Ρωσία-Τουρκία: χθες εχθροί, σήμερα φίλοι, αύριο εχθροί

Γράφει ο Κώστας Μελάς  

Ο ρωσοτουρκικός πόλεμος 1828-1829, ξέσπασε μετά την Ναυμαχία του Ναβαρίνου (20 Οκτωβρίου 1927). Η άρνηση του σουλτάνου Μαχμούτ Β’ να δεχθεί τα τετελεσμένα οδήγησε σε γενική σύρραξη με την Ρωσία. Ο σουλτάνος προχώρησε στο κλείσιμο των Δαρδανελίων για τα ρωσικά πλοία και ανακάλεσε τη Σύμβαση του Άκκερμαν (1826). Τον Ιούνιο του 1828 οι κύριες ρωσικές δυνάμεις με επικεφαλής τον τσάρο Νικόλαο Α΄ διέσχισαν τον Δούναβη και προωθήθηκαν στην Δοβρουτσά.

Στη συνέχεια, οι Ρώσοι πολιόρκησαν τρεις βασικές ακροπόλεις το Σούμεν, τη Βάρνα και τη Σηλυμβρία με τη βοήθεια του στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Η πολιορκία του Σούμεν αποδείχθηκε πολύ πιο προβληματική, καθώς η ισχυρή τουρκική δύναμη 40.000 ανδρών ήταν υπέρτερη των ρωσικών δυνάμεων. Επιπλέον, οι Τούρκοι πέτυχαν να περιορίσουν την τροφοδοσία των Ρώσων με προμήθειες.
Η έλλειψη τροφίμων και η αύξηση των ασθενειών είχαν προκαλέσει περισσότερους θανάτους από ότι οι εχθροπραξίες και καθώς πλησίαζε ο χειμώνας ο ρωσικός στρατός αναγκάστηκε να αφήσει το Σούμεν και να οχυρωθεί στη Βεσσαραβία. Στις 7 Μαΐου 60.000 στρατιώτες διέσχισαν το Δούναβη και ξαναπολιόρκησαν την Σηλυμβρία. Μέσα σε μερικές εβδομάδες η Σηλυμβρία έπεσε στα χέρια των Ρώσων (19 Ιουνίου).
Μέχρι τις 28 Αυγούστου ο ρωσικός στρατός είχε προσεγγίσει σε απόσταση 68 χιλιομέτρων την Κωνσταντινούπολη, διαπράττοντας μεγάλη λεηλασία και καταστροφές στην πορεία του, γεγονός που προκαλούσε πανικό στους δρόμους της πρωτεύουσας. Ο σουλτάνος δεν είχε άλλη επιλογή από το να ζητήσει ειρήνη, η οποία συνήφθη στη Αδριανούπολη στις 14 Σεπτεμβρίου 1829. Η Συνθήκη της Αδριανούπολης έδωσε στη Ρωσία το μεγαλύτερο μέρος της ανατολικής ακτής της Μαύρης Θάλασσας και τις εκβολές του Δούναβη.
Η Οθωμανική Αυτοκρατορία αναγνώρισε τη ρωσική κυριαρχία της Γεωργίας και τμήματα της σημερινής Αρμενίας, ενώ στη Σερβία παραχωρήθηκε αυτονομία και η Ρωσία είχε τη δυνατότητα να καταλάβει τη Μολδαβία και Βλαχία (εγγυάται την ευημερία τους, και την πλήρη «ελευθερία του εμπορίου») μέχρις ότου η Τουρκία καταβάλει τις πολεμικές αποζημιώσεις. Η Μολδαβία και η Βλαχία παρέμειναν υπό ρωσική επικυριαρχία μέχρι το τέλος του Κριμαϊκού Πολέμου.

Μετά το Ναβαρίνο

Μετά τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου και την καταστροφή του αιγυπτιακού στόλου, η Αίγυπτος του Μεχμέτ Αλή επιζητούσε απεγνωσμένα ανταλλάγματα για τη συμμετοχή της στην εκστρατεία εναντίον της Ελληνικής Επανάστασης. Η άρνηση όλων των εμπλεκομένων (Οθωμανών, Γάλλων, Άγγλων) να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε παραχώρηση οδήγησε τον Μεχμέτ Αλή να προχωρήσει στην κατάληψη της Συρίας.
Βρίσκοντας μια ασήμαντη αφορμή, ο αιγυπτιακός στρατός, με επικεφαλής τον υιό του Μεχμέτ Αλή, τον γνωστό Ιμπραήμ πασά, εισέβαλε στη Συρία και την κατέλαβε, αφού νίκησε δύο φορές των οθωμανικό στρατό (Μάιος-Ιούλιος 1832). Η οθωμανική κυβέρνηση τον αποκήρυξε τότε επισήμως και τον χαρακτήρισε αποστάτη. Ο Μεχμέτ Αλή επεδίωξε την έναρξη διαπραγματεύσεων, αλλά όταν η Υψηλή Πύλη αρνήθηκε, κατηύθυνε τα στρατεύματά του προς την Ανατολία. Στις 27 Δεκεμβρίου 1832, οι οθωμανικές δυνάμεις κατατροπώθηκαν κοντά στο Ικόνιο.


 https://slpress.gr/idees/rosia-tourkia-chthes-echthroi-simera-filoi-avrio-echthroi/