Οι Μοναχοί πολεμούν κατά των κατακτητών

Οι μοναχοί υπερασπίζονται την Κων/πολη στα 1422 κατά την τουρκική επίθεση από τον Μουράτ Β΄

(Ioannes Cananus (Κανανός Ιωάννης), CSHB, Bonnae 1838, σελ.472,475)

 

(Λάμπρος Σπυρίδων, «Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά», τόμ. Γ΄, Επιτροπή εκδόσεως των καταλοίπων Σπυρίδωνος Λάμπρου, εν Αθήναις 1926, σελ. γ΄, ιθ΄ [εισαγωγή], 177-178 [πηγή])

 

Σχόλια και διευκρινήσεις:

Ας δούμε τώρα και τις αμυντικές προσπάθειες κληρικών και μοναχών στην Κων/πολη του 15^ου αιώνα.

Το μαχητικό παρελθόν του κλήρου που περιγράψαμε μέχρι τώρα, μειώνει στο ελάχιστο τις αμφιβολίες και του πλέον κακοπροαίρετου ότι θα ήταν ποτέ δυνατόν σε μια κατάσταση εκτάκτου αμυντικής ανάγκης και μάλιστα κατά αλλοθρήσκων, να μην συμμετάσχουν οι μοναχοί στην προσπάθεια. Και βεβαίως, οι μαρτυρίες για τη συμμετοχή μοναχών στην
άμυνα, κατά την επίθεση του Μουράτ Β΄ εναντίον της βασιλεύουσας στα 1422, πρέπει να σταματήσουν οριστικά τους συκοφάντες.

Ο Ιωάννης Κανανός, βυζαντινός συγγραφέας του 15^ου αιώνα, έγραψε ιστορία για την τουρκική επίθεση του 1422 και η αφήγηση του αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την εποχή. Στην έκδοση της Βόννης και στο εδάφιο 475.15-16 μας δίνει τη μαρτυρία ότι στην άμυνα των «γενναιοτάτων Ρωμαίων» συμμετείχαν όχι μόνο ο στρατός, αλλά και αρχιερείς, ιερείς και μοναχοί.

Μάλιστα, όπως βλέπουμε στο άλλο τεκμήριο, η είδηση επαναλαμβάνεται και σε ανεπίγραφο πανηγυρικό προς τιμήν των Παλαιολόγων Μανουήλ και Ιωάννη Η΄ που δημοσιεύτηκε στα «Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά» του Σπυρίδωνα Λάμπρου.
 

    Οι μοναχοί υπερασπίζονται την Κων/πολη κατά την Άλωση του 1453

(Σφραντζής, «Μικρό Χρονικό», στο: Τωμαδάκης Νικόλαος, «Περί Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως (1453)», ανατύπωση 2ης έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1993 (c1953), σελ. 167)

 

Σχόλια και διευκρινήσεις:

Αφήσαμε για το τέλος τα γεγονότα της Άλωσης του 1453. Το Μικρό Χρονικό ή Chronicon Minus θεωρείται ως το αυθεντικό δημιούργημα του Γεωργίου Σφραντζή, το οποίο αποτελεί σπουδαιότατη πηγή για τους μελετητές της ιστορίας του Βυζαντίου.

Ο Σφραντζής ήταν βυζαντινός αξιωματούχος, Κωνσταντινουπολίτης, προερχόμενος από οικογένεια που υπηρετούσε την αυλή των Παλαιολόγων. Στο πλευρό τους ο Σφραντζής πολλές φορές πολέμησε και αιχμαλωτίσθηκε, ενώ ανέλαβε πλήθος διπλωματικών αποστολών. Ήταν αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων της Άλωσης, συνελήφθη αιχμάλωτος μαζί με όλη την οικογένεια του ενώ έχασε δύο από τα παιδιά του με υπαιτιότητα του Πορθητή.

Η μαρτυρία λοιπόν του Σφραντζή στέκει αδιάψευστη, επιβεβαιώνοντας απλώς αυτό που κατ’ επανάληψη είδαμε στο άρθρο αυτό: οι μοναχοί/καλόγεροι, μαζί με όλους τους άλλους πολίτες, καταγράφτηκαν λεπτομερώς από τους αξιωματούχους και συμπεριλήφθηκαν στα σχετικά κατάστιχα με τους «δυναμένους σταθήναι εν τω κάστρω» και ήταν ικανοί να φέρουν όπλο για να αμυνθούν κατά των Τούρκων.

Οι μοναχοί της Κων/πολης λοιπόν, στα 1453 ήταν μερικές εκατοντάδες ψυχές όλοι κι όλοι, και όπως έκαναν επί αιώνες στο παρελθόν, συμμετείχαν και πάλι ενεργά στην άμυνα υπέρ της πατρίδας και της πίστης τους. Γι’ αυτό δεν θα σταματήσει ποτέ να μας εντυπωσιάζει η αμάθεια και η αγραμματοσύνη όλων εκείνων που διαδίδουν ψέματα και ανοησίες για να συκοφαντήσουν τους μοναχούς.

 

14. Επίλογος

Άρα λοιπόν, όταν διηγούμαστε τα γεγονότα της Άλωσης, δεν μπορούμε να μείνουμε στο γενικό, «οι καλόγεροι […] δεν πολεμούν», διότι επίσκοποι, κληρικοί και μοναχοί πολέμησαν σε πολλές περιπτώσεις τους αλλόθρησκους και αλλόδοξους κατακτητές στην Ενετοκρατία, στην Τουρκοκρατία και στην Επανάσταση του ’21, ανεφοδίαζαν τους επαναστάτες, προστάτευαν τους αμάχους, πήραν τα όπλα στην Χαλκιδική, στο Ναύπλιο, στο Μέγα Σπήλαιο, στην Κόρινθο κ.α., και φυσικά, πολέμησαν τους Τούρκους και προστάτεψαν την Κων/πολη στα 1422 και στα 1453, σε μια διαρκή ιστορία αγώνων από τον 13^ο έως και τον 19^ο αιώνα. Και επιλέξαμε ελάχιστα από το πλήθος των μαρτυριών που υπάρχουν…

Βλέποντας λοιπόν κανείς όλα αυτά τα τεκμήρια, εύλογα απορεί: αυτοί οι αποδομητές και οι εθνομηδενιστές που σκορπούν τόσο ψέμα σχετικά με την ελληνική ιστορία, άραγε έχουν κάποιο ίχνος συμπάθειας για τον τόπο τους; Διότι, εμείς το μόνο που βλέπουμε να συμπαθούν από τον ιστορικό μας πολιτισμό, είναι μια λαϊκή παροιμία, την οποία μάλιστα χρησιμοποιούν και ως έμβλημα:

«Μακριά κι αγαπημένοι».

Πρόκειται για τη λαϊκή παροιμία, με την οποία οι αποδομητές διδάσκουν στους οπαδούς τους με τρόπο απλό και κατανοητό, ποια σχέση θα πρέπει πάντοτε να διατηρούν με τις ιστορικές πηγές…

 http://oodegr.co/oode/istoria/o8wmanoi/arbeler_allwsi_2.htm#13.