία. Η αντιπολίτευση υποχωρεί - εν ονόματι του ήπιου κλίματος - γιατί η λύση για κάθε πρόβλημα είναι οι... εκλογές, όπου επιδιώκει να εξαργυρώσει τη "μετρημένη στάση" της με περισσότερους ψήφους, στο όνομα μιας αλλαγής μέσα από τις κάλπες... Ομως η λύση είναι ο κάθε δημοκράτης να αντισταθεί έμπρακτα στην κρατική τρομοκρατία, όχι διπλώνοντας τις σημαίες του Νοέμβρη και μετατρέποντάς τον σε ανώδυνο μνημόσυνο, αλλά εκφράζοντας αγωνιστικά την αντίθεσή του με το κράτος της Δεξιάς - το κράτος του ξεπουλήματος της χώρας, της λιτότητας και της τρομοκρατίας - με τη συμμετοχή του στην πορεία».
Η προσπάθεια του μπλοκ της άκρας Αριστεράς να διασπάσει τις αλυσίδες της Αστυνομίας για να φθάσει στην αμερικανική πρεσβεία οδηγεί σε σύγκρουση με τα ΜΑΤ. Οι αριστεριστές βιώνουν εκείνη τη σύγκρουση σαν ολοκληρωτική ήττα. Οι αλυσίδες στην κεφαλή της διαδήλωσης στην αρχή αντέχουν στην πίεση της σύγκρουσης αλλά το πλήθος πίσω από αυτές τρέπεται σε φυγή. Γίνονται μάχες σώμα με σώμα και γρήγορα και οι πρώτες σειρές διαλύονται από τις επιθέσεις της Αστυνομίας.
Στις 10 το βράδυ της ίδιας ημέρας ο Ανδρέας Παπανδρέου κάνει την εξής δήλωση: «Μικρές ομάδες ανευθύνων στοιχείων και προβοκατόρων άγνωστης και ύποπτης προέλευσης δημιούργησαν θλιβερά έκτροπα με προφανή σκοπό να αμαυρώσουν και να δυσφημήσουν τη μεγάλη λαϊκή επέτειο του Πολυτεχνείου». Στις συγκρούσεις σκοτώνονται δύο άτομα (Κουμής, Κανελλοπούλου) και δύο μέρες αργότερα οι οργανώσεις της άκρας Αριστεράς κατηγορούν τον Ανδρέα Παπανδρέου ότι βοήθησε την κυβέρνηση της ΝΔ «σαν να έχει αναλάβει από τώρα το υπουργείο Δημόσιας Τάξης» (Προκήρυξη ομάδα Πρωτοβουλίας Πολυτεχνείου '80).
Ο Κουφοντίνας εισπράττει την περίοδο αυτή σαν μια νέα «προδοσία» ενός συντεταγμένου κομματικού μηχανισμού που δεν είναι σε θέση να «αμυνθεί» στις επιθέσεις του κράτους. Είναι η ώρα του ένοπλου αγώνα.
Πώς έγινε ο ηγέτης της δεύτερης γενιάς
Για τους αξιωματικούς της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας είναι ακόμη ασαφές αν ο Κουφοντίνας στρατολογήθηκε κατευθείαν στη 17Ν ή «πέρασε» πρώτα από την «Αντικρατική Πάλη» του Χρήστου Τσουτσουβή, αδιαμφισβήτητου ηγέτη του χώρου του ένοπλου αγώνα στις αρχές της δεκαετίας του '80, ή από τον ΕΛΑ.
Στις 16 Ιανουαρίου του 1980 η 17Ν σκοτώνει τον τότε υποδιοικητή των ΜΑΤ Παντελή Πέτρου και τον αστυφύλακα σωματοφύλακά του Σταμούλη. Είναι η χρονιά που σημαδεύεται από μια «έκρηξη» εμπρησμών με δράστες μέλη ακροαριστερών οργανώσεων - ο ΕΛΑ φθάνει στο σημείο να πυρπολήσει ένα βοθρατζίδικο στον Βοτανικό τον Αύγουστο του 1980 - και ταυτόχρονα η χρονιά εμφάνισης πολλών νέων οργανώσεων ενός ή δύο ατόμων. Η Αντιτρομοκρατική δεν αποκλείει ο Δημήτρης Κουφοντίνας να προσχωρεί στην αρχή σε κάποια από αυτές.
* Η στρατολόγηση στη 17Ν
Σε κάθε περίπτωση διατηρεί στενές σχέσεις με τον Πάτροκλο Τσελέντη, ο οποίος σπουδάζει επίσης στη Νομική και συζητεί το ενδεχόμενο σύμπραξής του στον «ένοπλο αγώνα». Εν όψει της ανόδου του ΠαΣοΚ στην εξουσία η 17Ν σταματάει για δύο χρόνια τα «χτυπήματά» της αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στρατολόγησης σε άλλες οργανώσεις, όπως ο ΕΛΑ και η «Αντικρατική Πάλη».
Το βέβαιο είναι ότι το 1983 ο Κουφοντίνας στρατολογείται στη 17Ν. Ποιος τον στρατολόγησε παραμένει άγνωστο, αν και η Αστυνομία έχει κάποιες ενδείξεις ότι τον έφερε σε επαφή με την οργάνωση ηγετική φυσιογνωμία των «παππούδων» που εκινείτο στον χώρο του ΕΛΑ.
Η Αστυνομία πάντως είναι βέβαιη ότι όταν ο Χριστόδουλος Ξηρός μπήκε στη 17Ν ο Κουφοντίνας ήταν ήδη μέλος της. Αν αυτό ισχύει, είναι εξαιρετικά δύσκολο να δεχθεί κανείς ότι ο Δημήτρης Κουφοντίνας τοποθέτησε, χρησιμοποιώντας το αυτοκίνητο του πατέρα του, βόμβα στη Citibank της οδού Πανόρμου, τρία χρόνια αργότερα. Απλούστατα το 1986 «καταγράφεται» για πρώτη φορά το όνομα «Κουφοντίνας» στα αρχεία της Ελληνικής Αστυνομίας αλλά ο νεαρός «έχει βουτήξει στα βαθιά νερά της παρανομίας» τρία χρόνια νωρίτερα.
Η Αστυνομία ταυτίζει την είσοδό του στην παρανομία με την εγκατάλειψη της πατρικής στέγης και την απόφασή του να μην παρουσιασθεί για να υπηρετήσει τη στρατιωτική θητεία. Αλλά αυτή η απόφαση είναι απλά ένα προπέτασμα καπνού για τους γονείς του, προκειμένου να δικαιολογήσει τη ζωή του στην παρανομία την οποία όμως έχει επιλέξει για πολύ πιο σοβαρούς λόγους.
Ο Κουφοντίνας στρατολογεί στην οργάνωση τους Χριστόδουλο Ξηρό και Πάτροκλο Τσελέντη. Σκοτώνει για πρώτη φορά, σύμφωνα με την προανακριτική απολογία του Πάτροκλου Τσελέντη, τον φρουρό της Εθνικής Τράπεζας στα Πετράλωνα Χρ. Μάτη και είναι «πολύ ταραγμένος» στο βάπτισμα πυρός. Το πιστόλι που βρέθηκε στον Πειραιά στις 29 Ιουνίου «είναι το πιστόλι που αποτυπώνει την πορεία του Κουφοντίνα στην οργάνωση και όχι εκείνη του Σάββα Ξηρού» είπε στο «Βήμα» αστυνομική πηγή. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο Χριστόδουλος Ξηρός παίρνει για πρώτη φορά μέρος σε βομβιστική ενέργεια το 1987. Από εκεί και πέρα ο «Λουκάς» σκοτώνει ευκολότερα. Το 1985 είναι ήδη «επιμελητής» της οργάνωσης, φέρνει τα όπλα για τις επιθέσεις και τα παίρνει μετά από αυτές.
* Η δολοφονία Μπακογιάννη
Πριν από την εκλογή από τη Βουλή του Προέδρου της Δημοκρατίας την άνοιξη του 1985 ο Κουφοντίνας, που ζει σε καθεστώς ημιπαρανομίας, συναντάει στο κέντρο της Αθήνας ένα βουλευτή του ΠαΣοΚ από την Πελοπόννησο και του λέει ότι «ξέρει (σ.σ.: ο Κουφοντίνας) τι θέλουν οι κουφάλες που έχουν ξεπουλήσει τα πάντα στη Δεξιά».
Οταν έρχεται η στιγμή της απόφασης για τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη το 1989, ο Κουφοντίνας έχει εκλάβει την απόφαση για συγκυβέρνηση Αριστεράς - Δεξιάς σαν μια βαθιά αναίρεση όλης της πολιτικής (;;;) του αντίληψης για τον κάθετο διαχωρισμό των δύο πόλων της πολιτικής. «Και γιατί να μην πυροβολήσει έναν εκπρόσωπο της Αριστεράς;» αναρωτιέται ένας παράγων που έχει γνώση των ερευνών. Το ερώτημα είναι μάλλον ρητορικό καθώς ο Γιωτόπουλος και ο Κουφοντίνας γνωρίζουν ότι ο Παύλος Μπακογιάννης είναι ο «στρατηγικός νους» πίσω από τη συγκυβέρνηση όταν σχεδιάζουν την ελληνική εκδοχή της υπόθεσης Μόρο.
Η απόφαση αυτή δημιουργεί ένα «τείχος» απομόνωσης γύρω από τη 17Ν από τις άλλες οργανώσεις του «ένοπλου αγώνα» και την οριστική έναρξη της ιδεολογικής παρακμής της οργάνωσης, ακριβώς την εποχή που διαθέτει τις πληρέστερες επιχειρησιακές δυνατότητες.
Στις αρχές της δεκαετίας του '90 χρονολογείται και η έναρξη της σχέσης του με την Αγγελική Σωτηροπούλου. Στα μέσα της δεκαετίας συζεί πλέον με τη Σωτηροπούλου και τον γιο της στα Βριλήσια. Ο Κουφοντίνας εμφανίζεται σαν καθηγητής Μαθηματικών και «λείπει για δουλειές όλη την ημέρα». «Ηταν χαμηλών τόνων και όταν κάποια φορά του είπα μετά από μια επίθεση της 17Ν "άλλο ένα αθώο θύμα" δεν είπε τίποτε» σχολιάζει ένας γείτονάς του.
Το ότι ζει και μεγαλώνει ένα παιδί δεν φαίνεται να τον σταματάει από την τρελή του πορεία, σε αντίθεση με τη διεθνή και ελληνική πρακτική. Το βράδυ της 29ης Ιουνίου 2002 ο Σάββας Ξηρός τον καλεί να φύγει μετά την έκρηξη στον Πειραιά, όταν καταλαβαίνει ότι «όλα τελειώνουν». Ο Κουφοντίνας κινείται γρήγορα και... χάνεται. Ισως να πιστεύει ακόμη ότι δεν έχουν τελειώσει όλα.
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΠΑΥΛΟΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ
Γράφει ο Ηλίας Στουραΐτης Ιστορικός, υπεύθυνος Οργάνωσης, Ψηφιοποίησης και Τεκμηρίωσης
Ιδιωτικού Αρχείου Παύλος Μπακογιάννης
Κάθε αρχείο φέρει τα αποτυπώματα, τι ιδέες, τις σκέψεις του ιδιοκτήτη του. Ένας άγνωστος κόσμος ξεδιπλώνεται στα μάτια του ερευνητή και η αναπαράσταση των όσων βρίσκει γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική. Φωτογραφίες, μπομπίνες, έγγραφα, βίντεο, ηχητικά αποσπάσματα τον συμπαρασύρουν σε μια αναζήτηση, σε μια προσπάθεια να ανασύρει το παρελθόν στην επιφάνεια. Μπορεί, άραγε, ένα αρχείο να παρουσιάσει όσα κανείς άλλος δεν έχει πει ή ηθελημένα έχει λησμονήσει; Γιατί κάποιος να ανατρέξει στο αρχείο του Παύλου Μπακογιάννη; Ποιον ενδιαφέρει το αρχείο του Παύλου Μπακογιάννη;
Τα ερωτήματα θα μπορούσαν να είναι ρητορικά. Σε κάποια άλλη, όμως, περίπτωση. Στη συγκεκριμένη, οι απαντήσεις είναι πολλές. Ο ερευνητής θέλει να τις δώσει και εισέρχεται στο αρχείο του Παύλου Μπακογιάννη. Αμέσως διαπιστώνει την ανάγκη να κρατήσει σημειώσεις, να γράψει κάποιες λέξεις – κλειδιά που θα τον βοηθήσουν να συνθέσει το πάζλ. Εμφύλιος, Ραδιοφωνία Μονάχου, Deutsche Welle, Μεταπολίτευση, ΕΙΡΤ, Ευρυτανία, Δημοσιογραφία, Έρευνα, Πολιτική, Δολοφονία είναι μερικές και η αναπαράσταση ξεκινά.
Ο μικρός Παύλος μεγαλώνει στα χωριά της Ευρυτανίας την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου. Το πείσμα του Παύλου ήταν μεγαλύτερο από την οικονομική κατάσταση της οικογένειας του και καταφέρνει να σπουδάσει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, κάνοντας διάφορες δουλειές μαζί με τον αδελφό του. Τα δύσκολα χρόνια της Ευρυτανίας ήταν πάντα στο μυαλό του. Ακόμα και η πτυχιακή εργασία του έχει ως θέμα το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ευρυτανίας. Το πείσμα του για μόρφωση, έρευνα και μάθηση τον στέλνει στην τότε Δυτική Γερμανία. Το παράξενο όλων είναι ότι δε γνωρίζει τη γερμανική γλώσσα. Ούτε αυτό στάθηκε εμπόδιο. Οι δουλειές του ποδαριού του και η καθημερινή τριβή με τον κόσμο του έδωσαν τη δυνατότητα και τη γλώσσα να μάθει και μεταπτυχιακές σπουδές να ξεκινήσει.
Η ανάληψη της θέσης του Διευθύνοντα Συμβούλου στο ελληνικό πρόγραμμα της Ραδιοφωνίας του Μονάχου του δίνει τη δυνατότητα να έχει καθημερινή επαφή με τους Έλληνες της Γερμανίας. Ο Παύλος Μπακογιάννης γράφει στίχους για τραγούδια της ξενιτιάς και της εργατιάς για τους ομογενείς μαζί με το φίλο του Μπάμπη Πραγματευτάκη και τους ενημερώνει για τα καθέκαστα της πατρίδας τους. Δε μένει μόνο εκεί. Γράφει και παιδικό βιβλίο με τίτλο: «Οι από πάνω» στα γερμανικά και ελληνικά. Πολλές ώρες δουλείας στο γραφείο του. Σημειώσεις παντού και για κάθε θέμα. Όλα πρέπει να είναι υπό έλεγχο και κάθε είδηση πρέπει να μεταδίδεται σωστά.
Η ελληνική δικτατορία βρίσκει τον Μπακογιάννη στο αεροδρόμιο για την Ελλάδα. Το άκουσμα αυτής της είδησης κάνει τον Μπακογιάννη να επιστρέψει στα ραδιοφωνικά του καθήκοντα και να ξεκινά ένα αγώνα εναντίον της. Επαφές με πολιτικές ομάδες του εξωτερικού, συναδέλφους από άλλες χώρες, συνεντεύξεις σε έντυπα και τηλεόραση είναι μερικές από τις κινήσεις του. Το ελληνικό ΥΠΕΞ ανοίγει την «υπόθεση Μπακογιάννη» και οι πληροφορίες για το πρόσωπό του είναι συνεχείς. Ο Μπακογιάννης χάνει την ελληνική ιθαγένεια, αλλά ο αγώνας του φουντώνει. Αποσπάσματα από την εκπομπή του αναμεταδίδονται από την Deutsche Welle και στην Ελλάδα το όνομά του γίνεται γνωστό. Ο καυστικός του λόγος έκανε τη Χούντα να τον φοβάται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα που έφτιαξε στις 31/12/1969 ειδικά για τη Χούντα: «Αρχή μηνιά και αρχή χρονιά την πάθαν στο Παρίσι. Ψήφο δεν πήραν ούτε μια και κορυφώθηκε η κρίση γιατί σε όλων πια τα όμματα άλλη εικόνα δεν φαντάζει πως τα ανθρώπινα τα δικαιώματα συνέχεια το καθεστώς παραβιάζει. Στο Παρίσι πήγες πάλι, Πιπινέλη, δίχως διόλου να ντραπής για της Χούντας σου το Χάλι, Πιπινέλη δέχτηκες να εκτραπής Στο Παρίσι τάβρες σκούρα, Πιπινέλη, ρεζιλεύτηκες και συ Πιπινέλη, καμώνεσαι πως δεν σε μέλει για το κατάντημα Αααχ… συμφορά μεγάλη ντροπή στο Παρίσι χαλασμόοος Αααχ… διώξανε τη Χούντα, τη Χούντα ντροπή στην Αθήνα κομπασμός. Η Ευρώπη φωνάζει πολύ και η Χούντα απειλεί Την καθίσανε μια στο σκαμνί τελείωσε η υπομονή Τα είπε στα γαλλικά ο Πιπινέλης καλά, αλλάααα…
Συμφορά μεγάλη, μεγάλη ντροπή, στο Παρίσι χαλασμός…». Ο Μπακογιάννης ολοκληρώνει λίγο πριν το τέλος της Χούντας τη διδακτορική του διατριβή με θέμα: «Στρατοκρατία στην Ελλάδα».
Η Μεταπολίτευση βρίσκει τον Παύλο Μπακογιάννη στην Ελλάδα παντρεμένο με δύο παιδιά και Αναπληρωτή Διευθυντή της ΕΙΡΤ. Μια θέση που του εμπιστεύτηκε ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Διευθυντής της ΕΙΡΤ ήταν ο Δημήτρης Χόρν. Η παραμονή του, όμως, ήταν μικρή. Αποφάσισε σύντομα να αποχωρήσει: «Νομίζω πως η καλλίτερη υπηρεσία που προσφέραμε, ο κ. Χορν και εγώ, ήταν να κρατήσουμε το Ραδιόφωνο και την Τηλεόραση μακριά από κομματικούς επηρεασμούς και κομματικές επιδράσεις». Όμως, ο κομματικός παράγοντας αποτελεί μελανό σημαείο και η αποχώρησή του επιβεβλημένη.
Έπειτα, αρθρογραφεί και γράφει βιβλία με θέματα την πολιτική, την κοινωνική κατάσταση της Ελλάδας, την παιδεία, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, την αναδιοργάνωση της διοίκησης, την οικονομία, το περιβάλλον κ.α. Ο λόγος του τις περισσότερες φορές επικριτικός. Η δημοκρατία δε φαίνεται να βαδίζει προς μια θετική πορεία, αλλά γίνεται κακέκτυπο της Χούντας. Τα αποφθέγματα που βγαίνουν από τα κείμενα του Μπακογιάννη είναι πολλά:
«Η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα που δέχεται τον άνθρωπο όπως είναι», «Μπορούμε και διαφωνούμε, γιατί μπορούμε να συνυπάρχουμε», « “το ήθος της πολιτικής” είναι και προοπτικά γίνεται ήθος της κοινωνίας», «Οι φράσεις που επαναλαμβάνονται στομώνουν την κριτική σκέψη», «Σκέψου πόσο κακό έχουν κάνει τα δόγματα στην πρόοδο της ανθρωπότητας» «Ανανέωση σημαίνει επικοινωνία και όχι παραπλάνηση», «Κράτα λοιπόν όσο μπορείς ελεύθερη τη ψυχή και το μυαλό σου, ανοιχτά και για τις αυριανές σκέψεις και ιδέες σου».
Ο Μπακογιάννης επικρίνει τον τρόπο άσκησης της δημοσιογραφίας: «πρώην υμνητές της Χούντας έχουν μεταβληθεί σήμερα από τις στήλες εφημερίδων σε κήνσορες της δημοκρατίας και των δημοκρατών. Έτσι, έχει αναπτυχθεί ένα είδος υποδημοσιογραφίας, που δυστυχώς καλλιεργείαται και κατευθύνεται ακόμα από αξιωματούχους του κόμματος που κυβερνάει». Θέλει μια δημοσιογραφία με κανόνες. Ο δημοσιογράφος να κάνει ενδελεχή έλεγχο και διαρκή έρευνα για να μπορεί να παρουσιάσει ένα θέμα. Καυτηριάζει, επίσης, και την πολιτική πραγματικότητα της εποχής του:«Ο Έλληνας ψηφοφόρος γνωρίζει την αδυναμία του να επιβάλλει τη θέλησή του στο κόμμα και γι’ αυτό χρησιμοποιεί τις εκλογές ως επιχείρηση τιμωρίας ή εκδίκησης. Χρησιμοποιεί τη ψήφο περισσότερο με αρνητική έννοια παρά με πολιτική». Τα παραδείγματα πολλά, οι σκέψεις του πολλές. Το περιοδικό «Ένα» αποτυπώνει την επιτυχία των όσων θέλει να προσδώσει στο κοινό με τις μεγάλες του πωλήσεις. Ο Κοσκωτάς, όμως, είχε αντίθετη γνώμη και τον απομακρύνει από το περιοδικό.
Ο Μπακογιάννης εντάσσεται στην πολιτική σκηνή με σκοπό να αναμορφώσει τη γενέτειρά του. Κάνει συνεχείς έρευνες για να μπορέσει να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα ανάπτυξης για της Ευρυτανία. Καταφέρνει να κερδίσει τη μονοεδρική της Ευρυτανίας, έχοντας κερδίσει ουσιαστικά τις εντυπώσεις από τους κατοίκους της περιοχής. Ο Μπακογιάννης θέλει πραγματικά να αλλάξει την Ευρυτανία. Παράλληλα, εισηγείται στη Βουλή την άρση των συνεπειών του Εμφυλίου Πολέμου «Είναι η Ελλάδα, είναι ο Λαός μας, είναι η Δημοκρατία.
Για την πορείας μας στο μέλλον θα πρέπει, οριστικά να αρθούν όλες οι συνέπειες του Εμφυλίου Πολέμου και να απαλλαγούμε από δουλείες…να ψηφίσουμε ένα νόμο – μνημείο και ορόσημο – μεταξύ δύο εποχών». Η δημοκρατία, όμως, κατάφερε αυτό που δεν μπόρεσε να κάνει η Χούντα. Φίμωσε τον Μπακογιάννη στις 26/9/1989 λίγο πριν μπει στο γραφείο του. Κατά ένα περίεργο τρόπο, την ίδια ημέρα εγκρίνεται η χρηματοδότηση για το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Ευρυτανίας.
Το λεγόμενο «βρώμικο 89» δε μπόρεσε να καταλάβει τη φράση ότι «στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα». Ο ερευνητής διαπιστώνει ότι η μικροιστορία του Παύλου Μπακογιάννη γίνεται μακροιστορία και αγγίζει μια ολόκληρη χρονική περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που πολλοί θέλουν να λησμονήσουν. Η ιστορία, όμως, κάνει κύκλους και επανέρχεται…
«Μόνον άνθρωποι ελεύθεροι μπορούν να οικοδομήσουν μια ελεύθερη ανοιχτή κοινωνία που να τους ταιριάζει και μέσα σ’ αυτήν να μπορούν να δημιουργήσουν.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου