Σε καμιά περίπτωση τα παρακάτω θα μπορούν να θεωρηθούν σαν πλήρης εξιστόρηση των θρησκευτικών πολέμων των αρχαίων Ελλήνων. Παραβλέπουμε δε εντελώς τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, όπου η Σπάρτη δήλωνε πως ήθελε να αποσείσει το "άγος" της θεάς Αθηνάς από την παρουσία στην Αθήνα των ιερόσυλων Αλκμεωνιδών...
Απλά, θα προσθέσουμε, πως κατά κανόνα, τα ιερά των νικημένων, είτε σε εμφύλιους είτε σε εθνικούς πολέμους, καταστρέφονταν, (με πρώτα και καλύτερα τα ιερά των Τρώων) και αυτό θα έφτανε να προσδώσει θρησκευτικό χαρακτήρα στο 99% των πολέμων των αρχαίων Ελλήνων....
Ο πρώτος Ιερός πόλεμος και η Αμφικτιονία
Αφού στους ιστορικούς χρόνους οι Δελφοί είχαν αποκτήσει μεγάλο κύρος, αυτό σημαίνει, με όλα όσα είπαμε, πως ο Απόλλων δεν ήταν ντόπιος θεός, και το Μαντείο δημιουργήθηκε, ή έστω απόκτησε φήμη όχι μόνο μετά τον Τρωικό πόλεμο, αλλά και μετά την συγγραφή των Ομηρικών επών.
Οι Δελφοί ιδρύθηκαν και καθιερώθηκαν με τη βία. Εκτός από το φόνο του Πύθωνα, που ήταν φύλακας του παλιού Μαντείου της Γης και της Θέμιδας –οι δυο θεές είναι το ίδιο πρόσωπο, ισχυρίζεται ο Αισχύλος στον «Προμηθέα Δεσμώτη»- ο Απόλλων συγκρούστηκε με ένα σωρό Μυθικούς Ήρωες (δες ειδικό κεφ.). Ο Ηρακλής αφιέρωσε στο Μαντείο μια ολόκληρη φυλή Ελλήνων σα σκλάβους, τους Δρύοπες.1 Η τακτική αυτή συνεχίστηκε και στους ιστορικούς χρόνους. Ο Τύραννος της Σάμου Πολυκράτης, κατέλαβε και αφιέρωσε στον «Δήλιο Απόλλωνα» το νησί που είναι δίπλα στη Δήλο, την Ρήνεια.2 Οι Απολλώνιοι συμπεριφέρονταν στους Έλληνες σα να ήταν κατακτημένη χώρα.
Ας δούμε πως επιβλήθηκε η λατρεία του θεού στην Αθήνα, στους ιστορικούς πλέον χρόνους, επί Πεισιστράτου: «Εν Πυθίω κρείττον ην αποπατήσαι: Κάλλιο να χέσω στο ναό του Απόλλωνα. Δηλαδή, να κινδυνέψω. Γιατί, μερικοί που καταφρονούσαν τον Απόλλωνα, και έχεζαν στο ναό του» [:τέμενος =ίσως και «ιερό έδαφος»] «έγραψε νόμο ο Πεισίστρατος, πως όποιον πιάσει να το κάνει, θα πεθάνει. Άρχισαν να κοροϊδεύουν, και μάλιστα όλο και περισσότεροι το έκαναν» [έχεζαν] «αυτός έβαλε φύλακες, και όταν έπιασαν κάποιον» [να χέζει στο ναό του Απόλλωνα] «διέταξε να τον δέσουν και να τον μαστιγώνουν στους δρόμους, διαλαλώντας: ΄΄να ο άνθρωπος που θα πεθάνει τιμωρούμενος γιατί δεν σεβάστηκε το γράμμα΄΄ [το διάταγμα] «και αφού τον σκότωσαν, βγήκε αυτή η έκφραση στους Αθηναίους, ώστε μέχρι και τώρα, λένε για αυτούς που κακοπαθούν ή τιμωρούνται για κάποιο αδίκημα να λένε: ΄΄Κάλλιο να ’χεζαν στο ναό του Απόλλωνα»3
Οι Δελφοί βρίσκονταν σε ασταμάτητο πόλεμο ακόμα και με τους… πατριώτες τους, τους Φωκείς. «…Οι Δελφοί πεφεύγασιν ονομάζεσθαι Φωκείς».4 (Οι πολίτες των Δελφών δεν θέλανε να ονομάζονται Φωκείς) Δεν ήταν, όμως, μια θρησκευτική κοινότητα με μέλη από όλο τον κόσμο, (πχ Άγιον Όρος - Βατικανό) πράγμα που θα δικαίωνε αυτή τη διαφοροποίηση, αλλά μια Πόλη – Κράτος, με τους γνωστούς περιορισμούς αυτών των κρατών σχετικά με την όμοια και ντόπια καταγωγή των πολιτών, που ήταν και λειτουργοί του Μαντείου. Η άρνησή τους αυτή είναι ασύλληπτη για την αρχαία Ελληνική πραγματικότητα, γι’ αυτό άλλωστε και την αναφέρει ο Παυσανίας. Εκτός αν παραδεχτούμε πως πράγματι δεν ήταν Φωκείς,. αλλά ξένοι! Το εθνικό θρησκευτικό μας κέντρο, έτσι κι αλλιώς, ξεχείλιζε από… πατριωτισμό.
Γενικά, η θρησκεία στην Ελλάδα βρίσκονταν υπό τον ασφυκτικό έλεγχο του κράτους, πράγμα που οι Απολλώνιοι δεν αποδέχτηκαν. Οι Δελφοί (που ήταν ταυτόχρονα Μαντείο και πόλη) δεν υποτάχθηκαν στην ομοσπονδία («κοινό») των Φωκέων, όπου ανήκαν γεωγραφικά, χρησιμοποιώντας την πανελλήνια επιρροή τους για να την παρακάμψουν. Προωθούσαν υποκριτικά την ιδέα της… Αμφικτιονίας, (=πλατιάς πανελλήνιας συμμαχίας για την υπεράσπιση του Μαντείου) από την οποία, τελικά, απέκλεισαν τους… Φωκείς. Έλεος!
Το μεγαλύτερο Μαντείο της Ελλάδας, δεν είχε γίνει αποδεκτό από την περιοχή όπου ήταν εγκατεστημένο. Για να καταλάβουμε την θρησκευτική ανατροπή, ο Όμηρος αποκαλεί την Φωκική πόλη Κρίσσα «ζαθέη»5 (πανάγια, θεϊκή, πανίερη) αλλά το Μαντείο την αποκάλεσε «ασεβή» και διέταξε την ισοπέδωσή της. (589 πΧ) Οι Δελφοί έφτασαν στο σημείο να συμμαχήσουν με ιερόσυλους, τους Αλκμεωνίδες, για να υπερισχύσουν. Μερικοί λένε πως η Κρίσσα ήταν επικυρίαρχος των Δελφών και γι’ αυτό ο Όμηρος τη λέει Ιερή. Η Κρίσσα, όπως συνάγεται από την αφήγηση του Παυσανία, δεν είχε καν ιερό του Απόλλωνα. Η Πυθία είπε πως η πόλη θα αλωθεί μόνο όταν ο ναός του Απόλλωνα ενωθεί με τη θάλασσα. Ο Σόλων τότε είπε να αφιερώσουν την Κρίσσα στον θεό, ώστε το ιερό του [στους Δελφούς] να συνορέψει με τη θάλασσα.6 Δεν ήταν αφιερωμένη, λοιπόν, στο θεό, ούτε είχε ναό του. Γι’ αυτό και την ισοπέδωσαν. Το επίνειό της Κρίσσας, όμως, η Κίρρα, είχε παλιό βωμό του Απόλλωνα, που, λέγανε, τον έχτισε ο ίδιος ο θεός,7 αν το παραδεχτούμε ως αληθές. Έτσι οι Δελφοί «ενώθηκαν» με τη θάλασσα. Μιλάμε για το 589 πΧ, «μόλις χθες»…
Το θέμα ήταν και οικονομικό. Το Μαντείο δεν ήθελε να μοιραστεί τα τεράστια έσοδά του με κάποιες γειτονικές πόλεις. Επίσης χρειάζονταν τον εύφορο κάμπο της Κρίσσας, (τον σημερινό ελαιώνα της Άμφισσας) για να εκτρέφει τα αμέτρητα σφάγια για τις θυσίες στο Μαντείο. Γι’ αυτό απαγόρεψαν την καλλιέργειά του όταν επικράτησαν, ισοπεδώνοντας την Κρίσσα. Σήμερα θαυμάζουμε τη θέα του Ελαιώνα από τους Δελφούς, πιστεύοντας πως αγναντεύουμε όσα και οι αρχαίοι, χωρίς να μας πει κανείς πως το Μαντείο είχε διατάξει να μείνει ακαλλιέργητος…
Γενικά, οι Δελφοί, παρά τις «ειρηνευτικές» τους Αμφικτιονίες έπαιρναν πάντα μέρος στις εμφύλιες συγκρούσεις, υποστηρίζοντας την μια μεριά, ενώ θα όφειλαν να καλούν σε ειρήνη. (Αφιερώνουμε ειδικό κεφάλαιο) Στόχος του Μαντείου ήτανε να κρατά αδύναμες τις Πόλεις-Κράτη, ώστε να μην κινδυνέψει να κυριαρχηθεί από καμία.
Αυτές ήταν οι αιτίες των «Ιερών πολέμων», που κράτησαν μέχρι τα χρόνια του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, που τους τελείωσαν συμμαχώντας με το Μαντείο, ενώ κατά κανόνα οι μεγάλες Πόλεις έδειχναν μια «ανεξήγητη» ανοχή στην δράση των Φωκέων.8 Με τη σειρά, Σπάρτη και Αθήνα εναλλάσσονταν στο ρόλο του προστάτη και του διώκτη του Μαντείου και των Φωκέων, και άλλοτε συμμαχούσαν εναντίον του. Η μάχη της Χαιρωνείας ήταν, από θρησκευτική άποψη, αντιπαράθεση του Μαντείου και των Μακεδόνων υποστηρικτών του από τη μια, εναντίον των Νότιων Ελλήνων από την άλλη!
Στους «Ιερούς πόλεμους» ισοπεδώθηκαν οι Φωκικές πόλεις Λίλαια, Υάμπολις, Αντίκυρα, Παραποτάμιοι, Πανοπεύς, Δαυλίς, κλπ. 9
Το δήθεν Πανελλήνιο αυτό κέντρο, διεξήγε αλλεπάλληλους «Ιερούς πολέμους», μια εφεύρεση που αποδίδεται λανθασμένα στο Ισλάμ, άλλη μια νέα Σημιτική θρησκεία που επιβλήθηκε με φωτιά και τσεκούρι. Είναι χαρακτηριστικό πως η κατάληψη των Δελφών από τους Φωκείς προκλήθηκε από ένα υπέρογκο πρόστιμο που τους επέβαλλαν οι Αμφικτιονίες, για ασαφείς λόγους 10. (357 πΧ) Τεράστια ιστορικά προβλήματα δημιουργούνται και απαιτούν λύση. Εμείς τα σκεπάζουμε βαφτίζοντας τις Δελφικές Αμφικτιονίες όργανα ειρήνης και… πρόδρομους του ΟΗΕ.
Δεν μπορώ να συμφωνήσω με την άποψη πως η συμπαράσταση πολλών Ελληνικών πόλεων στα ποταπά συμφέροντα του ιερατείου των Δελφών υπήρξε παράγοντας εθνικής ενοποίησης. Όταν Έλληνες καλούνται να πολεμήσουν άλλους Έλληνες, δεν μπορεί να γίνει λόγος για Εθνική Ενότητα. Που ήταν η Δελφική Αμφικτιονία στους Περσικούς πολέμους και στη Ρωμαϊκή κατάκτηση; Στην αγκαλιά των ξένων κατακτητών! Η μόνη περίπτωση που αντιμετώπισε ξένους ήταν κατά την Γαλατική επιδρομή. Αυτό έγινε γιατί οι Γαλάτες δεν είχαν εξαγοράσει το Μαντείο, όπως οι προηγούμενοι. Εθνικόν το Αληθές… Η Αμφικτιονία των Δελφών είναι η ντροπή της Ελλάδας. Ποιος τα λέει αυτά; Ένας… ιερέας τους!
«Βλέποντας τον θεό» [στους Δελφούς] «να περιβάλλεται από δεκάτες και αφιερώματα, προϊόντα φόνων, πολέμων και λεηλασιών, και το ναό να ξεχειλίζει από Ελληνικά λάφυρα, δεν αγανακτείς, και δεν οικτίρεις τους Έλληνες, διαβάζοντας αισχρές ταμπέλλες πάνω σε ωραία αναθήματα, σαν: ΄΄Ο Βρασίδας και οι Ακάνθιοι από τους Αθηναίους΄΄, ΄΄Οι Αθηναίοι από τους Κορίνθιους΄΄, ΄΄Οι Φωκείς από τούς Θεσσαλούς΄΄, ΄΄Οι Ορνεάτες από τους Σικυώνιους΄΄, ΄΄Οι Αμφικτύονες από τους Φωκείς΄΄;»11
Ποιος να αγανακτήσει, ωρέ Πλούταρχε; Οι Νεοέλληνες… θαυμαστές σου; Οι σύγχρονοι πιστοί του «Απολλωνίου Φωτός» και του «Δελφικού πνεύματος»; Ή οι οργανωτές των σύγχρονων «Δελφικών εορτών»; Και τους φταίνε μετά οι Χριστιανοί που μίλαγαν για το «Δαιμόνιο» που είχε εγκατασταθεί στους Δελφούς… Ανθελληνικά παραμύθια!
Οι Εμφύλιοι πόλεμοι.
Ο Ηρόδοτος λέει πως οι Αθηναίοι έκρυβαν με κάθε προφύλαξη στο ναό του Ερεχθείου χρησμούς με πολιτική σημασία, που έκριναν πως δεν έπρεπε να γίνουν γνωστοί στους άλλους Έλληνες. Ο Βασιλιάς της Σπάρτης Κλεομένης τους άρπαξε από τα χέρια της Ιέρειας, και φαίνεται πως όλο το πολιτικό σκηνικό άλλαξε μετά από αυτό. Γενικά, οι χρησμοί συλλέγονταν και αποθηκεύονταν, και κατόπιν τους μελετούσαν σε κάθε ευκαιρία, για να δουν αν η παρούσα συγκυρία ταίριαζε με κάποιον.
Εννοείται πως τα Μαντεία επενέβαιναν και στους εμφύλιους πολέμους, που ήταν ένα μόνιμο φαινόμενο στην αρχαία Ελλάδα. Άλλες φορές δεν έπαιρναν σαφή θέση, αλλά συχνά διάλεγαν μια πλευρά και την υποστήριζαν φανατικά. Στην σύγκρουση Θήβας-Σπάρτης, το Μαντείο του Τροφωνίου παραχώρησε μέχρι και μια αρχαία Μεσσηνιακή ασπίδα που του ήταν αφιερωμένη, για να χρησιμοποιηθεί σαν έμβλημα από τη Θήβα. [Οι Μεσσήνιοι ήταν αρχαίοι εχθροί της Σπάρτης και η ασπίδα ανήκε στον Αριστομένη, τον μεγαλύτερο ήρωά τους] Η Σπάρτη, η δυνατότερη πόλη, συντρίφτηκε.
Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι ο χρησμός του Πελοποννησιακού πολέμου. Δεν χρειάζονταν Μαντείο για να προβλεφθεί η Σπαρτιατική νίκη, αλλά η μακρόχρονη αντίσταση των Αθηναίων. Οι Δελφοί ξεπέρασαν κατά πολύ τα όρια μιας πρόβλεψης, και προπαγάνδισαν ανοιχτά την «θεάρεστη» αποστολή της Σπάρτης. Η Πυθία μουρμούρισε πως ο θεός θα βοηθήσει την Σπάρτη «και καλούμενος και άκλητος», δηλ. είτε το ζητήσουν είτε όχι οι Σπαρτιάτες!
«Πολλές προφητείες κυκλοφορούσαν από στόμα σε στόμα και πολλούς χρησμούς τραγουδούσαν οι χρησμολόγοι, τόσο στις πόλεις που ετοιμάζονταν να πολεμήσουν όσο και στις άλλες. Λίγο πριν είχε σειστεί η Δήλος τόσο δυνατά όσο ποτέ πριν, όσο θυμόταν οι Έλληνες. Λέγανε και πίστευαν πως είναι σημάδι για όσα θα συμβαίνανε. Αν μάλιστα γίνονταν κάτι άλλο παρόμοιο, το ξεψάχνιζαν…»12
Χαρακτηριστική είναι η αφήγηση που περιγράφει το Μαντείο των Δελφών να χειραγωγεί την πόλη της Αμβρακίας: «Και αυτός» (ο Απόλλων) «έκανε μεγάλες χάρες στην πόλη. Αυτός πρόσταξε» (με χρησμό) « τους Σισυφίδες» (Κορίνθιους) «να φτάσουν και να νικήσουν στον πόλεμο που έκαναν οι Αμβρακιώτες με τους Ηπειρώτες. Διέταξε δε με χρησμούς τον Γόργο, τον αδελφό του Κύψελου, να φέρει λαό για αποικισμό από την Κόρινθο στην Αμβρακία. Και όταν ήταν Τύραννος ο Φάλαικος, με» (τις) «μαντείες» (του Φοίβου) «επαναστάτησαν εναντίον του και σκότωσαν πολλούς, και τον ίδιο τον Φάλαικο. Συνολικά, αυτός» (ο Απόλλων) «σταμάτησε πολλές εμφύλιες έριδες και στάσεις» (!!!) «και καυγάδες μέσα στην πόλη, και αντίθετα, έφερε Νομιμότητα, Δικαιοσύνη και Ισονομία, ούτως ώστε ακόμα και σήμερα να τον ψάλλουν στα πανηγύρια και τις γιορτές ως Πύθιο Σωτήρα οι Αμβρακιώτες.» 13
Με αυτόν τον τρόπο οι Δελφοί ουσιαστικά κυβερνούσαν την Ελλάδα. Έτσι, οι Δελφοί φέρουν την ευθύνη πολλών εμφυλίων συγκρούσεων, όπου συμμετείχαν φανατίζοντας την πλευρά που επέλεγαν. Στο προηγούμενο παράδειγμα, έφεραν αποίκους στην Ήπειρο από την Κόρινθο, και παρά τους ισχυρισμούς του Μαντείου, δημιούργησαν και εσωτερική στάση κατά του Φάλαικου.
Επίσης, οι Δελφοί κήρυσσαν οι ίδιοι «Ιερούς Πολέμους» για να καταστρέψουν Πόλεις που δεν σέβονταν τα δικαιώματά τους. Έτσι, είχαν ενεργό ρόλο σε αυτόν τον εφιάλτη της Ελλάδας, τους εμφύλιους πολέμους.
Η συμμετοχή των Μαντείων στη διεθνή πολιτική ήταν ακόμα πιο καταστροφική για την Ελλάδα. Σε ειδικό κεφάλαιο θα αναλύσουμε τη στάση των Δελφών. Εδώ ας πούμε απλά, πως οι Δελφοί συμμάχησαν απροκάλυπτα με όλους τους κατακτητές της Ελλάδας, τους Λυδούς, τους Πέρσες και τους Ρωμαίους. Η κατάκτηση της Ελλάδας έπρεπε να περάσει από τους Δελφούς, με το τάισμα των ιερέων τους.
Αν παραδεχτούμε πως ο τελευταίος χρησμός της Πυθίας, που αναγνώριζε την πτώση του Δωδεκάθεου, δεν είναι κατασκευασμένος από κάποιον Χριστιανό συγγραφέα, τότε μπορούμε να πούμε πως οι Δελφοί, τελικά, παράδωσαν ακόμα και την ίδια τους την υπόσταση στους Χριστιανούς! Αυτό δεν είναι αντιφατικό με την προηγούμενη δράση τους. Άλλωστε, υπάρχουν ολόκληροι τόμοι με ανάλογους χρησμούς που μιλάνε για την πτώση της αρχαίας θρησκείας.
Κανείς δεν τόλμησε, μέχρι και τα κλασσικά χρόνια, να αμφισβητήσει την προφανή απάτη των κατασκευασμένων από τους Μάντεις χρησμών. Η πίστη του κόσμου ήταν ακλόνητη, και όσοι είχαν συνειδητοποιήσει την απάτη, προσπαθούσαν να την εκμεταλλευτούν αντί να την ξεσκεπάσουν. Τυπικό παράδειγμα τα «ξύλινα τείχη», ο χρησμός που χρησιμοποίησε παρερμηνεύοντας τον ο Θεμιστοκλής για να πείσει τους Αθηναίους να ριχτούν στη θάλασσα. Αν τους ζήταγε να αγνοήσουν τον χρησμό, να μην κατασκευάσουν ξύλινες οχυρώσεις, [Η Πυθία μίλησε για ξύλινα τείχη γιατί δεν υπήρχε χρόνος να χτιστούν πέτρινα] και να μπουν στα καράβια, η πρότασή του θα είχε απορριφθεί, και ο ίδιος θα είχε κατηγορηθεί ως ασεβής. Η συνέχεια της μελέτης θα δώσει πολλά τέτοια παραδείγματα.
Οι Δούλοι…
Η προσφορά δούλων στους θεούς ήταν συνηθισμένη πρακτική. Φαίνεται πως αρχικά αυτοί οι δούλοι θυσιάζονταν, αλλά μετέπειτα τα Μαντεία και οι Ναοί τους χρησιμοποιούσαν για την εξυπηρέτηση των ιερέων, εργασία, συντήρηση των ναών και καλλιέργεια των ιερών κτημάτων τους. Υπήρχαν και αυτοπροσφερόμενα άτομα ως δούλοι. Το έκαναν σαν τάμα, ή από φόβο, καταφεύγοντας στην σχετική ασφάλεια της ζωής στο ναό ή το Μαντείο. Ήταν ένα είδος πρώιμου μοναχισμού, που μας λένε, ψευδώς, πως δεν υπήρχε στην Αρχαία Ελλάδα…
Έτσι, τα Μαντεία του Απόλλωνα συγκέντρωσαν χιλιάδες δούλους και πολλά Ιερά κτήματα, μετατρεπόμενα σε μικρές πόλεις. Τα Μοναστήρια του Μεσαίωνα δεν είχαν καμιά διαφορά. Μάλλον ήταν μικρότερα. Υπάρχει μόνο μια διαφορά. Τα μοναστήρια του Μεσαίωνα δεν μας …αρέσουν, ενώ οι ναοί με τους δούλους τους μας… γοητεύουν, και τους θεωρούμε αρχέγονα συστατικά του… Δυτικού πολιτισμού. Με άλλα λόγια, η ιστορική διαφορά των δύο τύπων θρησκευτικών ιδρυμάτων βρίσκεται μόνο στο μυαλό μας, ή καλύτερα, στην έλλειψή του.
Οι δούλοι των Ιερών και των Μαντείων ονομάζονταν «Ιερόδουλοι». Επειδή σε μερικές περιπτώσεις εφαρμόζονταν ιερή πορνεία σε ναούς, τελικά η σημασία της λέξης περιορίστηκε στις ιερές πόρνες. Στην πραγματικότητα όμως, η λέξη ιερόδουλος αφορούσε όλους τους δούλους ενός ιερού τόπου. Επίσης, όσοι συλλαμβάνονταν να ασεβούν ή να διαπράττουν ιεροσυλία μέσα στα ιερά κτήματα του Πύθιου Απόλλωνα γίνονταν δούλοι του Μαντείου. Στην Μυθολογία αναφέρονται περιπτώσεις όπου τέτοια υποδούλωση για ασέβεια ήταν παροδική. Ίσως να ίσχυε το ίδιο και στην πραγματικότητα.
Εκτός Ελλάδας, τα ιερά αυτά ήταν γιγαντιαίων διαστάσεων. Στα Κόμανα της Καππαδοκίας ένας ναός στέγαζε 6000 ιερόδουλους. Στην Τύρο της Φοινίκης, οι ιερόδουλοι ήταν τόσοι πολλοί, που ο αρχιερέας γινόταν ρυθμιστής των κρατικών υποθέσεων και συχνά, βασιλιάς.
Η Δήλος, η γενέτειρα του Απόλλωνα και της Άρτεμης, ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά κέντρα, ήταν ταυτόχρονα και το μεγαλύτερο κέντρο δουλεμπορίου στο Αιγαίο και την Ελλάδα.
Έτσι, το Μαντείο των Δελφών και το «Απολλώνιο πνεύμα» επιζούσαν στην υποτιθέμενη πατρίδα τους, την Ελλάδα, με τη βία, όπως δημιουργήθηκαν και στη Μυθολογία. Όλοι οι σχετικοί Μύθοι αφήνουν τέτοιες νύξεις. Ορισμένοι κατηγορούν για την ίδια πρακτική τον Χριστιανισμό, που και αυτός προσπάθησε, κατά δύναμιν, να εφαρμόσει την Απολλώνια τακτική του διωγμού των απίστων, «τοις κείνου ρήμασι πειθόμενος». Ο Αη-Γιώργης, εικόνα του Πυθοκτόνου Απόλλωνα είναι.
1 Παυσανίας, Μεσσηνιακά, 34, 9
2 Θουκυδίδης, Ιστοριών Α΄, 13
3 Σούδα, λήμμα: «Εν Πυθίω κρείττον ην αποπατήσαι»
4 Παυσανίας, Μεσσηνιακά, 34, 11
5 Ιλιάδα Β, 520
6 Παυσανίας, Φωκικά, 37, 6
7 Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Δελφοί»
8 Παυσανίας, Λακωνικά, 10, 3
9 Παυσανίας, Φωκικά, 3, 1
10 Παυσανίας, Φωκικά, 2, 1-4
11 Πλούταρχος, «Περι του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν», 15
12 Θουκυδίδης, Ιστοριών Β΄ 8
13 Αντωνίνος Λιβεράλις, Μεταμορφώσεων συναγωγή, 4, Κραγαλέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου