Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το ’21

Το εισαγωγικό κείμενο από το αφιέρωμα του τρέχοντος τεύχους του Άρδην για τον Ιωάννη Καποδίστρια. 
Ο πρώτος κυβερνήτης του νέου ελληνικού κράτους είναι ίσως η πιο αποδεκτή προσωπικότητα της Παλιγγενεσίας στην ελληνική ιστοριογραφία. Και όμως, ο Ιωάννης Καποδίστριας αντιμετώπισε ποικίλες επικρίσεις στο παρελθόν: οι συνηθέστερες τον εμφανίζουν συγκεντρωτικό, εκφραστή μιας πεφωτισμένης δεσποτείας και υπερασπιστή του ρωσικού αυταρχισμού. Επί πλέον, καταλογίζεται συχνά και λανθασμένα μία εχθρική στάση απέναντι στην Επανάσταση.
Στην πραγματικότητα, η πορεία του Ιωάννη Καποδίστρια πριν το 1821, ίσως και
πριν το 1828, δεν έχει γνωρίσει την δημοσιότητα που της αναλογεί. Η πορεία αυτή, που ξεκινάει στην Κέρκυρα και ολοκληρώνεται στο Ναύπλιο, περνώντας από την Πάντοβα, τη Λευκάδα, την Αγία Πετρούπολη, τη Βιέννη, τη Γενεύη, υπήρξε ταραχώδης, πλούσια σε εμπειρίες και δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει την προσωπικότητα του, συμπεριλαμβανομένων και των πολιτικών του απόψεων.
Εάν υπάρχουν κάποια νήματα στην πορεία του, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σημαντικότερο είναι η έγνοιά του για το έθνος του – μέσα στη δίνη των ραγδαίων εξελίξεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τα Επτάνησα. Αυτό το νήμα επιχειρεί να ιχνηλατήσει το ανά χείρας αφιέρωμα, εστιάζοντας σε μερικές χαρακτηριστικές στιγμές στην ζωή του μετέπειτα κυβερνήτη.
Το άρθρο του Τσαρλς Ουίλλιαμ Κρώλυ (Charles William Crawley), Βρετανού ιστορικού της Ελληνικής Επανάστασης, αν και κάπως παρωχημένο ως προς το εννοιολογικό του οπλοστάσιο (είναι άρθρο που εκδόθηκε το 1957), καταφέρνει εντούτοις να αποδώσει περιεκτικά μία σφαιρική εικόνα των δραστηριοτήτων του Καποδίστρια πριν το 1821.
Το απόσπασμα από τη νέα έκδοση του έργου του Γκριγκόρι Αρς (Григорий Арш), Ο Ιωάννης Καποδίστριας στη Ρωσία, περιγράφει την επιμονή με την οποία ο Επτανήσιος διπλωμάτης επιχείρησε να αποσπάσει το δυνατόν περισσότερα οφέλη για τους Έλληνες κατά την κορυφαία διαπραγμάτευση του Συνεδρίου της Βιέννης, το 1814-1815.
Ο Γεώργιος Σκλαβούνος εξηγεί τη σημασία της άμυνας της Λευκάδας του 1807 στην διαμόρφωση της στρατιωτικής ηγεσίας του ’21 και τον κομβικό ρόλο του Καποδίστρια σε αυτήν, ενώ ο Νικόλας Δημητριάδης συμπληρώνει κάποια στοιχεία για τη συμβολή του Κατσαντώνη.
Ο Γιώργος Καραμπελιάς σκιαγραφεί την ιδεολογική συγκρότηση του Ιωάννη Καποδίστρια, αναδεικνύει την άποψή του για την συνέχεια του ελληνισμού, παραθέτοντας και σχετική επιστολή του στον Ιγνάτιο Ουγγροβλαχίας το 1823, ενώ παρουσιάζει και το πρώτο υπόμνημα του Καποδίστρια στον τσάρο για την κατάσταση του ελληνισμού το 1811.
Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Δημοσθένη Γκαβέα με τους απογόνους του Ιωάννη Καποδίστρια, μία εκ των οποίων, η ηθοποιός και ζωγράφος Ναταλία Καποδίστρια, απευθύνει και τον δικό της χαιρετισμό για τον εορτασμό της εφετινής επετείου της 25ης Μαρτίου.
Άρδην