Η αμερικανική «πρωτοβουλία» κι ένα επικίνδυνο σενάριο

της Μαρίνας Αλεξανδρή
Ο εκπρόσωπος του Στέητ Ντηπάρτμεντ το είπε με όρους διπλωματικής ορθότητας: «Συνεχίζουμε», είπε, «να παροτρύνουμε τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ, την Ελλάδα και την Τουρκία να συνεργαστούν για να διατηρήσουν την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή. Ενθαρρύνουμε τα κράτη να επιλύσουν τις διαφωνίες τους ειρηνικά, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και καλούμε όλα τα μέρη να απέχουν από όλες τις ενέργειες που ενέχουν τον κίνδυνο αύξησης των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο».

Σε μη διπλωματική διατύπωση και μετάφραση, εκείνο που ουσιαστικά είπε και επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος του Στέητ Ντηπάρτμεντ είναι ότι η πολυδιαφημισμένη «διεθνής απομόνωση» της Τουρκίας δεν υφίσταται. Και πως η Ουάσιγκτον, παρά τις ρητορικές αβρότητες και τις δηλώσεις φιλίας και συνεργασίας με την Αθήνα, παραμένει ευλαβικά προσηλωμένη στην γραμμή των «ίσων» -ή, για την ακρίβεια, άνισων- «αποστάσεων» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ακόμη κι όταν ο Ερντογάν παραβιάζει κατά συρροή το διεθνές δίκαιο και απειλεί ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. To πλέον ανησυχητικό, δε, όπως επισημαίνουν έμπειροι διπλωματικοί παράγοντες, είναι πως αυτή η αμερικανική γραμμή του «Ποντίου Πιλάτου» δεν αποτυπώνεται πλέον μόνον στις θέσεις του Ντόναλντ Τραμπ, δεδηλωμένου «φίλου» του Ερντογάν, αλλά και στην στάση του, μέχρι πρότινος πιο αυστηρού προς την Αγκυρα, Στέητ Ντηπάρτμεντ.
Από την πλευρά του, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είπε επίσης διπλωματικά, αλλά εύγλωττα:  «Δεν σας επιβεβαιώνω ότι υπάρχει διακηρυγμένη προσπάθεια διαμεσολάβησης των ΗΠΑ. Όμως υπάρχει διαρκής επικοινωνία και ανάγνωση των γεγονότων. Η κυβέρνηση της Ελλάδας έχει ανοιχτή γραμμή με τον Πομπέο. Αυτό υπάρχει».
Στην πράξη, και ο Νίκος Δένδιας ήρθε να επιβεβαιώσει την έτερη διάψευση των όσων διέρρεαν κυβερνητικοί επιτελείς μετά το ταξίδι Μητσοτάκη στις ΗΠΑ – ότι, δηλαδή, επίκειται πρωτοβουλία διαμεσολάβησης του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών προς την Τουρκία προκειμένου να αποκλιμακώσει την επιθετικότητά της προς την Ελλάδα.
Πριν από τον Νίκο Δένδια άλλωστε, πολύ πιο καθαρά το είχε διαψεύσει πηγή του Στέητ Ντηπάρτμεντ που μίλησε στον ανταποκριτή του ΑΝΤ1 στην Ουάσιγκτον:  «Δεν έχει συμφωνηθεί διαμεσολάβηση των ΗΠΑ ούτε σε υψηλό ούτε σε χαμηλό επίπεδο, οι διαμεσολαβήσεις δεν βγαίνουν σε καλό…», ανέφερε η εν λόγω πηγή. Για να ξεκαθαρίσει επίσης πως το ταξίδι του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ στην Τουρκία, τον επόμενο μήνα, ήταν ήδη προγραμματισμένο και -σε αντίθεση με τις κυβερνητικές διαρροές των προηγούμενων ημερών- δεν εντάσσεται σε κανένα πλαίσιο μεσολαβητικής πρωτοβουλίας.
Παρά ταύτα, και παρ’ ότι το Μαξίμου έχει συλληφθεί πολλαπλώς ψευδόμενο μετά το ατυχές ταξίδι Μητσοτάκη στις Ηνωμένες Πολιτείες, κυβερνητικές πηγές επέμεναν εκ νέου χθες το βράδυ πως έχει δρομολογηθεί «άτυπη» και «παρασκηνιακή» αμερικανική πρωτοβουλία πως στην Τουρκία, υποστηρίζοντας μάλιστα πως το ταξίδι Πάλμερ στην Άγκυρα θα επισπευσθεί ακριβώς γι αυτόν τον λόγο. Οι ίδιες πηγές επιτίθεντο και στον ΣΥΡΙΖΑ για το αίτημά του να «παγώσει» η ψήφιση του νομοσχεδίου για τις αμερικανικές βάσεις στην χώρα μας, χρεώνοντάς του κινήσεις… υπονόμευσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ εν όψει της θρυλούμενης αμερικανικής πρωτοβουλίας.
Αξιολογώντας αυτό το κλίμα, καθώς και τις επίμονες διαρροές, διπλωματικοί κύκλοι εκφράζουν πλέον ισχυρούς προβληματισμούς για τους χειρισμούς της κυβέρνησης στην εξωτερική πολιτική και διατυπώνουν μια σοβαρή ανησυχία: Το ενδεχόμενο να επιχειρείται κάποιο παρασκηνιακό και επικίνδυνο deal με έναν άξονα του αμερικανικού κατεστημένου -δηλαδή, κάποιο εγχείρημα άτυπης διαμεσολάβησης που θα περιλαμβάνει ένα ετεροβαρές μορατόριουμ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Κατά τους ίδιους κύκλους, το μορατόριουμ αυτό θα μπορούσε να βασίζεται σε μια «παλιά ιδέα» συγκεκριμένων κύκλων της Ουάσιγκτον -από την εποχή που εντοπίστηκαν τα νέα ενεργειακά κοιτάσματα στην Μεσόγειο- και προέβλεπε αναστολή κάθε ερευνητικής δραστηριότητας για υδρογονάνθρακες στην περιοχή και από την Ελλάδα και από την Τουρκία έως ότου επιλυθούν «οι μεταξύ τους διαφορές».
Όπως χαρακτηριστικά, μάλιστα, λέει διπλωματική πηγή είναι μια παραλλαγή του γνωστού «no troops, no ships, no flags» των Ιμίων, «χωρίς… Ίμια αυτή την φορά, αλλά με ντε φάκτο γκριζάρισμα της ελληνικής ΑΟΖ».


tvxs.gr