Από το Σχέδιο Ανάν και το Κραν Μοντανά στη «συνεκμετάλλευση»;

Σάββας Καλεντερίδης

Η Κυπριακή Δημοκρατία στις 12 Δεκεμβρίου του 1988 επικύρωσε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, και στη συνέχεια προχώρησε στην οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, κατά σειράν το 2003 με την Αίγυπτο, το 2007 με τον Λίβανο και το 2010 με το Ισραήλ.

Είναι κρίσιμο να υπογραμμίσουμε ότι η συμφωνία οριοθέτησης μεταξύ των χωρών βασίζεται στη διεθνώς αποδεκτή αρχή της μέσης γραμμής (δηλαδή γραμμής ίσης αποστάσεως από τις ακτές των χωρών) και στους όρους της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Ενώ ήταν σε εξέλιξη οι διαβουλεύσεις, η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε στην οριοθέτηση των τεμαχίων (οικοπέδων) στο νότιο τμήμα της ΑΟΖ της, και το 2007 προχώρησε στον πρώτο γύρο υποβολής αιτήσεων αδειών έρευνας και αδειών εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων για το Οικόπεδο 12, ενώ ακολούθησε ο δεύτερος γύρος το 2012 για τα οικόπεδα 2, 3, 9 και 11, και το 2017 ο τρίτος γύρος για τα οικόπεδα 6, 8 και 10.

Με βάση τις παραπάνω διαδικασίες, εκδήλωσαν ενδιαφέρον και απέκτησαν δικαιώματα έρευνας στα προαναφερθέντα οικόπεδα ενεργειακοί κολοσσοί όπως η Noble Energy και η ΕΧΧΟΝ Mobil (ΗΠΑ), η TOTAL (Γαλλία) και η ENI (Ιταλία).

Όταν ξεκίνησαν οι διαδικασίες έρευνας και εγκατάστασης της εξέδρας στο Οικόπεδο 12, η Τουρκία προσπάθησε να εκτροχιάσει το χρονοδιάγραμμα των εξελίξεων, στέλνοντας στην περιοχή το ερευνητικό σκάφος «Pîrî Reis» να διεξαγάγει έρευνες στο Οικόπεδο 12, με τη συνοδεία της φρεγάτας «Giresun» και της κορβέτας «Bartin».

Τότε οι προσπάθειες της Τουρκίας έπεσαν στο κενό κυρίως για δύο λόγους: Ο ένας ήταν η αδυναμία της Άγκυρας να δημιουργήσει τετελεσμένα στην κυπριακή ΑΟΖ, επειδή δεν έβρισκε ανταπόκριση από τις ξένες εταιρίες στις προσκλήσεις που απηύθυνε για αδειοδότηση στα «οικόπεδα» που είχε χαράξει εκεί αυθαίρετα, και ενώ δεν είχε τις δικές τις τεχνικές δυνατότητες να το πράξει η ίδια. Ο άλλος λόγος ήταν η αποφασιστική στήριξη των ΗΠΑ και της τότε υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον, στην αμερικανική εταιρία Noble Energy.

Έτσι, οι τουρκικές απειλές έπεσαν στο κενό και οι διαδικασίες στο οικόπεδο 12 συνεχίζονται κανονικά και απρόσκοπτα.

Τα παθήματα στο οικόπεδο 12 έγιναν μαθήματα για την Άγκυρα. Αμέσως αναπροσάρμοσε τη στρατηγική της, με στόχο να αποκτήσει τεχνικές δυνατότητες δημιουργίας τετελεσμένων, τα οποία θα ήταν σε θέση να τα υποστηρίξει με παρουσία ναυτικών δυνάμεων στις περιοχές-στόχους.

Σε τι συνίσταται η στρατηγική αυτή που τείνει να κορυφωθεί το επόμενο διάστημα;

Απόκτηση σε πρώτη φάση ενός υπερσύγχρονου ερευνητικού σκάφους, κατασκευή ενός δεύτερου σε τουρκικά ναυπηγεία και απόκτηση με αγορά ή ενοικίαση πλοίων εξεδρών, τα οποία μπορούν να κάνουν γεωτρήσεις σε μεγάλα βάθη. Ταυτόχρονα, επεξεργασία επιχειρησιακών σχεδίων κυρίως για το πολεμικό ναυτικό και την πολεμική αεροπορία, τα οποία θα υποστηρίξουν τα σχέδια δημιουργίας τετελεσμένων στην κυπριακή ΑΟΖ.

Η στρατηγική αυτή θωρακίστηκε και απέκτησε πολιτική και νομική υπόσταση με σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, για να περάσει στη συνέχεια στη φάση της σταδιακής υλοποίησης.

Έτσι, αυτά τα χρόνια, από το 2011 μέχρι σήμερα, η Τουρκία απέκτησε τα ερευνητικά σκάφη «Barbaros» και «Oruç Reis» και τις πλωτές εξέδρες εξόρυξης Deepsea Metro II (Φατίχ-Πορθητής) και μια δεύτερη που είναι εν πλω προς την Τουρκία και δεν έχει λάβει ακόμα το...

Η συνέχεια του άρθρου στο Pontos-news