Η γοητεία του Putin και η κατάρρευση της Τουρκίας

Βασίλης Βιλιάρδος (www.analyst.gr)

Στη δημοσκόπηση του Zero 4, διαπιστώθηκε πως οι Έλληνες θα προτιμούσαν ως σύμμαχο τους τη Ρωσία, αμέσως μετά παραδόξως τις Η.Π.Α., με τη Γερμανία στην τελευταία θέση –  ενώ οι αρνητικές γνώμες για τον κ. Σόιμπλε ήταν συντριπτικά υψηλές. Η αιτία των προτιμήσεων αυτών έχει θεωρηθεί από πολλούς πως είναι η κοινή θρησκεία με τους Ρώσους, καθώς επίσης μία μη δικαιολογημένη από την ιστορία συμπάθεια – κάτι που κατά την άποψη μας δεν ισχύει, γεγονός που τεκμηριώνεται από το δεύτερο νικητή, τις Η.Π.Α., αφού δεν συμβαδίζει με το συνήθη αντιαμερικανισμό των Ελλήνων.

Πιστεύουμε λοιπόν πως ο λόγος δεν είναι άλλος από τη γοητεία που ασκεί ο πρόεδρος Putin, ακολουθούμενος από τον κ. Trump – ιδιαίτερα από εκείνη τη στιγμή και μετά που έγινε γνωστό το δόγμα του αμερικανού (άρθρο), το οποίο είναι πολύ κοντά σε αυτά που επιθυμεί η πλειοψηφία των ανθρώπων. Ο ίδιος ο πρόεδρος Trump είναι επίσης γοητευμένος από τον κ. Putin, όπως

συμβαίνει με την κυρία Le Pen, με τον κ. Wilders στην Ολλανδία, με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας κοκ. – με όλους τους εθνικιστές ηγέτες δηλαδή, οι οποίοι θαυμάζουν το Ρώσο πρόεδρο για τα αναμφίβολα σημαντικά επιτεύγματα του, καθώς επίσης για την πατριωτική στάση του.

Η γοητεία τώρα που ασκεί ο Ρώσος πρόεδρος δεν είναι παράδοξη, αφού πρόκειται για έναν ηγέτη που οδήγησε τη χρεοκοπημένη το 1998 χώρα του στην έξοδο από την κρίση, καθιστώντας την πολύ γρήγορα μία παγκόσμια δύναμη. Εκτός αυτού λειτουργεί πάντοτε με μεγάλη αποφασιστικότητα επιλέγοντας την κατάλληλη στιγμή για να δράσει – θαρραλέα μεν, αλλά με το μικρότερο δυνατό ρίσκο, όπως στην περίπτωση της Κριμαίας και της Μέσης Ανατολής.

Επί πλέον είναι συνεπής στα λόγια του, σοβαρός και φαίνεται πως ακούει τους Πολίτες της χώρας του, οι οποίοι είναι βέβαια αντίστοιχα υπερήφανοι και πατριώτες – ενώ κατάφερε να αντιμετωπίσει τις μαζικές επιθέσεις της Δύσης με σχετικά μεγάλη επιτυχία, χωρίς τον παραμικρό συμβιβασμό, πείθοντας ότι δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τα πυρηνικά του όπλα εάν τεθεί σε κίνδυνο η Ρωσία. Όσον αφορά τις σχέσεις του με τους άλλους ηγέτες είναι εξαιρετικά προσεκτικός, χωρίς αιχμές ακόμη και όταν του συμπεριφέρονται εχθρικά – αναζητώντας πάντοτε την ευκαιρία για να τους «βάλει στη θέση τους» έμμεσα, χωρίς να διστάσει να χρησιμοποιήσει τα δικά τους ΜΜΕ, απευθυνόμενος άμεσα στους δικούς τους Πολίτες.

Φυσικά γνωρίζει όσο κανένας άλλος να ελίσσεται, κρίνοντας από το ότι συνεχίζει να συνεργάζεται με την Κίνα, δίνοντας ταυτόχρονα την ελπίδα στις Η.Π.Α. ότι θα τοποθετηθεί με το μέρος τους, εάν επιλέξουν τη σύγκρουση – ενώ παρά το ότι είναι βασικός σύμμαχος του το Ιράν, έχει αναθερμάνει τις σχέσεις του με την Τουρκία, χωρίς να δείχνει πως σχεδιάζει να την εκδικηθεί για τα προβλήματα που του δημιούργησε (κατάρριψη του αεροσκάφους, δολοφονία του πρέσβη κοκ.).

Ειδικά όσον αφορά τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος εξευτελίσθηκε σε τρομακτικό βαθμό από την Ολλανδία, με την απαγόρευση της προσγείωσης του αεροπλάνου του υπουργού του, πρόκειται για έναν ακόμη θαυμαστή του κ. Putin – για κάποιον τόσο υποταγμένο στη γοητεία του, ώστε να νομίζει πως είναι δυνατόν να τον στηρίξει ο Ρώσος, εάν τυχόν αντιμετωπίσει προβλήματα είτε στο εσωτερικό της χώρας του (πραξικόπημα, τρομοκρατία), είτε στο εξωτερικό (ΝΑΤΟ, Συρία κλπ.).

Προφανώς δεν έχει κατανοήσει ότι, η Τουρκία έχει παγιδευτεί πια στο σπιράλ του θανάτου, ενώ ο ίδιος περιμένει να αναδειχθεί επίσημα δικτάτορας, με την αλλαγή του Συντάγματος τον επόμενο μήνα. Οι συνεχείς τρομοκρατικές επιθέσεις, καθώς επίσης η απόπειρα του πραξικοπήματος την έχουν πλήξει ανεπανόρθωτα, ο τουρισμός που στο παρελθόν αντιπροσώπευε πάνω από το 10% του ΑΕΠ της συρρικνώνεται, οι άμεσες ξένες επενδύσεις έχουν επιβραδυνθεί σημαντικά, το νόμισμα έχει υποτιμηθεί ανεξέλεγκτα και τα ελλείμματα καλπάζουν (γράφημα) – γεγονότα που ενισχύουν το ένα το άλλο, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που είναι αδύνατον να σταματήσει, όταν τεθεί σε λειτουργία.

Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη του ελλείμματος προϋπολογισμού (γαλάζια στήλη, αριστερή κάθετος), καθώς επίσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας (διακεκομμένη γραμμή, δεξιά κάθετος). Το 2016 επιδεινώθηκαν σημαντικά, αν και τα νούμερα πλέον χειραγωγούνται από την κυβέρνηση.

.

Περαιτέρω, η χώρα έχει πλέον αποτύχει να συνδέσει το παραδοσιακό Ισλάμ με τον εκσυγχρονισμό, ενώ η όποια Δημοκρατία είχε επιτευχθεί υποχώρησε άτακτα – ειδικά μετά τον έλεγχο των ΜΜΕ από την κυβέρνηση, καθώς επίσης μετά από τους διωγμούς που έχουν δρομολογηθεί από το καθεστώς ενός προέδρου που θεωρείται ως αρχιερέας της διαφθοράς.

Ακόμη χειρότερα, ο πρόεδρος έχει ξεκινήσει έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο με τον κουρδικό πληθυσμό, παρά το ότι στα πρώτα χρόνια της ηγεσίας του είχε καταφέρει να σταματήσει τις εχθροπραξίες – από τη στιγμή εκείνη και μετά (2015) που το κόμμα του έχασε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, επιλέγοντας τότε να επιτεθεί στην κουρδική παράταξη. Ένα τρίτο λάθος του ήταν η σύγκρουση με την οργάνωση του απόδημου κληρικού στις Η.Π.Α., παρά το ότι είχε στηριχθεί από τον ίδιο στην αρχή – έχοντας την υποψία πως συνωμοτεί εναντίον του.

Όσον αφορά τώρα τον τουρκικό στρατό, οι μαζικές εκκαθαρίσεις έχουν επιδεινώσει σημαντικά την ισχύ του – θυμίζοντας σε κάποιο βαθμό την καταστροφή του κόκκινου στρατού από τον Στάλιν τη δεκαετία του 1930, η οποία άφησε σχεδόν ανυπεράσπιστη τη Σοβιετική Ένωση, ανοίγοντας το δρόμο στο Χίτλερ να της επιτεθεί το 1941.

Στην καλύτερη περίπτωση λοιπόν, η Τουρκία υπό τον έλεγχο ενός μεμονωμένου ατόμου, ανίκανη να αντιμετωπίσει τις πολλαπλές κρίσεις που αντιμετωπίζει, θα αποδυναμωθεί σοβαρά – δεν θα είναι δηλαδή ικανή να διατηρήσει τη θέση της ως περιφερειακή δύναμη, όπως τα τελευταία 100 χρόνια. Στη χειρότερη περίπτωση η οικονομία της θα καταρρεύσει απότομα και ξαφνικά – με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τεράστια προσφυγικά κύματα προς τη δυτική Ευρώπη, μαζί με αυτά των Σύρων, τα οποία θα αποσταθεροποιήσουν ακόμη περισσότερο την ΕΕ.

Ολοκληρώνοντας, ο κ. Putin μάλλον δεν είναι στενοχωρημένος από την οικονομικά εξασθενημένη απολυταρχία, όπως κατάντησε η Τουρκία σήμερα – αφού, μη έχοντας τη δυνατότητα να προστατεύσει ούτε τον εαυτό της, είναι ασφαλώς άχρηστη στο ΝΑΤΟ. Το γεγονός αυτό είναι μία καλή είδηση για το βασικό σύμμαχο της Ρωσίας στην περιοχή, για το Ιράν, ενώ αποτελεί μία «κρύα εκδίκηση» του ρώσου προέδρου – την οποία δεν θα καταλάβει καν ο Τούρκος ομότιμος του.