Στις
προηγούμενες ευρωεκλογές, το 2014, η Χρυσή Αυγή είχε πάρει 9,40. Στις
πρόσφατες συγκέντρωσε μόλις 4,88%, δηλαδή σχεδόν τα μισά. Η αλήθεια
είναι ότι, παρ’ όλο που δεν πρόκειται για ασήμαντο γεγονός, λίγες
αναλύσεις διαβάσαμε για αυτό.
Το γεγονός φέρνει μαζί του και μια μεγάλη διάψευση. Από πέρσι λανσάρεται
διαρκώς η εκτίμηση ότι οι αντιδράσεις για το Μακεδονικό θα έφερναν
ευνοϊκό έδαφος για τη Χ.Α. και ίσως εκλογική της εκτόξευση. Η θεωρία
αυτή αποδείχτηκε παντελώς αστήριχτη, το ίδιο και οι φωνές ότι οι
χρυσαυγίτες πρωταγωνιστούσαν στα μεγάλα συλλαλητήρια και καθοδηγούσαν τα
πλήθη…
Τώρα, φαίνεται να επιδιώκεται μια υποβάθμιση της εκλογικής αυτής
κατάρρευσης. Πρώτο επιχείρημα που επιστρατεύεται: Πήγαν στον Βελόπουλο
οι ψήφοι της Χ.Α., άρα τα ίδια. Το «επιχείρημα» δεν λέει τίποτα.
Καταρχάς, κάπου θα πήγαιναν, και μάλλον όχι στο ΚΚΕ ή την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αν η
πτώση της Χ.Α. δεν είναι κάτι σημαντικό επειδή πολλοί ψηφοφόροι της
πήγαν στην «Ελληνική Λύση», αντίστοιχα η άνοδός της ήταν ασήμαντη γιατί
απέσπασε πολλούς από κόμματα όπως το ΛΑΟΣ.
Η πτώση συγκεκριμένα της Χ.Α. έχει σημασία από μόνη της, ενώ το κόμμα
Βελόπουλου έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά – πολιτικά,
ιδεολογικά και «οργανωτικά»– από εκείνο του Μιχαλολιάκου. Ακόμα όμως κι
αν τσουβαλιάσουμε όλα τα ακραιφνώς δεξιά, ακροδεξιά και φασιστικά
κόμματα, ο χώρος αυτός σημείωσε και συνολικά σημαντική πτώση.
Τα γαυγίσματα του Μιχαλολιάκου και οι αγριάδες των χρυσαυγιτών, μοιάζουν σήμερα πιο αταίριαστα. Ενώ και οι ατάκες του στυλ «να τους βάλουμε στη Βουλή να πλακώσουν μερικούς» ακούγονται όλο και λιγότερο σε σχέση με λίγα χρόνια πριν…
Πολλοί εστίασαν στην ψήφο των νέων. Έπεσε μεν η Χ.Α. αλλά στους 17άρηδες
παίρνει μεγάλα ποσοστά, κάποιοι μιλούν για 13%. Ξεπερνώντας το γεγονός
ότι πρόκειται για exit polls και όχι «αποτελέσματα» (ας υποθέσουμε ότι
προσεγγίζουν την πραγματικότητα), προκύπτουν κάποια ερωτήματα: Η αποχή
στους νέους έχει υπολογιστεί; Στα exit polls ρωτούνται όσοι ψήφισαν, και
όχι όσοι απείχαν. Όποιος πέρασε μια βόλτα από τα εκλογικά τμήματα, θα
διαπίστωσε την ισχνή παρουσία νέου κόσμου. Η απορριπτικότητα των νέων
απέναντι στα κόμματα παραμένει σε πολύ ψηλά επίπεδα. Από το μικρό
ποσοστό που συμμετέχει, η σχετικά υψηλή ψήφος στη Χ.Α. έχει εξηγήσεις.
Εδώ υπάρχει κι ένα ιδιαίτερο στοιχείο που πολλοί ξεχνούν. Η κατάρρευση
του ΣΥΡΙΖΑ στις νεαρές ηλικίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε τον Ιανουάριο του 2015
να παίρνει ποσοστά της τάξης του 40-45% στις ηλικίες 18-24. Για να
προσγειωθεί τώρα κοντά στο 24% σύμφωνα με τις μετρήσεις. Η
«αντισυστημική» ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ δραπέτευσε προς κάθε κατεύθυνση. Σε
μεγάλο βαθμό προς την αποχή, στα «λοιπά κόμματα» ή τη «χαβαλέ» ψήφο, και
σε ένα βαθμό στη Χ.Α.
Βαθύτερα αίτια
Γιατί όμως τελικά έπεσε η Χρυσή Αυγή; Η αναζήτηση απαντήσεων στο
ερώτημα, ξεπερνά τη στεγνή αριθμητική. Οι διώξεις μετά τη δολοφονία
Φύσσα δεν είναι επαρκής εξήγηση. Αυτές ήταν πολύ πρόσφατες το 2014-15
και τότε η Χ.Α. κατέγραψε πολύ μεγάλα ποσοστά, τόσο σε ευρωεκλογές όσο
και σε δύο αναμετρήσεις για τη Βουλή.
Ο βασικός λόγος της μεγάλης πτώσης εδράζεται στα γενικότερα
χαρακτηριστικά της φάσης την οποία διανύουμε. Ο ριζοσπαστισμός έχει
υποστεί αρκετές διεργασίες. Η απορριπτικότητα παίρνει πιο «ήπιες» μορφές
ή αναζητά άλλου είδους απαντήσεις. Μετά από χρόνια κοινωνικής διάλυσης,
δυναμώνει το αίτημα για κάποιου είδους ενότητα μέσα στην κοινωνία, ενώ
αυξάνονται οι απαιτήσεις για πιο «ρεαλιστικές» προτάσεις και
«διαχειριστικές» λύσεις.
Έτσι, τα γαυγίσματα του Μιχαλολιάκου και οι αγριάδες των χρυσαυγιτών,
μοιάζουν σήμερα πιο αταίριαστα. Ενώ και οι ατάκες του στυλ «να τους
βάλουμε στη Βουλή να πλακώσουν μερικούς» ακούγονται όλο και λιγότερο σε
σχέση με λίγα χρόνια πριν.
Όλα αυτά διαψεύδουν και μια ακόμα θεωρία. Αυτή που ερμήνευε την ψήφο στη
Χ.Α. αποκλειστικά με όρους πολιτικής γεωγραφίας, με βάση ότι «πάντα
στην Ελλάδα η ακροδεξιά είχε ένα 5-7% σε διάφορες εκδοχές». Αυτή η
εκτίμηση συσκότιζε πάντα βαθύτερες διαστάσεις του φαινομένου.
Υπάρχει και μια ευρύτερη διάσταση, πανευρωπαϊκή. Στις πρόσφατες
ευρωεκλογές δυνάμωσαν εκείνες οι δεξιές-ακροδεξιές προτάσεις που κάπως
«καβάλησαν το κύμα» πραγματικών θεμάτων που καίνε στην Ευρώπη. Σε
Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία και αλλού, αυτό είναι φανερό. Αντίθετα, δεν
σημείωσαν επιτυχίες, και σε πολλές περιπτώσεις απέτυχαν εκλογικά, τα πιο
καθαρόαιμα ακροδεξιά ή και φασιστικά κόμματα, εκείνα που περισσότερο
συνδέονται με τη φασιστική ιδεολογία και λιγότερο με την αξιοποίηση
πραγματικών ζητημάτων (ευρωσκεπτικισμός, αντίθεση στις ελίτ κ.λπ.).
Αυτό το γεγονός αποδεικνύει και κάτι ακόμα. Ότι οι εξελίξεις στην Ευρώπη
δεν μπορούν να ερμηνευτούν καθόλου με όρους μιας ραγδαία αναδυόμενης
«φασιστικής απειλής», δηλαδή με την ερμηνεία ότι ο κόσμος στρέφεται
γενικώς προς ακροδεξιές ή φασιστικές κατευθύνσεις. Αυτή είναι μια
ερμηνεία βολική, γιατί προκρίνει αυτομάτως ως απάντηση τη συσπείρωση
γύρω από το «δημοκρατικό τόξο», και ειδικότερα την κεντροαριστερά.
Έτσι, κάπως πλαγίως, φτάνουμε ίσως στην απάντηση ενός ακόμα ερωτήματος.
Γιατί δεν είδαμε πολλά πανηγύρια για την εκλογική κατάρρευση της Χ.Α.,
ενώ επιδιώχτηκαν εύκολες ερμηνείες που υποβάθμισαν τη σημασία της;
Ειδικά από χώρους της αριστεράς (κυβερνητικής και όχι μόνο, μέχρι και
ακραιφνώς αντιφασιστικής); Μα γιατί το φόβητρο της «πανίσχυρης» Χ.Α. που
δήθεν ηγεμονεύει σε κοινωνικά στρώματα, κρύβεται πίσω από μαζικότατες
αντιδράσεις, καταλήψεις και κινητοποιήσεις και καρπώνεται μια δραματική
άνοδο της νεοναζιστικής ιδεολογίας στη χώρα μας, στάθηκε χρησιμότατο.
Για το συστημικό και κεντροαριστερό μάντρωμα, και για την απόκρυψη των
πραγματικών κέντρων από όπου εκπορεύονται σήμερα οι βασικές
ολοκληρωτικές και ισοπεδωτικές πολιτικές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου