Του Μητροπολίτου Μεσογαίας & Λαυρεωτικής Νικολάου
Σε όλες σχεδόν τις προϕητείες, στα πολλά αποστολικά αναγνώσματα που διαβάζονται στις Ώρες των Χριστουγέννων και στον Εσπερινό, διακρίνουμε δύο κεντρικές θεολογικές αλήθειες, δύο αλήθειες που συνδέονται η μία με το γεγονός και η δεύτερη με τον τρόπο του μυστηρίου. Η πρώτη κρύβεται πίσω από την εικόνα του βρέϕους και η δεύτερη επιβεβαιώνεται από τα χαρακτηριστικά της Θεοτόκου. Ας τις δούμε προσεκτικά.
Η μία είναι ότι ο Θεός γίνεται άνθρωπος. Δηλαδή αυτό το βρέϕος που αντικρύζουμε ταπεινωμένο, περιϕρονημένο, σ? αυτήν την εξευτελιστική, κενωτική, θα λέγαμε, κατάσταση, μέσα στο σπήλαιο, μέσα στη ϕάτνη, μέσα στο κρύο, με συντροϕιά τα άλογα ζώα, αυτό το βρέϕος, είναι ο τέλειος Θεός. Δεν είναι ένας απλός άνθρωπος, δεν είναι κάποιος προϕήτης, δεν είναι ένας απεσταλμένος του Θεού, δεν είναι κάποιος σχεδόν Θεός, δεν είναι ένας Θεός• είναι ο Θεός. Αυτό λέγουν τα τροπάρια. Αυτό υπογραμμίζουν τα αναγνώσματα. Αυτό είναι το δόγμα της ενανθρωπήσεως του Θεού. Αυτό είναι η πρώτη αλήθεια. Αυτήν τιμούμε κατά την ημέρα των Χριστουγέννων.
Υπάρχει όμως και μία δεύτερη μεγάλη δογματική αλήθεια, η αλήθεια ότι η κόρη αυτή που εμϕανίζεται στην εικονογραϕία, στην υμνογραϕία, στα ευαγγελικά αναγνώσματα, είναι παρθένος. Δηλαδή ο Κύριος γεννάται, ο Θεός έρχεται σ? αυτόν τον κόσμο μέσα από παρθενική μήτρα. Δεν έρχεται διά της ϕυσιολογικής οδού, όπως ο κάθε άνθρωπος, δεν συλλαμβάνεται «εκ σπέρματος ανδρός», αλλά έρχεται με έναν «ξένον» τρόπο, ασπόρως και παρθενικώς.
Όσο κι αν η ορθολογισμένη σκληροκαρδία της εποχής μας σκανδαλίζεται από αυτό το γεγονός, η αλήθεια είναι ότι ο Κύριος «ετέχθη εκ Παρθένου Μητρός». Γιά ποιόν όμως λόγο να γεννηθεί εκ παρθένου; Την ίδια απορία που ίσως ταπεινώς κι εμείς έχουμε, την ίδια απορία διατυπώνει και η Εκκλησία. Γι΄ αυτό συχνά στους ύμνους τονίζεται αυτός ο θαυμασμός, αυτή η έκπληξη. «Ο αχώρητος παντί πως εχωρήθη
εν γαστρί;», «Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον» κ.ο.κ. Οι ύμνοι παλεύουν με την ιδέα της παρθενικής γεννήσεως. Η Εκκλησία, ενώ απορεί με το μυστήριο, δεν το αμϕισβητεί. Πιστεύει μόνον σε αυτό. Αυτή η πίστη της γεννά και σαϕείς απαντήσεις, τόσο ισχυρές, που θα μας έλεγε ότι δεν ήταν δυνατόν να γεννηθεί ο Κύριος από μη παρθενική μήτρα. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος. Ας δούμε ορισμένους λόγους που επιβεβαιώνουν αυτήν την θεολογική αλήθεια.
Ο πρώτος είναι ο μυστηριακός λόγος. Έπρεπε ο Θεός να έλθει όχι με τους νόμους της ϕύσεως, αλλά με υπερϕυσικούς τρόπους. «Νενίκηνται της ϕύσεως οι όροι». Σίγουρα θα μπορούσε να ερχόταν ο Θεός χωρίς να δημιουργήσει την θεική υποψία. Ερχόμενος όμως μέσα από την παρθενική μήτρα, ερχόταν με έναν τρόπο που σήμαινε ότι το πρώτο στοιχείο που έκανε είναι να καταργεί εντελώς τους νόμους της ϕύσεως. Ανακαινίζει τα πάντα. Γεννά ελπίδες σε όλα τα επίπεδα. Δεν ήλθε με ϕυσικό τρόπο. Συνεπώς δημιουργεί την θεολογική υποψία ότι κάτι γίνεται. Παρά ταύτα, ο ίδιος ο Ιωσήϕ δεν αντιλαμβάνεται το γεγονός, όπως βεβαιώνει το Ευαγγέλιο (Ματθ. α' 19). «Κατεπλάγη Ιωσήϕ το υπέρ ϕύσιν θεωρών», επαναλαμβάνει ο υμνογράϕος. Η ίδια η Παναγία δεν το υποψιάστηκε την στιγμή του ευαγγελισμού (Λουκ. α' 34). Καί μόνον όταν υπετάγη στην προτροπή του αγγέλου, τότε άρχισε να καταλαβαίνει περίπου το τι θα της συμβεί.
Δεύτερη αιτία είναι η ανάγκη της καθαρότητος. Έπρεπε ο Θεός να έλθει μ? έναν πεντακάθαρο, τον καθαρότερο τρόπο. Όχι με έναν τρόπο ο οποίος είναι πτωτικός, όπως ο ϕυσικός. Ο τρόπος της συλλήψεως και της γεννήσεως του καθενός μας εισήχθησαν στην ανθρώπινη ϕύση μετά την πτώση. Αυτό ϕαίνεται από το ο,τι η μεν σύλληψη είναι ενήδονη, δηλαδή ηδονικώς κανείς συλλαμβάνεται, η δε γέννηση επώδυνη, δηλαδή με πόνους κανείς γεννάται. Αυτός είναι ο λόγος που και στην γέννηση του Κυρίου, αλλά και στην γέννηση της Θεοτόκου η πρόνοια του Θεού έδωσε ιδιάζοντα, μη ηδονικό χαρακτήρα. Έτσι η Παναγία γεννήθηκε από γέρους, στείρους γονείς, ώστε η γέννησή της να μην είναι αποτέλεσμα επιθυμίας, διαθέσεως προς ηδονή και ευχαρίστηση, αλλά να είναι αποτέλεσμα πόθου προς παιδοποιία και μόνον. Αν αυτό συνέβη με την Παναγία, πολύ περισσότερο έπρεπε να συμβεί για τον Χριστό. Σκοπός λοιπόν της παρθε-νικής συλλήψεως και γεννήσεως του Κυρίου είναι η καθαρότητα με την οποία έπρεπε να έλθει ο πεντακάθαρος Θεός σ? αυτόν τον κόσμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου