Ο Θεόφιλος Κορυδαλλεύς υπήρξε μεγάλη μορφή στην περίοδο της σκοτεινής
δουλείας και μέγιστος αριστοτελικός φιλόσοφος. Γεννήθηκε στην Αθήνα
περί το 1563. Το όνομά του ήταν Θεόφιλος Σκορδαλός. Ο ίδιος ονομάστηκε
Κορυδαλλεύς, από την ομώνυμη κορυφή του όρους Αιγάλεω.
Σπούδασε στην Ρώμη και στη συνέχεια σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία στο περίφημο πανεπιστήμιο της Πάδοβα. Με το πέρας των σπουδών του ονομάστηκε καθηγητής της ελληνικής σχολής στην Βενετία, στο διάστημα 1609-14.
Το 1615 επέστρεψε στην Αθήνα και δίδαξε αστρονομία και φιλοσοφία. Απογοητευμένος όμως από την κατάσταση στην Αθήνα αποδέχτηκε την πρόταση του παλαιού μαθητή του Νικοδήμου Μεταξά και μετέβη στη Ζάκυνθο, το 1620, όπου δίδαξε φιλοσοφία και άσκησε την ιατρική.
Μεταξύ των ετών 1622-1624 εκάρη μοναχός, χειροτονήθηκε ιερέας και ονομάστηκε έξαρχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ωστόσο, πνεύμα ελεύθερο ο Θεόφιλος, ανέπτυξε σχέσεις με τον επίσης μεγάλο, λόγιο πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι, ο οποίος, το 1624, τον ονόμασε σχολάρχη της πατριαρχικής Ακαδημίας της Κωνσταντινούπολης. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι την χειροτονία του σε μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτης, το 1640, από όπου όμως εκδιώχθηκε το
1641.
Ως σχολάρχης ο Θεόφιλος βρέθηκε αντιμέτωπος με τους συντηρητικούς κύκλους της εποχής που καυτηρίαζαν το φιλελεύθερο πνεύμα του και τις επαφές τους με τους Προτεστάντες. Κυρίως όμως τους αντιπάλους του ενοχλούσε η σχέση του με τον φωτισμένο πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι.
Ιδιόμορφη προσωπικότητα ο ίδιος, δεν επιχείρησε ποτέ να αμβλύνει τις εναντίον του αντιδράσεις. Ωστόσο υπήρξε μέγας λόγιος. Ο Ευγένιος Βούλγαρης τον χαρακτήριζε ως φωτεινό άστρο της φιλοσοφίας. Το έργο του άλλωστε είχε μεγάλη απήχηση και επέδρασε καταλυτικά στην παιδεία των υπόδουλων Χριστιανών.
Ο Θεόφιλος διωχθείς από την μητρόπολη Ναυπάκτου και Άρτης επέστρεψε στην Αθήνα, όπου και πέρασε τα τελευταία του χρόνια, μέχρι το 1646 που πέθανε, διδάσκοντας και ασκώντας την ιατρική, αντιμετωπίζοντας συνεχώς προβλήματα, λόγω των ιδεών του και του χαρακτήρα του.
Η φιλοσοφική μέθοδος του Κορυδαλλέα, που ονομάστηκε «κορυδαλλισμός», αποτέλεσε την βάση της παιδείας του ελληνισμού κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά κατά την τελευταία περίοδό της, στα χρόνια του Διαφωτισμού, ο όρος «κορυδαλλισμός» ταυτίστηκε με τον σχολαστικισμό και δέχτηκε επικρίσεις από εκφραστές νεωτερικών πνευματικών και παιδαγωγικών τάσεων. Χάρη στον Κορυδαλλέα τέθηκαν, πάντως, και στην Ανατολή τα θεμέλια για τη χειραφέτηση της φιλοσοφίας από τη θεολογία με τη μετατόπιση της έμφασης προς τη λογική.
Ο Κορυδαλλεύς ήταν αυστηρός επικριτής τού μεσαιωνικού σχολαστικισμού και στα θρησκευτικά θέματα φαίνεται ότι υπήρξε μάλλον ελεύθερος στοχαστής. Ο Κορυδαλλεύς, ήταν οπαδός του ορθού λόγου και για αυτό χαρακτηρίστηκε ως ο πρώτος επαναστατικός στοχαστής στην Ελληνική Ανατολή και ως ο εισηγητής του ελεύθερου στοχασμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το πρότυπο της ανώτερης παιδείας πού εισήγαγε εκεί έγινε αντικείμενο μίμησης για τη δημιουργία νέων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στο Ιάσιο και στο Βουκουρέστι, στην Τραπεζούντα, στην Πάτμο, στη Χίο και αλλού. Οι σπουδαστές του στην Κωνσταντινούπολη εγκαινίασαν μία παράδοση ελληνικού νεοαριστοτελισμού, ο οποίος, μέσω αυτών των σχολών, μεταδόθηκε από γενιά σε γενιά μέχρι τα τέλη τού δέκατου ογδόου αιώνα.
HISTORY-POINT
Σπούδασε στην Ρώμη και στη συνέχεια σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία στο περίφημο πανεπιστήμιο της Πάδοβα. Με το πέρας των σπουδών του ονομάστηκε καθηγητής της ελληνικής σχολής στην Βενετία, στο διάστημα 1609-14.
Το 1615 επέστρεψε στην Αθήνα και δίδαξε αστρονομία και φιλοσοφία. Απογοητευμένος όμως από την κατάσταση στην Αθήνα αποδέχτηκε την πρόταση του παλαιού μαθητή του Νικοδήμου Μεταξά και μετέβη στη Ζάκυνθο, το 1620, όπου δίδαξε φιλοσοφία και άσκησε την ιατρική.
Μεταξύ των ετών 1622-1624 εκάρη μοναχός, χειροτονήθηκε ιερέας και ονομάστηκε έξαρχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ωστόσο, πνεύμα ελεύθερο ο Θεόφιλος, ανέπτυξε σχέσεις με τον επίσης μεγάλο, λόγιο πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι, ο οποίος, το 1624, τον ονόμασε σχολάρχη της πατριαρχικής Ακαδημίας της Κωνσταντινούπολης. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι την χειροτονία του σε μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτης, το 1640, από όπου όμως εκδιώχθηκε το
1641.
Ως σχολάρχης ο Θεόφιλος βρέθηκε αντιμέτωπος με τους συντηρητικούς κύκλους της εποχής που καυτηρίαζαν το φιλελεύθερο πνεύμα του και τις επαφές τους με τους Προτεστάντες. Κυρίως όμως τους αντιπάλους του ενοχλούσε η σχέση του με τον φωτισμένο πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι.
Ιδιόμορφη προσωπικότητα ο ίδιος, δεν επιχείρησε ποτέ να αμβλύνει τις εναντίον του αντιδράσεις. Ωστόσο υπήρξε μέγας λόγιος. Ο Ευγένιος Βούλγαρης τον χαρακτήριζε ως φωτεινό άστρο της φιλοσοφίας. Το έργο του άλλωστε είχε μεγάλη απήχηση και επέδρασε καταλυτικά στην παιδεία των υπόδουλων Χριστιανών.
Ο Θεόφιλος διωχθείς από την μητρόπολη Ναυπάκτου και Άρτης επέστρεψε στην Αθήνα, όπου και πέρασε τα τελευταία του χρόνια, μέχρι το 1646 που πέθανε, διδάσκοντας και ασκώντας την ιατρική, αντιμετωπίζοντας συνεχώς προβλήματα, λόγω των ιδεών του και του χαρακτήρα του.
Η φιλοσοφική μέθοδος του Κορυδαλλέα, που ονομάστηκε «κορυδαλλισμός», αποτέλεσε την βάση της παιδείας του ελληνισμού κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά κατά την τελευταία περίοδό της, στα χρόνια του Διαφωτισμού, ο όρος «κορυδαλλισμός» ταυτίστηκε με τον σχολαστικισμό και δέχτηκε επικρίσεις από εκφραστές νεωτερικών πνευματικών και παιδαγωγικών τάσεων. Χάρη στον Κορυδαλλέα τέθηκαν, πάντως, και στην Ανατολή τα θεμέλια για τη χειραφέτηση της φιλοσοφίας από τη θεολογία με τη μετατόπιση της έμφασης προς τη λογική.
Ο Κορυδαλλεύς ήταν αυστηρός επικριτής τού μεσαιωνικού σχολαστικισμού και στα θρησκευτικά θέματα φαίνεται ότι υπήρξε μάλλον ελεύθερος στοχαστής. Ο Κορυδαλλεύς, ήταν οπαδός του ορθού λόγου και για αυτό χαρακτηρίστηκε ως ο πρώτος επαναστατικός στοχαστής στην Ελληνική Ανατολή και ως ο εισηγητής του ελεύθερου στοχασμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το πρότυπο της ανώτερης παιδείας πού εισήγαγε εκεί έγινε αντικείμενο μίμησης για τη δημιουργία νέων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στο Ιάσιο και στο Βουκουρέστι, στην Τραπεζούντα, στην Πάτμο, στη Χίο και αλλού. Οι σπουδαστές του στην Κωνσταντινούπολη εγκαινίασαν μία παράδοση ελληνικού νεοαριστοτελισμού, ο οποίος, μέσω αυτών των σχολών, μεταδόθηκε από γενιά σε γενιά μέχρι τα τέλη τού δέκατου ογδόου αιώνα.
HISTORY-POINT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου