Έρχονται περισσότεροι μετανάστες - «Οκτώ έως δέκα εκατομμύρια μετανάστες είναι ήδη στο δρόμο προς την Ευρώπη»

 Soeren Kern 5 Μαΐου 2017

§     «Από την άποψη της δημόσιας τάξης και της εσωτερικής ασφάλειας, απλά πρέπει να γνωρίζω ποιος έρχεται στη χώρα μας.» - Αυστριακός υπουργός Εσωτερικών Βόλφγκανγκ Σομπότκα.

§     Η Τουρκία φαίνεται αποφασισμένη να κατακλύσει την Ευρώπη με μετανάστες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο: με την άδεια της Ευρώπης μέσω απαλλαγής της βίζα, ή χωρίς την άδεια της Ευρώπης, ως τιμωρία για τη μη απαλλαγή της βίζα.

§     Οι μετανάστες που φτάνουν στην Ιταλία είναι συντριπτικά οικονομικοί μετανάστες που αναζητούν μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός φαίνεται να είναι νόμιμοι αιτούντες άσυλο ή πρόσφυγες από εμπόλεμες ζώνες.

§     Ο διευθυντής του γραφείου του ΟΗΕ στη Γενεύη, Michael Møller, προειδοποίησε ότι η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για την άφιξη περισσότερων εκατομμύριων μεταναστών από την Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε από τα κράτη μέλη της την άρση των ελέγχων στα σύνορα – που εισήχθη στο αποκορύφωμα της κρίσης μετανάστευσης το Σεπτέμβριο 2015 – εντός των επόμενων έξι μηνών.

Η επιστροφή σε ανοιχτή σύνορα, η οποία επιτρέπει τα ταξίδια χωρίς διαβατήριο σε ολόκληρη την ΕΕ, έρχεται σε μια στιγμή που ο αριθμός των μεταναστών που διασχίζουν τη Μεσόγειο συνεχίζει να αυξάνεται, και ενώ οι τουρκικές αρχές όλο και περισσότερο απειλούν να αθετήσουν μια συνοριακή συμφωνία που μείωσε τη ροή των μεταναστών από την Τουρκία προς την Ευρώπη.

Οι επικριτές λένε ότι η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων τώρα μπορεί να προκαλέσει μια άλλη, ακόμα και μεγαλύτερη, μετανάστευση κρίση, ενθαρρύνοντας εκατομμύρια νέους δυνητικούς μετανάστες από την Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή να ξεκινήσουν το δρόμο τους προς την Ευρώπη. Θα επιτρέψει επίσης στους τζιχαντιστές να διασχίσουν απαρατήρητοι τα ευρωπαϊκά σύνορα για να πραγματοποιήσουν επιθέσεις όπου και όποτε το επιθυμούν.

Σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, στις 2 Μαΐου, ο Επίτροπος της ΕΕ αρμόδιος για τη μετανάστευση, Δημήτρης Αβραμόπουλος, κάλεσε την Αυστρία, τη Δανία, τη Γερμανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία - μεταξύ των πλουσιότερων και πιο περιζήτητων προορισμών στην Ευρώπη για τους μετανάστες - για σταδιακή κατάργηση των προσωρινών έλεγχων που ισχύουν σήμερα στα εσωτερικά σύνορα τους του χώρου Σένγκεν  για τους επόμενους έξι μήνες.  

Η λεγόμενη συμφωνία του Σένγκεν, η οποία τέθηκε σε ισχύ το Μάρτιο του 1995, κατάργησε πολλά από τα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ, επιτρέποντας την ελεύθερη κυκλοφορία χωρίς διαβατήριο στο μεγαλύτερο μέρος του μπλοκ. Η συμφωνία του Σένγκεν, μαζί με το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, αποτελούν θεμελιώδεις πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βασικές δομικές μονάδες για τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Με τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ενιαίου νομίσματος και των εν λόγω ανοικτών συνόρων, οι υποστηρικτές του ευρωπαϊκού φεντεραλισμού επιδιώκουν να διατηρήσουν και τα δύο.

Ο Αβραμόπουλος, ο οποίος υποστήριξε ότι οι έλεγχοι στα σύνορα δεν ανήκουν «στο ευρωπαϊκό πνεύμα της αλληλεγγύης και της συνεργασίας», δήλωσε:

«Ήρθε η ώρα να αναλάβουμε τα τελευταία συγκεκριμένα βήματα για να επανέλθουμε σταδιακά στη φυσιολογική λειτουργία του χώρου Σένγκεν. Αυτός είναι ο στόχος μας, και παραμένει αμετάβλητος. Ένας πλήρως λειτουργικός χώρος Σένγκεν, χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Ο χώρος Σένγκεν είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να το προστατέψουμε.»

Οι προσωρινοί έλεγχοι στα σύνορα καθορίστηκαν τον Σεπτέμβριο του 2015 μετά την άφιξη στην Ευρώπη εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών, και όταν ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, με επικεφαλής τη Γερμανία, έδωσαν ειδική άδεια σε ορισμένες χώρες της ΕΕ να επιβάλουν ελέγχους έκτακτης ανάγκης για περίοδο έως και δύο χρόνια. Από τότε, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εγκρίνει παρατάσεις έξι μηνών των ελέγχων στα σύνορα γερμανοαυστριακά σύνορα, στα σύνορα της Αυστρίας με την Ουγγαρία και τη Σλοβενία ​​και στα σύνορα της Δανίας, της Σουηδίας και της Νορβηγίας. (Η Νορβηγία είναι μέλος του Σένγκεν, αλλά όχι της ΕΕ). Από τότε, αρκετές χώρες έχουν υποστηρίξει ότι χρειάζονται συνοριακοί έλεγχοι για την καταπολέμηση της απειλής των ισλαμικών κινημάτων.

Στις 2 Μαΐου, η Σουηδία, η οποία υποστηρίζει ότι διεξαγάγει τους περισσότερους συνοριακούς ελέγχους μεταξύ των χωρών της ΕΕ, ανακοίνωσε ότι θα άρει τους ελέγχους στα σύνορά της με τη Δανία. Η Σουηδία έλαβε 81.000 αιτούντες άσυλο το 2014·  163.000 το 2015· 29.000 το 2016, και το ίδιο αναμένεται για το 2017.   

Στις 26 Απριλίου, η Αυστρία ζήτησε για μια επ 'αόριστον παράταση των συνοριακών ελέγχων. «Από την άποψη της δημόσιας τάξης και εσωτερικής ασφάλειας, απλά χρειάζομαι να γνωρίζω ποιος έρχεται στη χώρα μας», δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών της Αυστρίας Βόλφγκανγκ Σομμπότκα. Η Αυστρία, η οποία αποδέχθηκε περίπου 90.000 μετανάστες το 2015, ζήτησε επίσης «αναβολή» του προγράμματος ανακατανομής των προσφύγων της ΕΕ, το οποίο απαιτεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να δεχθούν μια υποχρεωτική και αναλογική κατανομή των αιτούντων άσυλο που φθάνουν σε άλλα κράτη-μέλη.  

  

Στις 9 Μαρτίου, η Νορβηγία επέκτεινε τους συνοριακούς ελέγχους για άλλους τρεις  μήνες.

  

Στις 26 Ιανουαρίου, η Δανία επέκτεινε τους συνοριακούς ελέγχους για άλλους τέσσερις μήνες. Ο υπουργός Ενσωμάτωσης Inger Støjberg είπε ότι η κυβέρνησή του θα επεκτείνει τους ελέγχους στα σύνορα της «μέχρι τα ευρωπαϊκά σύνορα να είναι υπό έλεγχο». 

Στις 19 Ιανουαρίου, η Γερμανία και η Αυστρία ανακοίνωσαν ότι οι συνοριακοί ελέγχοι μεταξύ των χωρών τους θα συνεχιστούν επ 'αόριστον «εφ' όσον τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν είναι επαρκώς προστατευμένα». 

Εν τω μεταξύ, ο αριθμός των μεταναστών που παίρνουν το δρόμο προς την Ευρώπη είναι και πάλι σε ανοδική τάση. Από τους 30.465 μετανάστες που έφτασαν στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2017, 24.292 (80%) έφτασαν στην Ιταλία, 4.407 έφτασαν στην Ελλάδα, 1.510 έφτασαν στην Ισπανία και 256 έφθασαν στη Βουλγαρία, σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο για τη Μετανάστευση (IOM).  

Για λόγους σύγκρισης, ο αριθμός των αφίξεων στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του καθενός από τους τρεις πρώτους μήνες του 2017 υπερέβη εκείνο που έφτασαν κατά την ίδια χρονική περίοδο το 2015, έτος κατά το οποίο η μετανάστευση προς την Ευρώπη έφτασε σε πρωτοφανή επίπεδα.

Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί καθ 'όλο το 2017. Βελτίωση του καιρού έχει ήδη φέρει ένα κύμα μεταναστών που διασχίζουν τη Μεσόγειο από τη Λιβύη προς την Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια μόλις μίας εβδομάδας τον Απρίλιο, για παράδειγμα, ένα σύνολο 9.661 μεταναστών έφθασαν στις ακτές της Ιταλίας.  

Οι μετανάστες που φτάνουν εκεί είναι συντριπτικά οικονομικοί μετανάστες που αναζητούν μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός φαίνεται να είναι νόμιμοι αιτούντες άσυλο ή πρόσφυγες από εμπόλεμες ζώνες. Σύμφωνα με το IOM, οι μετανάστες που έφτασαν στην Ιταλία κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων μηνών του 2017 είναι, κατά φθίνουσα σειρά, από: Γουινέα, Νιγηρία, Μπαγκλαντές, Ακτή Ελεφαντοστού, Γκάμπια, Σενεγάλη, Μαρόκο, Μάλι, Σομαλία και από την Ερυθραία.

Το Φεβρουάριο, η Ιταλία έφτασε σε συμφωνία με τη κυβέρνηση στην Τρίπολη που υποστηρίζεται από τα ΗΕ για να κρατήσει τους μετανάστες σε στρατόπεδα στη Λιβύη σε αντάλλαγμα για χρήματα για την καταπολέμηση των σωματεμπόρων. Η συμφωνία εγκρίθηκε τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από τη Γερμανία. 

Στις 2 Μαΐου, ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Sigmar Gabriel αντίστρεψε τη πορεία λέγοντας ότι η συμφωνία αγνοούσε τις «καταστροφικές συνθήκες» στη Λιβύη και δεν θα περιορίσει τη μετανάστευση. Είπε ότι η Γερμανία ευνοεί τώρα την αντιμετώπιση της μετανάστευσης με την καταπολέμηση της αστάθειας στην Αφρική:

  

«Αυτό που προσπαθούμε αντίθετα, είναι να συμβάλουμε στη σταθεροποίηση των χωρών στην ήπειρο. Αλλά είναι δύσκολο. Θα πρέπει να δείξουμε δύναμη, αντοχή και υπομονή. Είναι προς το συμφέρον των Αφρικανών αλλά και προς το συμφέρον των Ευρωπαίων.»

Η μακροπρόθεσμη λύση του Gabriel - που στην καλύτερη περίπτωση θα πάρει δεκαετίες για να αποφέρει καρπούς - σημαίνει ότι η μαζική μετανάστευση από την Αφρική προς την Ευρώπη θα συνεχίσει με αμείωτο ρυθμό για τα επόμενα πολλά χρόνια.

Η Ιταλία έχει αναδειχθεί ως κύριο σημείο εισόδου για τους μετανάστες σε μεγάλο βαθμό λόγω της συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπεγράφη με την Τουρκία το Μάρτιο 2016 για την αναχαίτιση της μετανάστευσης από την Τουρκία προς την Ελλάδα. Τις τελευταίες εβδομάδες, όμως, οι τουρκικές αρχές έχουν απειλήσει ότι θα κάνουν πίσω από τη συμφωνία, διότι, σύμφωνα με αυτές, η ΕΕ απέτυχε να τιμήσει τη πλευρά της του ντηλ.

  

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η ΕΕ δεσμεύτηκε να καταβάλει στη Τουρκία 3 δις €, καθώς και να χορηγήσει ταξίδια χωρίς βίζα στην Ευρώπη για τους 78 εκατομμύρια Τούρκους πολίτες, και να επανεκκινήσει τις ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ.  Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία συμφώνησε να πάρει πίσω όλους τους μετανάστες και πρόσφυγες που φτάνουν στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας.

Αφού επιτεύχθηκε η συμφωνία, ο αριθμός των μεταναστών που φτάνουν στην Ελλάδα μειώθηκε σημαντικά, αλλά όχι εντελώς. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 12 Απριλίου, συνολικά 30.565 μετανάστες έφθασαν στην Ελλάδα από τότε που η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ. Μόνο 944 από αυτούς τους μετανάστες έχουν επιστρέψει στην Τουρκία. Παρόλα αυτά, αυτός ο αριθμός έρχεται σε αντίθεση με τους εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες που εισήλθαν στην Ελλάδα στο αποκορύφωμα της κρίσης της μετανάστευσης. Η συνέχιση της συνεργασίας με τη Τουρκία είναι απαραίτητη για να παραμείνουν κλειστές οι πόρτες της μετανάστευσης. 

Στις 22 Απριλίου, ο Τούρκος υπουργός για τις Υποθέσεις της ΕΕ, Ömer Çelik, εξέδωσε τελεσίγραφο, προειδοποιώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι αν δεν χορηγεί στους Τούρκους πολίτες ταξίδια χωρίς βίζα μέχρι το τέλος του Μαΐου, η Τουρκία θα αναστείλει την συμφωνία για τους μεταναστες και θα πλημμυρίσει την Ευρώπη με μετανάστες .  

Στις 17 Μαρτίου, ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας Σουλεϊμάν Soylu προειδοποίησε ότι η χώρα του θα «φυσήξει στο μυαλό» της Ευρώπης και θα αθετήσει τη συμφωνία με την αποστολή 15.000 Σύρων πρόσφυγων κάθε μήνα προς την Ευρώπη:  

«Έχουμε μια συμφωνία επανεισδοχής. Σας λέω, Ευρώπη, πως έχετε αυτό το θάρρος; Αν θέλετε, θα σας στείλουμε 15.000 πρόσφυγες κάθε μήνα τους οποίους δεν σας στέλνουμε τώρα για να φυσήξω το μυαλό σας. Πρέπει έχετε υπόψη ότι δεν μπορείτε να σχεδιάσετε ένα παιχνίδι σε αυτή την περιοχή, χωρίς την Τουρκία».

Το Φεβρουάριο 2016, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε ήδη απειλήσει να στείλει εκατομμύρια μετανάστες προς την Ευρώπη. «Μπορούμε να ανοίξουμε τις πόρτες προς την Ελλάδα και τη Βουλγαρία ανά πάσα στιγμή και μπορούμε να βάλουμε τους πρόσφυγες σε λεωφορεία», είπε στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker. Στην ομιλία του, σηματοδότησε ότι είχε εξαντληθεί η υπομονή του: 

   

«Δεν έχουμε τη λέξη “ηλίθιος” γραμμένη στα μέτωπά μας. Θα είμαστε υπομονετικοί, αλλά εμείς θα κάνουμε ό, τι πρέπει να κάνουμε. Μην νομίζετε ότι τα αεροπλάνα και τα λεωφορεία υπάρχουν για το τίποτα».

Το Φεβρουάριο του 2016 ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (αριστερά) απείλησε να στείλει εκατομμύρια μετανάστες προς την Ευρώπη. «Μπορούμε να ανοίξουμε τις πόρτες προς την Ελλάδα και τη Βουλγαρία ανά πάσα στιγμή και μπορούμε να βάλουμε τους πρόσφυγες σε λεωφορεία», δήλωσε στον Jean-Claude Juncker (δεξιά), πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. (Πηγή εικόνας: Γραφείο του Τούρκος πρόεδρου)

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι λένε ότι για να τύχει της απαλλαγής θεώρησης βίζα, η Τουρκία πρέπει να πληροί 72 όρους, συμπεριλαμβανομένης της πιο σημαντικής: χαλάρωση της αυστηρής νομοθεσίας κατά της τρομοκρατίας, η οποία χρησιμοποιείται για να φιμώσει τους επικριτές του Ερντογάν, ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016. Η Τουρκία έχει ορκιστεί να μην συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της ΕΕ.

Άλλοι αναλυτές πιστεύουν Οι επικριτές της ελευθέρωσης των θεωρήσεων φοβούνται ότι τα εκατομμύρια των Τούρκων υπηκόων μπορεί να καταλήξει να μεταναστεύουν στην Ευρώπη. Η Αυστριακή newsmagazine, Wochenblick , πρόσφατα ανέφερε ότι 11 εκατομμύρια Τούρκοι ζουν σε συνθήκες φτώχειας και «πολλοί από αυτούς ονειρεύονται να κινείται προς την κεντρική Ευρώπη.»   

Άλλοι αναλυτές πιστεύουν ότι ο Ερντογάν βλέπει την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης ως μια ευκαιρία για να «εξάγει» το «Κουρδικό Πρόβλημα» της Τουρκίας προς  τη Γερμανία. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών της Βαυαρίας Markus Söder, εκατομμύρια Κούρδοι είναι έτοιμοι να επωφεληθούν από την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης και να φύγουν στη Γερμανία για να ξεφύγουν από τις διώξεις και από τα χέρια του Ερντογάν: προειδοποίησε, «Εισάγουμε μια εσωτερική τουρκική σύγκρουση». «Στο τέλος, λιγότεροι μετανάστες μπορεί να φτάσουν με πλοίο, αλλά περισσότεροι θα φτάσουν με αεροπλάνο.» 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται τώρα σε μια κατάσταση Catch-22 (αδιέξοδος). Η Τουρκία φαίνεται αποφασισμένη να κατακλύσει την Ευρώπη με μετανάστες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο: με την άδεια της Ευρώπης μέσω των ταξιδιών χωρίς βίζα, ή χωρίς την άδεια της Ευρώπης, ως τιμωρία για τη μη παροχή ταξιδιών χωρίς βίζα.

Έλληνες αξιωματούχοι πρόσφατα αποκάλυψαν ότι έχουν καταρτίσει σχέδια έκτακτης ανάγκης για να αντιμετωπίσουν μια νέα μεταναστευτική κρίση. Η Τουρκία φιλοξενεί περίπου τρία εκατομμύρια μετανάστες από τη Συρία και το Ιράκ, πολλοί από τους οποίους περιμένουν πιθανώς μια ευκαιρία να φύγουν προς την Ευρώπη. 

Η Ιταλία είναι επίσης προετοιμάζεται για το χειρότερο. Μέχρι και ένα εκατομμύριο ανθρώπους, κυρίως από το Μπαγκλαντές, την Αίγυπτο, το Μάλι, το Νίγηρα, τη Νιγηρία, το Σουδάν και τη Συρία βρίσκονται τώρα στη Λιβύη και περιμένουν να διασχίσουν τη Μεσόγειο Θάλασσα, σύμφωνα με το IOM. 

Ο διευθυντής του γραφείου των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη, Michael Møller, προειδοποίησε ότι η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για την επιπλέον άφιξη εκατομμύριων μεταναστών από την Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή. 

Σε συνέντευξη στην εφημερίδα The Times, ο Michael Møller, δήλωσε: 

  

«Αυτό που ζήσαμε είναι μια από τις μεγαλύτερες ανθρώπινες μεταναστεύσεις στην Ιστορία. Και πρόκειται τώρα να επιταχυνθεί. Οι νέοι έχουν όλοι κινητά τηλέφωνα και μπορούν να δουν τι συμβαίνει σε άλλα μέρη του κόσμου, και αυτό το γεγονός λειτουργεί ως μαγνήτη».

Ο υπουργός Ανάπτυξης της Γερμανίας Γκερντ Μίλερ επανέλαβε αυτή τη προειδοποίηση: 

«Οι μεγαλύτερες μεταναστευτικές κινήσεις βρίσκονται ακόμα μπροστά μας: ο πληθυσμός της Αφρικής θα διπλασιαστεί τις επόμενες δεκαετίες Μια χώρα όπως η Αίγυπτος θα αυξηθεί σε 100 εκατομμύρια ανθρώπους, η Νιγηρία σε 400 εκατομμύρια. Στην ψηφιακή μας εποχή με το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα, ο καθένας γνωρίζει για την ευημερία και τον τρόπο ζωής μας».

Ο Müller πρόσθεσε ότι μόνο το 10% εκείνων που έφυγαν και βρίσκονται στο δρόμο έχουν φτάσει στην Ευρώπη: «Οκτώ με δέκα εκατομμύρια μετανάστες εξακολουθούν να είναι στο δρόμο»
Μετάφραση από Κριστιάν Ακκυριά.

 Soeren Kern is a Senior Fellow at the New York-based Gatestone Institute. Follow him on Facebook and on Twitter.

• Follow Soeren Kern on Twitter and Facebook

© 2017 Gatestone Institute. All rights reserved. The articles printed here do not necessarily reflect the views of the Editors or of Gatestone Institute. No part of the Gatestone website or any of its contents may be reproduced, copied or modified, without the prior written consent of Gatestone Institute.

https://www.gatestoneinstitute.org/10307/europe-more-migrants