Ολλανδικές εκλογές: Μετά το Brexit και τον Τραμπ, έρχεται ο Βίλντερς;
Μετά το Brexit και τη νίκη Τραμπ, η παρουσία του αντιευρωπαϊστή και ηγέτη του αντι-ισλαμικού Κόμματος της Ελευθερίας Γκέερτ Βίλντερς κεντρίζει την παγκόσμια προσοχή στις εκλογές της 15ης Μαρτίου.
Γιατί είναι σημαντικό;
Η Ολλανδία θα διεξάγει κοινοβουλευτικές εκλογές στις 15 Μαρτίου. Οι δημοσκοπήσεις έχουν από καιρό προβλέψει ότι το αντιευρωπαϊκό και αντι-ισλαμικό λαϊκιστικό Κόμμα της Ελευθερίας του Γκέερτ Βίλντερς (PVV) θα μπορούσε να αναδειχθεί ως το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, αν και ο Βίλντερς θεωρείται απίθανο να εισέλθει στην κυβέρνηση.
Μετά το δημοψήφισμα του Brexit και την εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ, μια νίκη του PVV θα μπορούσε να θεωρηθεί ως επιβεβαίωση της αύξησης των εθνικιστικών, αντισυστημικών κινημάτων. Η πιθανή ισχυρή παρουσία της
ηγέτιδας του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του Μαΐου ενισχύει την άποψη αυτή. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι διακυβεύεται το μέλλον της ΕΕ.
Ποιο είναι το πολιτικό τοπίο και πώς λειτουργεί το σύστημα;
Υπάρχουν 150 βουλευτές στο ολλανδικό κοινοβούλιο, πράγμα που σημαίνει ότι μια κυβέρνηση χρειάζεται 76 έδρες για να σχηματίσει πλειοψηφία. Κανένα κόμμα δεν το καταφέρνει αυτό μόνο του και η Ολλανδία κυβερνάται από συνασπισμούς εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα. Το Κοινοβούλιο εκλέγεται με αναλογική εκπροσώπηση σε μία ενιαία, εθνική εκλογική περιφέρεια - πράγμα που σημαίνει ότι κάθε κόμμα που κερδίζει 0,67% των ψήφων εξασφαλίζεται μία έδρα. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει σημειωθεί μια απότομη πτώση στην υποστήριξη για τα τρία κύρια κόμματα της κυβέρνησης, από την κέντρο-δεξιά και την αριστερά. Τα ποσοστά τους έχουν συρρικνωθεί από περισσότερο από 80% το 1980 σε ένα προβλεπόμενο 40% αυτό το έτος.
Αυτή είναι μια τάση ορατή σε όλη την Ευρώπη. Στην Ολλανδία, έχει παρατηρηθεί παράλληλα και πολλαπλασιασμός των μικρότερων κομμάτων ειδικού ενδιαφέροντος: είναι τουλάχιστον 28, πολλά νέα, που κατεβαίνουν σε αυτές τις εκλογές. Περίπου 14 προβλέπεται ότι θα κερδίσουν έδρες, συμπεριλαμβανομένων οκτώ με 10 ή περισσότερων βουλευτών. Είναι αυτός ο κατακερματισμός της ψήφου, παρά μια μεγάλη αύξηση της υποστήριξης, που θα μπορούσε να αναδείξει το PVV σε μεγαλύτερο κόμμα. Τα κινήματα που παρήγαγαν το Brexit και τον Τραμπ κέρδισαν περισσότερες από τις μισές ψήφους. Ο Βίλντερς προβλέπεται να πάρει κάτω από 20%.
Ποιος είναι ο Βίλντερς και τι θέλει;
Ο Βίλντερς εξελέγη βουλευτής με το κόμμα των Φιλελευθέρων VVD πριν από 19 χρόνια και στη συνέχεια έγινε ανεξάρτητος, πριν από την ίδρυση του PVV το 2006 - ένα κόμμα που ορίζεται κυρίως από την έντονη αντίθεσή του με το Ισλάμ και με αυτό που χαρακτηρίζει "εξισλαμισμό της Ολλανδίας". Ο Βίλντερς κρίθηκε ένοχος για υποκίνηση διακρίσεων εις βάρος των Ολλανδών-Μαροκινών τον περασμένο Δεκέμβριο και κατά την έναρξη της προεκλογικής του εκστρατείας κατήγγειλε ότι "μαροκινά αποβράσματα κάνουν τους δρόμους ανασφαλείς". Ζει κάτω από 24ωρη αστυνομική προστασία.
Το PVV δεν είναι ένα κανονικό μέρος: ο Βίλντερς είναι το μόνο μέλος του. Το μονοσέλιδο εκλογικό του μανιφέστο υπόσχεται κυρίως αντι-μουσουλμανικά μέτρα, όπως το να κλείσουν τζαμιά και ισλαμικά σχολεία, απαγόρευση της πώλησης του Κορανίου και απαγόρευση μουσουλμάνων μεταναστών. Δεσμεύεται επίσης να αποσύρει την Ολλανδία από την ΕΕ, να κλείσει τα ολλανδικά σύνορα και να δαπανήσει περισσότερα για την ασφάλεια και την άμυνα και λιγότερα για την αιολική ενέργεια και την εξωτερική βοήθεια. Αρκετές προτάσεις παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και το ολλανδικό σύνταγμα.
Ποια άλλα κόμματα είναι υποψήφια;
Το VVD του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε, που έχει στόχο μεταξύ 23 και 27 έδρες, και ο εταίρος του στο συνασπισμό, το κεντροαριστερό Εργατικό Κόμμα (PvdA), είναι πιθανόν να χάσουν το 30% και το 70% των βουλευτών τους, αντίστοιχα. Τα μεσαίου μεγέθους κόμματα που μπορεί να κερδίσουν από 10 έως 20 έδρες είναι οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) και το φιλελεύθερο-προοδευτικό D66 (και τα δύο κόμματα της κυβέρνησης από το 1960), καθώς και το πιο ριζοσπαστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (SP) και η ταχέως αναπτυσσόμενη Πράσινη-Αριστερά (GL) που πιθανόν να τετραπλασιάσει τους βουλευτές της.
Τα μικρότερα κόμματα που αναμένεται να κερδίσουν λιγότερες από 10 έδρες περιλαμβάνουν δύο θρησκευτικά κόμματα: το Κόμμα για τα Ζώα (PvdD), το κόμμα 50και των συνταξιούχων, το αντιευρωπαϊκό Φόρουμ για τη Δημοκρατία (FVD) και το Denk (Think), που περιλαμβάνει κυρίως μουσουλμάνους μετανάστες. Υπάρχει και ένα κόμμα που ονομάζεται Niet Stemmers (μη-ψηφοφόροι) για το 25% των Ολλανδών ψηφοφόρων που αναμένεται να απέχουν. Υπόσχεται ότι οι βουλευτές του - αν κερδίσει κανείς- δεν θα ψηφίζουν στο κοινοβούλιο.
Ποια είναι τα ζητήματα;
Η ανεργία βρίσκεται σε ένα χαμηλό πενταετίας και η οικονομική ανάπτυξη είναι στο 2,3%: οι βασικές αρχές της ολλανδικής οικονομίας επανέρχονται σε καλούς ρυθμούς. Οι πρόσφυγες παραμένουν μια ανησυχία, αλλά σε μικρότερο βαθμό από ό,τι κατά τη διάρκεια της αιχμής της κρίσης στην Ευρώπη το 2015. Περίπου 31.000 αιτούντες άσυλο εγγράφηκαν στην Ολλανδία πέρυσι, πολύ λιγότεροι από τους τουλάχιστον 90.000 που η κυβέρνηση προέβλεψε.
Η μετανάστευση -και η ενσωμάτωση- είναι ένα μεγάλο ζήτημα. Ο Βίλντερς κάνει λόγο για "Χενκ και Ινγκριντ", ένα φανταστικό ζευγάρι Ολλναδών που υποφέρουν στα χέρια μιας διεφθαρμένης πολιτικής ελίτ, μιας δεσποτικής ΕΕ και - φυσικά- από μουσουλμάνους μετανάστες. Η επιρροή του, το γεγονός ότι και ο Ρούτε έχει επίσης απαιτήσει οι κοινότητες των μεταναστών να συμμορφωθούν με τα ολλανδικά πρότυπα, και το τρέχον πολιτικό κλίμα της Ευρώπης σημαίνουν ότι τα κυρίαρχα θέματα αναπόφευκτα περιλαμβάνουν την πολυπολιτισμικότητα, την παγκοσμιοποίηση, την κυριαρχία, τις ολλανδικές αξίες, και σε ποιο βαθμό λειτουργεί η ΕΕ - ή δεν λειτουργεί - για την Ολλανδία.
Ποιος θα κερδίσει τις περισσότερες έδρες;
Η συντριπτική πλειοψηφία των δημοσκοπήσεων από το καλοκαίρι του 2015 έδειξαν ότι το PVV προηγείται ελάχιστα από το VVD. Αλλά η υποστήριξη στον Βίλντερς φαίνεται να μειώνεται: η Peilingwijzer υποδηλώνει ότι το PVV έχει χάσει τρεις με τέσσερις έδρες τον περασμένο μήνα, δίνοντας μεταξύ 16% και 17% - στην καλύτερη περίπτωση ένα αμφίρροπο αποτέλεσμα και μερικές φορές πίσω από το κόμμα του Ρούτε. Αυτό θα ήταν σύμφωνο με προηγούμενες εκλογές, όταν το PVV προηγούνταν μέχρι τις τελευταίες εβδομάδες. Αλλά οι δημοσκοπήσεις δείχνουν επίσης ότι περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους θα μπορούσαν ακόμη να αλλάξουν γνώμη.
Τι θα συμβεί αν ο Βίλντερς κερδίσει τις περισσότερες έδρες;
Το PVV μπορεί να μην έχει την ευκαιρία να προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση, ακόμη και αν δεν γίνει το μεγαλύτερο κόμμα. Σύμφωνα με το ολλανδικό σύστημα, το νέο Κοινοβούλιο διορίζει έναν «πληροφοριοδότη», συνήθως έναν ανώτερο πολιτικό, για να διερευνήσει πιθανούς συνασπισμούς.
Καθώς το VVD και όλα τα κυρίαρχα κόμματα εξ αριστερών του έχουν δεσμευθεί να μην συνεργαστούν με τον Βίλντερς, είναι δύσκολο να δούμε πώς το PVV - ακόμη και με 30 και πλέον έδρες- θα ήταν ικανό να πείσει 46 ακόμη βουλευτές να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση. Ο Βίλντερς είπε ότι ο αποκλεισμός του θα πυροδοτήσει μια επανάσταση, αλλά δεν θα είναι η πρώτη φορά που το μεγαλύτερο κόμμα αποκλείεται: έχει συμβεί τρεις φορές με το PvdA, συμπεριλαμβανομένης και μιας φοράς όταν κέρδισε περισσότερο από το ένα τρίτο των ψήφων.
Γι 'αυτό είναι απίθανο ο Βίλντερς να καταλήξει στην κυβέρνηση. Μπορεί να μην προσπαθήσει καν: το 2010, το PVV έστησε μια κυβέρνηση μειοψηφίας με τον Ρούτε, αλλά παραιτήθηκε απότομα δύο χρόνια αργότερα. Πολλοί αναμένουν ότι ο Βίλντερς θα προτιμήσει να παραμείνει ένα αουτσάιντερ και να μην συμβιβαστεί.
Πώς θα μπορούσε να είναι η κυβέρνηση;
Το SP έχει υποσχεθεί να μην συνεργαστεί με το VVD, κάτι το οποίο περιπλέκει τα πράγματα. Αλλά οι πιθανές μεταλλαγές περιστρέφονται γύρω από τα συστημικά κόμματα VVD, PvdA, CDA και D66, με την προσθήκη ενός ή περισσότερων μικρότερων κομμάτων. Η γρήγορη προώθηση του GL θα μπορούσε να αποδειχθεί ένας βασικός "παίκτης". Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τουλάχιστον πέντε κόμματα θα χρειαστούν για να σχηματιστεί κυβέρνηση χωρίς το PVV. Παρά το γεγονός ότι αυτή τη φορά οι διαφορές μεταξύ των πολλών πιθανών εταίρων του συνασπισμού δεν είναι σημαντικές, η διαδικασία σχηματισμού συνασπισμού θα μπορούσε να πάρει κάποιο χρόνο: ο μέσος όρος στην Ολλανδία είναι τρεις μήνες.

theguardian.com

 http://www.antinews.gr/action.read/kosmos/ollandikes-ekloges-meta-to-brexit-kai-ton-tramp-erxetai-o-bilnters-/5.114430