Τι συμβαίνει στη Σαουδική Αραβία;

Εσωτερικές εκκαθαρίσεις και κλιμάκωση του ανταγωνισμού με το Ιράν

Του Μιχάλη Πετμεζά από την Ρήξη φ. 138
Ραγδαίες αλλαγές και ανατροπές συμβαίνουν στην ισχυρότερη πετροφεουδαρχία του Κόλπου.
Ο 32χρονος πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαούντ (MbS), γιος του τωρινού βασιλιά, που πρόσφατα ανήλθε στη θέση του επίσημου διαδόχου του θρόνου, έπειτα από την καθαίρεση του εξαδέλφου του, Μοχάμεντ μπιν Ναγιέφ, έχει εξαπολύσει έναν κύκλο διώξεων εναντίον της επιχειρηματικής και πολιτικής ελίτ του σαουδαραβικού κράτους, για την αντιμετώπιση της ενδημικής διαφθοράς και διασπάθισης της κυβερνητικής πετροπροσόδου. Μέχρι τώρα, έντεκα άλλοι πρίγκιπες, επιφανή μέλη της σαουδαραβικής ιθύνουσας τάξης, έχουν συλληφθεί
και τεθεί υπό περιορισμό σε πολυτελέστατα ξενοδοχεία, γεγονός που ισχυροποιεί ακόμα περισσότερο τη θέση του στα δημόσια πράγματα του σαουδαραβικού βασιλείου.
Απώτερος στόχος του πρίγκιπα, που ειρήσθω εν παρόδω είναι αγαπημένος εταίρος του Τραμπ, και του γαμπρού του, πρεσβευτή της σιωνιστικής πολιτικής Τζάρεντ Κάσνερ, είναι μια μεγάλη εσωτερική μεταρρύθμιση του κράτους, η οποία θα οδηγήσει στην αναβάθμιση και του περιφερειακού του ρόλου.
Όπως συνέβη και με τον Ερντογάν, η ρητορική του, των εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων, κρύβει από πίσω της μια διάθεση εγκαθίδρυσης ενός νέου απολυταρχισμού, ο οποίος συνδυάζεται με μια πολιτική κλιμάκωσης της επιθετικότητας στο εξωτερικό. Το όραμα για τη «Σαουδική Αραβία του 2030», όπως ο ίδιος το έχει ονομάσει, αποτελεί επί της ουσίας ένα σχέδιο για τον παραγκωνισμό της σαουδικής αριστοκρατίας και τη δημιουργία ενός ισχυρού κράτους το οποίο θα είναι σε θέση, κατόπιν εξυγιάνσεως, να δημιουργήσει «νέα τζάκια» και διαχειριστικά στρώματα πιστά στη νέα κατάσταση. Εξ ου και η απόλυτη προτεραιότητα άρσης της πετρελαϊκής εξάρτησης του βασιλείου.
Την ίδια στιγμή, ο MbS είναι από τα πιο ακραία «γεράκια» της σαουδαραβικής ελίτ, οπαδός της άμεσης κλιμάκωσης του σαουδοϊρανικού ανταγωνισμού. Ο άνθρωπος που έχτισε αυτήν τη δυναμική του προς την εξουσία, εξαπολύοντας, ως υπουργός Άμυνας της χώρας, θέση που κρατάει ακόμα και σήμερα, τον πόλεμο στην Υεμένη, εναντίον της φιλοϊρανικής πολιτοφυλακής των Χούτι, που αντιπροσωπεύουν τη σιιτική κοινότητα της χώρας (το 44% του εκεί πληθυσμού). Τώρα, ταυτόχρονα με τις διώξεις στο εσωτερικό, φέρεται από τα διεθνή μέσα να κρύβεται πίσω από την πρόκληση της βαθιάς πολιτικής κρίσης στον Λίβανο, καθώς εμφανίζεται στα διεθνή ρεπορτάζ να έχει κεντρικό ρόλο στην απόφαση του φιλοσαουδάραβα Λιβανέζου πρωθυπουργού Χαρίρι να παραιτηθεί, καταγγέλλοντας ότι η Χεζμπολάχ και ο σιιτικός άξονας ευρύτερα αναπτύσσει πραξικοπηματικά μια ηγεμονική πολιτική τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή.
Η δε επίθεση που εξαπέλυσε ο MbS στον «σιιτικό άξονα» ήταν διπλή, καθώς συνοδεύτηκε από καταγγελίες για ανάμειξη αυτών των παραγόντων στις πυραυλικές επιθέσεις που διεξάγονται από τα εδάφη της Υεμένης προς τη Σ. Αραβία. Η γλώσσα που χρησιμοποίησε, μάλιστα, ήταν ιδιαίτερα σκληρή, καθώς κατήγγειλε το Ιράν ότι προμηθεύει το στρατιωτικό υλικό γι’ αυτές τις επιθέσεις, προσθέτοντας ότι κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου εναντίον της Σαουδικής Αραβίας και οδηγώντας έτσι τα διεθνή μέσα να πιθανολογήσουν το ξέσπασμα μιας νέας πολεμικής σύγκρουσης στην περιοχή. Αξίζει να αναφερθεί, επίσης, ότι οι ΗΠΑ υποστήριξαν τους ισχυρισμούς του στα Ηνωμένα Έθνη, απαιτώντας, με δηλώσεις της Αμερικανίδας εκπροσώπου την περασμένη Τρίτη, να εφαρμοστούν κυρώσεις στο Ιράν για τη φημολογούμενη παραχώρηση των πυραύλων στους Χούτι. Οι κινήσεις εναντίον του ιρανικού άξονα συμπληρώνονται από μια προσπάθεια να δημιουργηθεί εσωτερικό ρήγμα στους σιίτες, μέσω της επαναπροσέγγισης με τον δημοφιλή σιίτη κληρικό του Ιράκ, Μουκτάντα αλ Σαντρ, ο οποίος έχει διαχωρίσει τη θέση από την περσική επιρροή. Ο ίδιος ο MbS θα συναντήσει τον Σαντρ τον Αύγουστο, στο πλαίσιο επίσκεψης του τελευταίου στο Ριάντ, ενώ πριν από μερικές μέρες ο ίδιος θα μεταβεί και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, πραγματοποιώντας διπλωματικές επαφές οι οποίες κινούνται στο ίδιο πλαίσιο.
Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτές οι εξελίξεις προκάλεσαν πυρετό σε αναλυτές, διπλωμάτες και εμπειρογνώμονες των διεθνών σχέσεων. Πολλοί ισχυρίζονται ότι τα τεκταινόμενα στη Σαουδική Αραβία αποτελούν την απαρχή της αμερικάνικης, σιωνιστικής αντεπίθεσης στη Μέση Ανατολή, την πρώτη προσπάθεια για να ανατραπούν τα αρνητικά αποτελέσματα από την απομόνωση των ΗΠΑ στη συριακή σκακιέρα.
Έτσι, οι εξελίξεις στη Σαουδική Αραβία ερμηνεύονται ως μια απόπειρα να υπάρξει ένας νέος ηγεμονικός πόλος μέσα στον αραβικό κόσμο, που θα καταφέρει να τιθασεύσει τους σουνίτες και να συμβάλει στην απομόνωση του Ιράν. Το Ριάντ διαθέτει τη θρησκευτική αίγλη για κάτι τέτοιο, ως έδρα της ιστορικής κοιτίδας του ισλαμισμού, της Μέκκας, ωστόσο η χειρίστη εικόνα ενός ημιφεουδαλικού πετροκράτους είχε ψαλιδίσει το πολιτικό του κύρος στους κόλπους του μουσουλμανικού κόσμου.