του Γιώργου Ρακκά
Η Κωνσταντινούπολη είναι το κέντρο του απωλεσθέντος «ελληνικού κοσμοσυστήματος» -η χαμένη μας αρχοντιά. Αν δεν κλυδωνιζόταν το 1204, για να πέσει το 1453 σε αυτήν την διελκυστίνδα Δύσης και Ανατολής, θα μετεξελισσόταν στο κέντρο μιας ελληνικής, μη εργαλειακής νεωτερικότητας, η οποία θα εξέπεμπε μιαν άλλη ισορροπία μεταξύ κοσμικότητας και θρησκευτικότητας.
Αυτό, μπορούμε να το λέμε, παρά το ότι η ιστορία δεν επιδέχεται «θα», γιατί η ανάδυση αυτού του κόσμου έχει συντελεστεί ήδη, σπερματικά, μέσα στον ελληνικό πολιτισμό. Δεν είναι εικασία, δηλαδή, αλλά πραγματικότητα μόλο που η πολιτική ολοκλήρωσή της ματαιώθηκε από την συνδυασμένη βία του ανατολικού επεκτατισμού και της δυτικής αποικιοκρατίας:
Ο Καποδίστριας τέσσερις παρά κάτι αιώνες μετά, έβλεπε τον ελληνικό αγώνα για την Ανεξαρτησία να καταλήγει σε έναν τέτοιο περιφερειακό πόλο, ο οποίος κατά τη γνώμη του θα μπορούσε να φέρει την ισορροπία ανάμεσα στα επεκτατικά συστήματα της Δύσης και της Ανατολής. Αυτό ήταν το γεωπολιτικό του σχέδιο για την Ελεύθερη Ελλάδα, θα ματαιωθεί με την δολοφονία του, για να επανέλθει με την Μεγάλη Ιδέα και να καταποντιστεί εν τέλει τραγικά στην προκυμαία της Σμύρνης το 1922.
Παρ όλα αυτά, η Κωνσταντινούπολη παραμένει πνευματικά μια από τις δυο πηγές της εθνικής μας ετερότητας, η άλλη αφορά στην κλασική αρχαιότητα. Δεν ξεχωρίζουν, αλλά εκβάλλει η μία μέσα από την άλλη, όπως πολύ εύστοχα θα τονίσει o Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος («εν Ελλάδι πολλοί επιμένουσιν έτι εις την αρχαίαν πλάνην, δεν εγκρίνουσιν όσα συνέβησαν επί της γης κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους και φαντασιοκοπούντες, αγωνίζονται να συναρμόσωσι τον νέον Ελληνισμόν μετά του αρχαίου δι’ εναερίου τινός και αοράτου γεφύρας»).
Γι’ αυτό και η Οθωμανοκρατία είναι η βίαιη τομή που πάει να θέσει ζήτημα συνέχειας, και απαντάει σε αυτή του την πρόκληση ο ελληνισμός με την αντιστασιακή του αναδίπλωση μέσα στην Τουρκοκρατία.
Αυτό που πάει να κάνει, τώρα, η νομεγκλατούρα της Επιτροπής 2021, με τις λοιδωρίες εναντίον του Παπαρρηγόπουλου και το συνολικό, αποδομητικό της εγχείρημα ως προς την επανάσταση του 1821, είναι να αποδέχεται το ζήτημα που θέτει η οθωμανοκρατία, και να το μεταβάλει σε εσωτερικό ζήτημα για τον ελληνισμό. Μετασχηματίζει δηλαδή την έξωθεν κατάκτηση σε εκ των έσω πνευματική υποδούλωση.
«Αυτή είναι η δουλειά σας/ και αυτός είναι ο μπαμπάς σας» -που φωνάζουν και στα γήπεδα. Αν το καλοσκεφτεί κανείς το μόνο πράγμα που έχει μέχρι σήμερα η Επιτροπή αυτή για να τιμήσει τον ρόλο που της ανατέθηκε, είναι να διασύρει καθημερινά την Επανάσταση, να καθυβρίζει τους συντελεστές της. Η δε συμφωνία για την κυκλοφορία μιας πανάκριβης, επετειακής κολεξιόν από τον οίκο Hermes, η μόνη κίνηση στην οποία προέβη μέχρι στιγμής, δείχνει ακριβώς το πόσο υπολείπεται η νοοτροπία των ανθρώπων που διαχειρίζονται αυτήν την υπόθεση από την επέτειο και τον ύψιστο συμβολισμό της.
Γι’ αυτό και μέχρι τώρα, την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, 12.05, δεν θα βρει κανείς καμία αναφορά για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης στον επίσημο λογαριασμό της Επιτροπής για το 2021. Ο «φιλελληνισμός της» έχει τόση σχέση με τον υπαρκτό ιστορικά ελληνισμό, όση έχει η διεθνής ολυμπιακή επιτροπή με την αυθεντική ολυμπιακή ιδέα.
Υ.Γ. Όπως γράφει και στο βιβλίο του για την Κωνσταντινούπολη ο Αλέξανδρος Μασσαβέτας, η μεγάλη τομή στην φυσιογνωμία της πόλης συντελείται από το 1990 κι έπειτα. Περίοδος που συμπέφτει με την δημαρχία Ερντογάν, και η οποία σφραγίζεται από την γιγάντωση της εσωτερικής μετανάστευσης από την Ανατολία στην Πόλη, κάτι που επιτρέπει στις εξ ανατολών, ισλαμικές επιδράσεις να κατισχύσουν πάνω στον ιστορικό αέρα της πόλης, που ήταν αυθεντικά κοσμοπολίτικος [εξ άλλου η Κωνσταντινούπολη ήταν η κατ εξοχήν κοσμόπολη των Μεσαιωνικών χρόνων]. Προηγήθηκε βέβαια ο διωγμός του ελληνικού και του αρμένικου στοιχείου από αυτήν που ολοκληρώνεται το 1955 με τα Σεπτεμβριανά…
από τη σελίδα facebook του αρθρογράφου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου