Μια ματιά στην ευρύτερη γειτονιά μας

Σε αποδρομή η Ε.Ε., προκαλεί η Τουρκία, φλέγεται η Μέση Ανατολή, συνεχίζεται η πίεση στη Ρωσία

του Ερρίκου Φινάλη
Ενώ η Τουρκία εφαρμόζει ακάθεκτη τα επεκτατικά της σχέδια, βάζοντας ανοιχτά πια στο στόχαστρο τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας (βλ. σχετικό άρθρο στις σελίδες 8-9), αναταραχή επικρατεί και στην ευρύτερη γειτονιά μας. Από τις βρετανικές εκλογές με επίδικο το Brexit και τις όλο και πιο οξείες αντιπαραθέσεις μεταξύ των ισχυρότερων Ευρωπαίων «εταίρων», ως τη συνέχιση των ξενοκίνητων επεμβάσεων στον αραβικό κόσμο και την αναστάτωση στα
Βαλκάνια, όλα δείχνουν αστάθεια και πολλαπλασιασμό των κινδύνων για τους λαούς. Την ίδια στιγμή, το ευρωατλαντικό μπλοκ αλληλοσπαράσσεται αλλά και κλιμακώνει την προσπάθεια περικύκλωσης της Ρωσίας (βλ. και σελ.2-3). Ζούμε στην εποχή της κυριαρχίας της γεωπολιτικής, και βρισκόμαστε στα πρόθυρα σημαντικών επαναπροσδιορισμών σε μια σειρά διευθετήσεις ή συμβιβασμούς του παρελθόντος, που πλέον δεν λειτουργούν ή και καταργούνται ντε φάκτο…

1. Βρετανικές εκλογές υπό το φάντασμα του Brexit

Την Πέμπτη πραγματοποιούνται οι πρόωρες εκλογές στη Βρετανία: η ψαλίδα Συντηρητικών-Εργατικών είναι στο 9-10%, αφού οι δεύτεροι χάνουν έναν στους πέντε ψηφοφόρους τους σε σχέση με το 2017. Το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα θα φροντίσει για τα… υπόλοιπα (απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία του Τζόνσον). Όμως τότε θα αρχίσουν οι πραγματικές δυσκολίες! Διότι ο Τζόνσον έχει υποσχεθεί Brexit χωρίς άλλες αναβολές, και πλέον δεν θα έχει την (πραγματική, αλλά και βολική) δικαιολογία ότι τον σαμποτάρει το βρετανικό κοινοβουλευτικό τσίρκο. Η αγωνία περνά και στην απέναντι πλευρά της Μάγχης: η ευρωκρατία δεν ειρωνεύεται πια τον Τζόνσον, και αναρωτιέται: Εννοεί όσα υπόσχεται; Και πόσο μοιραία θα είναι για το παραπαίον ευρωπαϊκό «οικοδόμημα» τυχόν πραγματική έξοδος της Βρετανίας;

2. Ήταν κάποτε ο γαλλογερμανικός άξονας…

Η σύμπραξη εργαζομένων και συνταξιούχων με τα Κίτρινα Γιλέκα στις προχθεσινές τεράστιες διαδηλώσεις κατέδειξε την πολιτική και κοινωνική γύμνια του Μακρόν, που καλύπτεται μόνο χάρη στην απουσία θεσμικής αντιπολίτευσης. Στη γειτονική Γερμανία, ο πάλαι ποτέ «Μεγάλος Συνασπισμός» πνέει τα λοίσθια, οι Σοσιαλδημοκράτες δεν σώζονται από την εκλογή νέας «αριστερής» ηγεσίας, και οι Πράσινοι ράβουν κοστούμια. Όμως ο Μακρόν και η τσουρουφλισμένη Μέρκελ αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα ακόμη μεγαλύτερο: την αδυναμία τους να συμφωνήσουν στο πώς θα προχωρήσει εφεξής μια Ευρώπη σε πολύπλευρη κρίση και πιεζόμενη από τον υπερατλαντικό εταίρο της. Ο Μακρόν το «παρατραβά», σύμφωνα με την Μέρκελ, και ο γαλλογερμανικός άξονας χρειάζεται… ολική ανακατασκευή – όπως και οι γαλλογερμανικές τράπεζες (και πιο πολύ οι γερμανικές) χρειάζονται μια «διάσωση» που ακόμη δεν φαίνεται στον ορίζοντα.

3. Ισπανική κυβέρνηση δεν στεριώνει!

Οι εκτιμήσεις ότι ήταν πρόωροι οι πανηγυρισμοί για το σχηματισμό «προοδευτικής κυβέρνησης» από τους Σοσιαλιστές του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Σάντσεθ και τους Podemos επιβεβαιώθηκαν: το σχήμα όχι μόνο δεν κατάφερε ακόμα να αποσπάσει την απαραίτητη (αφού κανένα από τα δύο «ισπανικά» μπλοκ, κεντροαριστερό και δεξιό, δεν έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία) υποστήριξη των Καταλανών και Βάσκων «στασιαστών», αλλά τρεκλίζει πριν καν στηθεί. Η προχθεσινή άρνηση του Σάντσεθ να ενδώσει στις τελευταίες απαιτήσεις των Podemos προκάλεσε αντιπαραθέσεις, που προστέθηκαν στην αδυναμία να πειστούν οι Καταλανοί και οι Βάσκοι να τους στηρίξουν με μοναδικό επιχείρημα τον μπαμπούλα της «χειρότερης Δεξιάς». Έτσι συνεχίζονται τα παζάρια, υπό προθεσμία πια: εάν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση εντός διμήνου, η Ισπανία βαδίζει προς τις πέμπτες πρόωρες εκλογές! Ήδη στο Σοσιαλιστικό Κόμμα ακούγονται φωνές για συγκυβέρνηση με την… επάρατη Δεξιά. Η δομική κρίση του αυταρχικού ισπανικού κράτους φτάνει τα όριά της, βαραίνοντας κι άλλο το κλίμα αστάθειας και δυσαρέσκειας που διαπερνά την ευρωπαϊκή ήπειρο.

4. Αλγερία: «Εκλογές» χωρίς αντιπολίτευση

Από τον Φλεβάρη οι Αλγερίνοι βγήκαν στους δρόμους για να αποτρέψουν την «επανεκλογή» του… ισόβιου προέδρου Μπουτεφλίκα. Τελικά τον ανάγκασαν να ζητήσει άσυλο στην προστάτιδά του Γαλλία. Και έκτοτε αρνούνται να επιστρέψουν στα σπίτια τους, παρά την εναλλαγή καταστολής και υποσχέσεων «εκδημοκρατισμού». Εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλώνουν επί δέκα μήνες, κάθε Τρίτη και Παρασκευή, κι έτσι το καθεστώς αναγκάστηκε να αναβάλει τις εκλογές του Απριλίου για τον Ιούλιο, κι έπειτα ξανά για τον Δεκέμβριο: οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν την ερχόμενη Πέμπτη. Χωρίς όμως κανέναν υποψήφιο από την αντιπολίτευση που, υπό λαϊκή πίεση, αναγκάστηκε να μην τις νομιμοποιήσει. Ακόμη κι αν το καθεστώς μαγειρέψει ένα «αποδεκτό» ποσοστό αποχής, η βαλβίδα ασφαλείας της αλγερίνικης χύτρας έχει διαρραγεί, και οι… αόρατοι για τα διεθνή ΜΜΕ Αλγερίνοι απειλούν την αντιδραστική «ισορροπία» που πνίγει τη Βόρεια Αφρική.

5. Κράτος ανύπαρκτο εδώ και χρόνια

Η Λιβύη έχει διαλυθεί πλήρως μετά την αιματηρή επέμβαση των Δυτικών που στόχευε (και πέτυχε) την ανατροπή του Καντάφι. Έκτοτε τη λυμαίνονται ξένες δυνάμεις και οι πολυεθνικές τους, που καθεμιά έχει και τους δικούς της «πολέμαρχους» και ανταγωνίζεται τις υπόλοιπες για την καταλήστευση του λιβυκού πλούτου. Οι δύο κυριότεροι πολέμαρχοι είναι ο «πρωθυπουργός» Σαράτζ, που αναγνωρίζεται από τη λεγόμενη διεθνή κοινότητα, και ο «στρατάρχης» Χαφτάρ, που υποστηρίζεται σιωπηρά –αλλά έμπρακτα– από ένα ετερόκλητο σχήμα (Γαλλία, Ρωσία, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία, Εμιράτα κ.ά.). Η στρατιωτική βοήθεια της Τουρκίας προς τον Σαράτζ αποδείχθηκε κρίσιμη για την ανακοπή της προέλασης του Χαφτάρ, και «πληρώθηκε» με την υπογραφή της συμφωνίας για την ΑΟΖ, που είχε προαναγγελθεί εδώ και μήνες (αλλά περί άλλων ετύρβαζαν οι ελληνικές κυβερνήσεις…). Στο μεταξύ ο λαός της Λιβύης βλέπει την ανατιναγμένη πατρίδα του να λειτουργεί μόνο ως κυματοθραύστης των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, και αναρωτιέται πού να βρίσκεται το μισό τρισεκατομμύριο δολάρια(!) των λιβυκών κρατικών καταθέσεων σε ξένες τράπεζες, οι οποίες έχουν παγώσει με κοινή συμφωνία των ξένων δυνάμεων που τον «απελευθέρωσαν» και τώρα ερίζουν για τη λεία.

6. Αναλώσιμα Βαλκάνια, αλωνίζουν ξένες δυνάμεις

Οι έντεχνα χρησιμοποιούμενοι από τις αντιμαχόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις «εθνικισμοί» διαφόρων βαλκανικών ελίτ αποδεικνύονται όχημα επικίνδυνων σχεδιασμών – που δεν σταματούν στην αλλαγή συνόρων. Σε συνδυασμό με την αντιπαράθεση της Δύσης με τη Μόσχα (που αντιστέκεται στην εκδίωξή της από τα λιγοστά βαλκανικά προγεφυρώματα που της απέμειναν), αλλά και τον «ενδοοικογενειακό» καβγά μεταξύ Δυτικών δυνάμεων (χαρακτηριστικό ήταν το βέτο που έβαλε η Γαλλία στην ενταξιακή πορεία της Αλβανίας και της «Βόρειας Μακεδονίας»), δημιουργείται μια εκρηκτική κατάσταση. Το ήδη δυναμιτισμένο κλίμα επιδεινώνεται και από τις δυναμικές «παρεμβάσεις» της ερντογανικής Τουρκίας, η οποία έχει πολύπλευρη παρουσία και επιρροή σε βαλκανικά κράτη, κρατίδια και προτεκτοράτα. Όμως τα Βαλκάνια αποκτούν στρατηγικό ενδιαφέρον και για το Πεκίνο: οι νέοι Δρόμοι του Μεταξιού καταλήγουν εδώ, και χώρες όπως η Ελλάδα αποτελούν σημεία εισόδου για να φτάσουν οι Κινέζοι πιο κοντά στην Ευρώπη. Τα σχέδια για κινεζική χρηματοδότηση του εκσυγχρονισμού της σιδηροδρομικής γραμμής Βελιγραδίου-Βουδαπέστης εντάσσονται σε αυτήν την προοπτική. Και γι’ αυτό συναντούν κάθετη αντίδραση από Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες. Την ίδια στιγμή, τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας θεωρούνται ντε φάκτο εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., επιτηρούμενα από Ιταλούς καραμπινιέρους (Αλβανία) ή τη γερμανική Polizei («Βόρεια Μακεδονία»), καθώς η Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως φράχτης των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη – χωρίς να αποκλείεται, εν ανάγκη, και η «επιστράτευση» ενός-δύο ακόμη χωρών. Τα Βαλκάνια παραμένουν αναλώσιμα…

7. Μεγαλοκρατική Τουρκία, ανατιναγμένη Μ. Ανατολή

Με πολιτική επεκτατική στο εξωτερικό και φασιστική στο εσωτερικό, το καθεστώς του Ερντογάν αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή της αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή. Η στρατιωτική κατοχή εδαφών της Κύπρου, της Συρίας και του Ιράκ συνοδεύεται από την πολιτική της «Γαλάζιας Πατρίδας», που απειλεί ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των γειτόνων του, και από τη μετατροπή του μεταναστευτικού σε γεωπολιτικό όπλο. Η Τουρκία παζαρεύει εξίσου καλά με Ρώσους και Αμερικάνους, διατηρεί στρατιωτικές βάσεις σε αραβικές και αφρικανικές χώρες, έχει και τη γερμανική υποστήριξη, οπότε οι φιλοδοξίες της έχουν προ πολλού υπερβεί τα όρια προηγούμενων δεκαετιών. Το γεγονός ότι η Ν.Α. Μεσόγειος έφτασε να «φιλοξενεί» ακόμη και… πακιστανικά πολεμικά πλοία, που έκαναν κοινές αεροναυτικές ασκήσεις με την Τουρκία, είναι ενδεικτικό του γεγονότος ότι έχουμε περάσει σε στάδιο ανώτερο από αυτό των πρόσκαιρων «τριγωνικών συμμαχιών» με δυνάμεις που είχαν μια μεγαλύτερη εντοπιότητα.
Όμως η Τουρκία δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα της περιοχής. Το Ισραήλ απειλεί με ολοκληρωτική εθνοκάθαρση τους Παλαιστίνιους εν μέσω διεθνούς απάθειας, αλλά δεν αρκείται σε αυτό: χρησιμοποιεί το σιωνιστικό λόμπι στις ΗΠΑ, πιέζοντάς τις για μια κατά μέτωπο επίθεση στο Ιράν, που θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Σε αυτήν την πυρομανή πολιτική επικουρείται και από το σκοταδιστικό σαουδαραβικό καθεστώς, το οποίο έχει ήδη ανατινάξει την Υεμένη σε μια απόπειρα να εξοντώσει τους φιλοϊρανούς Χούθι. Την ίδια στιγμή το συριακό κουβάρι κάθε άλλο παρά ξεμπλέκεται μετά την εγκατάλειψη των Κούρδων από τις ΗΠΑ, και παρά τη σχετική επικράτηση της Ρωσίας και των (προσωρινών;) συμμάχων της, αφού ο καθένας από αυτούς έχει δικές του βλέψεις. Η «δυναμική» και αιματηρή επανεμφάνιση των τζιχαντιστών, συχνά με την υποστήριξη ή ανοχή της Άγκυρας και του Ριάντ (που τους επανεξοπλίζουν για να χτυπήσουν είτε τους Κούρδους είτε τις φιλοϊρανικές δυνάμεις στη Συρία), αποτελεί μια μονάχα ένδειξη της ανανεωμένης αιματοχυσίας. Ταυτόχρονα Λίβανος και Ιράκ εξακολουθούν να ισορροπούν σε τεντωμένο σκοινί, με τη Χεζμπολά να έχει «κλειδώσει» στο στόχαστρο των Δυτικών και των συμμάχων τους… Όλη η περιοχή του νοτιοανατολικού τμήματος του χάρτη μας αναδεικνύεται έτσι σε βασικό επίκεντρο εντάσεων και αποφασιστικών κινήσεων παγκόσμιων και περιφερειακών δυνάμεων: οι επιπτώσεις γίνονται ήδη αισθητές πολύ μακρύτερα από τα γεωγραφικά όριά της.

8. Δυτική περικύκλωση της Ρωσίας

Η πρόσφατη σύνοδος του ΝΑΤΟ επιβεβαίωσε ότι η Δυτική περικύκλωση της Ρωσίας θα συνεχιστεί και θα ενταθεί, με τα κράτη της Βαλτικής, την Πολωνία και την Ουκρανία σε πρώτο ρόλο. Ακόμη κι αν δυσφορούν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, η Μόσχα αναγορεύεται σε «απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια», και εντείνονται τα σχέδια για περαιτέρω στρατιωτικοποίηση. Σε αμφισβήτηση μπαίνουν ακόμη και οι συμφωνίες για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων: «Ο διάλογος θα εξαρτηθεί από τις ενέργειες της Μόσχας», γράφει χαρακτηριστικά το κοινό ανακοινωθέν της συνόδου. Ένα ανακοινωθέν που κατά τα άλλα δύσκολα συγκαλύπτει τις ηχηρές αντιπαραθέσεις που διαπέρασαν τη σύνοδο και τους αμοιβαίους εκβιασμούς που αντάλλαξαν οι ΗΠΑ με άλλα ισχυρά μέλη του επιθετικού Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Οι φωνές που υποστηρίζουν ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Ε.Ε. αυτή η πολιτική περικύκλωσης της Ρωσίας, και ότι χρειάζεται μια νέα ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, υποχώρησαν μέσα στα κελεύσματα του ευρωατλαντισμού – ο οποίος όμως παρουσιάζει όλο και πιο εμφανείς ρωγμές.
από το «https://edromos.gr/»