 |
| Στέλιος Μαυρομάτης |
[…] Αὐτὸ ποὺ
κάνουν οἱ ἐπιστήμονες, σύμφωνα μὲ τὸν Πόππερ, εἶναι νὰ προσπαθοῦν νὰ ἀποδείξουν
ὅτι οἱ θεωρίες τους εἶναι ἐσφαλμένες.
Ἕνας ἐπιστήμονας δοκιμάζει μιὰ θεωρία μὲ τὸ νὰ προσπαθεῖ νὰ τὴ διαψεύσει (νὰ ἀποδείξει ὅτι εἶναι
ἐσφαλμένη). Ἕνας κανονικὸς ἐπιστήμονας ἀρχίζει μὲ μιὰ τολμηρὴ ὑπόθεση ἢ εἰκασία
ποὺ ἔπειτα προσπαθεῖ νὰ τὴν ὑπονομέυσει σὲ μιὰ σειρὰ πειραμάτων ἢ παρατηρήσεων.
Ἡ ἐπιστήμη εἶναι ἕνα δημιουργικὸ καὶ συναρπαστικὸ ἐγχείρημα, ἀλλὰ δὲν
ἀποδεικνύει πὼς κάτι εἶναι ἀληθές, ἁπλῶς ἀπαλάσσεται ἀπὸ ἐσφαλμένες ἀπόψεις καὶ
ἐλπίζει νὰ πλησιάζει, μέσῳ αὐτῆς τῆς διαδικασίας, στὴν ἀλήθεια. […] Γιὰ τὸν
Πόππερ, ἕνα βασικὸ γνώρισμα κάθε ὑπόθεσης εἶναι ὅτι πρέπει νὰ εἶναι διαψεύσιμη.
Ὁ Πόππερ χρησιμοποίησε αὐτὴ
τὴν ἰδέα γιὰ νὰ ἐξηγήσει τὴ διαφορὰ ἀνάμεσα στὴν ἐπιστήμη καὶ σὲ ὅ,τι
ἀποκαλοῦσε «ψευδοεπιστήμη». Ἐπιστημονικὴ ὑπόθεση εἶναι αὐτὴ ποὺ δύναται νὰ
ἀποδειχθεῖ ἐσφαλμένη: κάνει προβλέψεις ποὺ μπορεῖ νὰ ἀποδειχθοῦν ἐσφαλμένες.
Ἂν
πῶ «Ὑπάρχουν ἀόρατες, ἀπαρατήρητες νεράιδες ποὺ μὲ κάνουν νὰ πληκτρολογῶ αὐτὴ
τὴν πρόταση», τότε δὲν μπορεῖτε νὰ κάνετε καμιὰ παρατήρηση ποὺ νὰ ἀποδεικνύει
ὅτι ἡ ἀπόφανσή μου εἶναι ἐσφαλμένη. Ἂν οἱ νεράιδες εἶναι ἀόρατες καὶ δὲν
ἀφήνουν ἴχνη, δὲν ὑπάρχει τρόπος νὰ ἀποδειχθεῖ πὼς ὁ ἰσχυρισμὸς ὅτι ὑπάρχουν
εἶναι ἐσφαλμένος.
Εἶναι μὴ διαψεύσιμος, συνεπῶς δὲν ἀποτελεῖ ἐπιστημονικὴ
δήλωση. […]
Nigel Warburton, Μικρὴ ἱστορία τῆς φιλοσοφίας, μτφρ. Γιῶργος Λαμπράκος, ἐκδ. Πατάκη, Ἀθήνα 2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου