Του Ανδρέα Μπελεγρή – http://www.protothema.gr
Πέρασαν ακριβώς σαράντα χρόνια από το χουντικό πραξικόπημα και την
εισβολή στην Κύπρο και ερευνητής που ασχολείται με αυτές τις στιγμές του
ελληνισμού, ακόμα περιμένει το άνοιγμα του περιβόητου Φακέλου της
Κύπρου.
Έχουν μεσολαβήσει οι δημοσιεύσεις αρκετών αποκαλύψεων για την ανεπάρκεια και τον ρόλο των ελληνικών χουντικών στρατιωτικών δυνάμεων (βλέπε για παράδειγμα “Τα μυστικά..
αρχεία του Κισιντζερ” των Βενιζέλου – Ιγνατίου). Επίσης πολλά είναι τα απόρρητα και διαβαθμισμένα έγγραφα ξένων υπηρεσιών που με την πάροδο του χρόνου αποχαρακτηρίζονται και δίνονται στη δημοσιότητα φωτίζοντας πτυχές άγνωστες για τη στάση πολιτικών, και όχι, μόνο προσώπων. Σημαντική δουλειά έγινε και από την Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων στην Κύπρο, μόνο που το πόρισμα αφήνει πολλά κενα, όπως ήταν αναμενόμενο.
Βασικός λόγος γι’ αυτά τα κενά είναι η απροθυμία της Αθήνας να συνεργαστεί ώστε η αλήθεια να παραδοθεί στον ιστορικό μέσα από τα κρατικά έγγραφα που έχουν διασωθεί.
Αν και έχουν παρέλθει τέσσερις δεκαετίες και κανείς πλέον από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων δεν ζει, η Αθήνα επιμένει να αρνείται το άνοιγμα του Φακέλου της Κύπρου – βρίσκεται καταχωνισμένος σε κάποιο γραφείο του κοινοβουλίου. Εκπρόσωποι της κυπριακής Βουλής έχουν επανειλημμένως ζητήσει πρόσβαση στα έγγραφα του Φακέλου. Τα τελευταία είκοσι χρόνια η αρμόδια Επιτροπή της κυπριακής Βουλής ή άλλοι παράγοντές έχουν επαναφέρει το θέμα περισσότερες από δέκα φορές.
Τον Ιούλιο του 2006 -για να ανατρέξουμε μόνο στα πρόσφατα- σχετικά ενημερώθηκαν οι Παναγιώτης Καμένος (ως πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνα και Εξωτερικών υποθέσεων), ο Απόστολος Κακλαμάνης (ως πρώην πρόεδρος της Βουλής) και ο Χάρης Καστανίδης (ως τότε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ). Επίσης από την Επιτροπή της κυπριακής Βουλής τέθηκε το αίτημα του αποχαρακτηρισμού του Φακέλου στους Προέδρους της Βουλής Άννα Μπενάκη και Δημήτρη Σιούφα, αλλά και στον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, ο οποίος δεν απάντησε ποτέ. Τον Μάρτιο του 2010 εστάλη σχετικό αίτημα στον επόμενο πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, στον πρόεδρο της Βουλής Φίλιππο Πετσάλνικο, στον υπουργό Εθνικής Άμυνα Ευάγγελο Βενιζέλο και στον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα. Για άλλη μια φορά δεν υπήρξε κανένα αποτέλεσμα.
Η απάντηση που έχουν πάρει -έστω προφορικά- τα αρμόδια κυπριακά όργανα είναι η εξής (όπως αναφέρεται στο πόρισμα της κυπριακής Επιτροπής για το θέμα): «το σχετικό αρχείο είναι τεράστιο και σε αυτό περιέχονται απόρρητα έγγραφα τα οποία δεν δόθηκαν ποτέ σε κανένα. Την απόφαση μπορεί να διαφοροποιήσει μόνο η ελληνική κυβέρνηση εφόσον κρίνει ότι τα πράγματα παρουσιάζονται σήμερα διαφορετικά».
Το πρόβλημα με τον αποχαρακτηρισμό των απόρρητων εγγράφων είναι πολύ παλιό για την Ελλάδα. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει όποιος θέλει να ερευνήσει, για παράδειγμα, τα παρασκήνια των συνθηκών Ζυρίχης – Λονδίνου, αν και έχουν περάσει 55 χρόνια. Δεν υπάρχει ελληνικό θεσμικό πλαίσιο που να τηρείται, ακόμα και για έγγραφα ήσσονος σημασίας, ενώ ο κάθε διευθυντής μιας υπηρεσίας αρχείων ή μιας βιβλιοθήκης μπορεί να κάνει του κεφαλιού του. Οι ερευνητές δυσκολεύονται στην πρόσβαση ακόμα και σε έγγραφα που έχουν αποχαρακτηριστεί. Συχνά βρίσκονται μπροστά σε αποθήκες τεράτων, με πρόχειρη οργάνωση και καφκική συμπεριφορά εκ μέρους των υπαλλήλων. Η κατάσταση είναι τριτοκοσμική. Έτσι, ιδίως στο θέμα του Κυπριακού, ευνοείται ένα κλίμα καχυποψίας και επικίνδυνης συνομωσιολογίας, αν πράγματι ο στόχος δεν είναι να προστατευτεί η υστεροφημία κάποιων πρωταγωνιστών.
Όμως τα κράτη και οι λαοί δεν ανήκουν στους ηγέτες τους, ούτε στους ευθυνόφοβους κρατικούς λειτουργούς. Ανήκουν στις μελοντικές γενιές, που θα κληθούν να διαχειριστούν την εξέλιξη μιας κατάστασης της οποίας την επώαση δεν έζησαν και, έτσι, έχουν το δικαίωμα να απαιτούν τη γνώση της ιστορίας τους αυθεντικά, και όχι μόνο από έγγραφα ξένων υπηρεσιών και πρωτοσέλιδα εφημερίδων.
Έχουν μεσολαβήσει οι δημοσιεύσεις αρκετών αποκαλύψεων για την ανεπάρκεια και τον ρόλο των ελληνικών χουντικών στρατιωτικών δυνάμεων (βλέπε για παράδειγμα “Τα μυστικά..
αρχεία του Κισιντζερ” των Βενιζέλου – Ιγνατίου). Επίσης πολλά είναι τα απόρρητα και διαβαθμισμένα έγγραφα ξένων υπηρεσιών που με την πάροδο του χρόνου αποχαρακτηρίζονται και δίνονται στη δημοσιότητα φωτίζοντας πτυχές άγνωστες για τη στάση πολιτικών, και όχι, μόνο προσώπων. Σημαντική δουλειά έγινε και από την Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων στην Κύπρο, μόνο που το πόρισμα αφήνει πολλά κενα, όπως ήταν αναμενόμενο.
Βασικός λόγος γι’ αυτά τα κενά είναι η απροθυμία της Αθήνας να συνεργαστεί ώστε η αλήθεια να παραδοθεί στον ιστορικό μέσα από τα κρατικά έγγραφα που έχουν διασωθεί.
Αν και έχουν παρέλθει τέσσερις δεκαετίες και κανείς πλέον από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων δεν ζει, η Αθήνα επιμένει να αρνείται το άνοιγμα του Φακέλου της Κύπρου – βρίσκεται καταχωνισμένος σε κάποιο γραφείο του κοινοβουλίου. Εκπρόσωποι της κυπριακής Βουλής έχουν επανειλημμένως ζητήσει πρόσβαση στα έγγραφα του Φακέλου. Τα τελευταία είκοσι χρόνια η αρμόδια Επιτροπή της κυπριακής Βουλής ή άλλοι παράγοντές έχουν επαναφέρει το θέμα περισσότερες από δέκα φορές.
Τον Ιούλιο του 2006 -για να ανατρέξουμε μόνο στα πρόσφατα- σχετικά ενημερώθηκαν οι Παναγιώτης Καμένος (ως πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνα και Εξωτερικών υποθέσεων), ο Απόστολος Κακλαμάνης (ως πρώην πρόεδρος της Βουλής) και ο Χάρης Καστανίδης (ως τότε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ). Επίσης από την Επιτροπή της κυπριακής Βουλής τέθηκε το αίτημα του αποχαρακτηρισμού του Φακέλου στους Προέδρους της Βουλής Άννα Μπενάκη και Δημήτρη Σιούφα, αλλά και στον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, ο οποίος δεν απάντησε ποτέ. Τον Μάρτιο του 2010 εστάλη σχετικό αίτημα στον επόμενο πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, στον πρόεδρο της Βουλής Φίλιππο Πετσάλνικο, στον υπουργό Εθνικής Άμυνα Ευάγγελο Βενιζέλο και στον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα. Για άλλη μια φορά δεν υπήρξε κανένα αποτέλεσμα.
Η απάντηση που έχουν πάρει -έστω προφορικά- τα αρμόδια κυπριακά όργανα είναι η εξής (όπως αναφέρεται στο πόρισμα της κυπριακής Επιτροπής για το θέμα): «το σχετικό αρχείο είναι τεράστιο και σε αυτό περιέχονται απόρρητα έγγραφα τα οποία δεν δόθηκαν ποτέ σε κανένα. Την απόφαση μπορεί να διαφοροποιήσει μόνο η ελληνική κυβέρνηση εφόσον κρίνει ότι τα πράγματα παρουσιάζονται σήμερα διαφορετικά».
Το πρόβλημα με τον αποχαρακτηρισμό των απόρρητων εγγράφων είναι πολύ παλιό για την Ελλάδα. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει όποιος θέλει να ερευνήσει, για παράδειγμα, τα παρασκήνια των συνθηκών Ζυρίχης – Λονδίνου, αν και έχουν περάσει 55 χρόνια. Δεν υπάρχει ελληνικό θεσμικό πλαίσιο που να τηρείται, ακόμα και για έγγραφα ήσσονος σημασίας, ενώ ο κάθε διευθυντής μιας υπηρεσίας αρχείων ή μιας βιβλιοθήκης μπορεί να κάνει του κεφαλιού του. Οι ερευνητές δυσκολεύονται στην πρόσβαση ακόμα και σε έγγραφα που έχουν αποχαρακτηριστεί. Συχνά βρίσκονται μπροστά σε αποθήκες τεράτων, με πρόχειρη οργάνωση και καφκική συμπεριφορά εκ μέρους των υπαλλήλων. Η κατάσταση είναι τριτοκοσμική. Έτσι, ιδίως στο θέμα του Κυπριακού, ευνοείται ένα κλίμα καχυποψίας και επικίνδυνης συνομωσιολογίας, αν πράγματι ο στόχος δεν είναι να προστατευτεί η υστεροφημία κάποιων πρωταγωνιστών.
Όμως τα κράτη και οι λαοί δεν ανήκουν στους ηγέτες τους, ούτε στους ευθυνόφοβους κρατικούς λειτουργούς. Ανήκουν στις μελοντικές γενιές, που θα κληθούν να διαχειριστούν την εξέλιξη μιας κατάστασης της οποίας την επώαση δεν έζησαν και, έτσι, έχουν το δικαίωμα να απαιτούν τη γνώση της ιστορίας τους αυθεντικά, και όχι μόνο από έγγραφα ξένων υπηρεσιών και πρωτοσέλιδα εφημερίδων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου