Μια νέα “Υπόθεση Μποσμάν”, στην Ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού αυτή τη φορά;

Ο Ζαν-Μαρκ Μποσμάν ήταν το 1990 ένας άγνωστος έξω απ’ τα σύνορα του Βελγίου ποδοσφαιριστής της RFC Λιέγης. Το συμβόλαιό του είχε λήξει και ξεκίνησε να διαπραγματεύεται με την άσημη γαλλική Ντουνκέρκ (η Δουνκέρκη βρίσκεται στα παράλια της Μάγχης, μεταξύ Καλαί και Οστάνδης, δυο βήματα απ’ το Βέλγιο). Η μεταγραφή όμως δεν έγινε, καθώς ο γαλλικό,,ς απαιτήσεις της RFC Λιέγης, ενώ

και η βελγική ομοσπονδία έκανε προσφυγή κατά του Μποσμάν. Τότε ο Μποσμάν προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριοτου Λουξεμβούργου, κατά του άρθρου 17 των κανονισμών της FIFA για τις μεταγραφές, επικαλούμενος την ελευθερία μετακίνησης των εργαζομένων. Μετά το 1995 βγήκε η απόφαση υπέρ του, μια απόφαση που άλλαξε μια για πάντα τα δεδομένα στα συμβόλαια των ποδοσφαιριστών. Έκτοτε βλέπουμε και στην Ελλάδα το φαινόμενο ομάδες, σαν π.χ. τον Αστέρα Τρίπολης, να παίζουν με 10 παίκτες με ισπανικά και ιταλικά διαβατήρια.

Όπως κανείς δεν ήξερε τον Μποσμάν πριν το 1990, λίγοι μάλλον έχουν ακούσει και για την Ålands Vindkraft AB, μια φινλανδική εταιρεία που έχει αιολικό πάρκο στα νησιά Åland. Τα νησιά βρίσκονται σε φινλανδικά νερά, στην είσοδο του κόλπου της Βοθνίας, μεταξύ Σουηδίας και Φινλανδίας, αλλά συνδέονται στο σουηδικό ηλεκτρικό δίκτυο και το αιολικό πάρκο πουλάει την ενέργεια στη Σουηδία. Το 2009 η Ålands Vindkraft  …

υπέβαλε αίτηση για Σουηδικό “πράσινο πιστοποιητικό”, (μορφή επιδότησης των ΑΠΕ), αλλά η αρμόδια Σουηδική Αρχή απέρριψε την αίτηση, με το αιτιολογικό ότι μόνο εταιρείες εγκατεστημένες στη Σουηδία είναι επιλέξιμες για επιδότηση.

Η Ålands Vindkraft προσέφυγε στα Σουηδικά δικαστήρια, με το αιτιολογικό ότι η απόρριψη της αίτησής της αντιβαίνει στην αρχή της ελεύθερης διακίνησης των αγαθών στην ΕΕ και ιδίως το άρθρο 34 της ΣΛΕΕ. Το Δεκέμβριο 2012 το Διοικητικό Δικαστήριο του Linköping έθεσε 4 προδικαστικά ερωτήματα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και στις 28 Ιανουαρίου 2014 ο εισηγητής της υπόθεσης Γενικός Εισαγγελέας Yves Bot γνωμάτευσε υπέρ της φινλανδικής εταιρείας (Υπόθεση Ålands Vindkraft AC vs. Energimyndighten – Case C-573/12)! 

Η Κοινοτική Ντιρεκτίβα για τις ΑΠΕ (“RED”) περιέχει την πρόβλεψη ότι το κάθε κράτος-μέλος έχει το δικαίωμα να αποφασίσει σε ποια έκταση η ενέργεια που παράγεται σε κάποιο άλλο κράτος είναι δυνατό να λάβει επιδότηση του πρώτου κράτους. Ο Γενικός Εισαγγελέας θεωρεί ότι αυτό το άρθρο είναι άκυρο, ως αντίθετο στην αρχή της ελεύθερης διακίνησης των αγαθών. Η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου αναμένεται να εκδοθεί στις 2 Ιουλίου και συνήθως η εισήγηση γίνεται αποδεκτή. Στην περίπτωση αυτή οι επιπτώσεις δεν θα περιοριστούν μόνο στην ενέργεια, αλλά θα επεκταθούν σε μια σειρά ρυθμίσεις που αφορούν το διασυνοριακό εμπόριο και τις περιφερειακές αγορές.

Στην εισήγησή του ο Γενικός Εισαγγελέας αναφέρεται και σε μια προγενέστερη (το Μάιο 2013) εισήγηση για μια άλλη παρόμοια υπόθεση, που επίσης βρίσκεται σε εκκρεμότητα και αναμένει την έκδοση τελικής απόφασης του ΕυρωΔικαστηρίου. Πρόκειται για την “Υπόθεση Essent”, στην οποία η Βελγική θυγατρική της Ολλανδικής εταιρείας κοινής ωφέλειας Essent ζήτησε Βελγικό “πράσινο πιστοποιητικό” για εισαγόμενη αιολική ενέργεια και η αίτηση απορρίφθηκε με αιτιολογία παρεμφερή με την υπόθεση της Ålands Vindkraft. Ο Γενικός Εισαγγελέας προτείνει να δοθεί μια διετής περίοδος στα κράτη-μέλη, προκειμένου να εναρμονίσουν τα σχήματα ενίσχυσης των ΑΠΕ με τη ΣΛΕΕ.

Αν η εισήγηση γίνει δεκτή, ανοίγει κυριολεκτικά τους “ασκούς του αιόλου” στην Ευρωπαϊκή αγορά ΑΠΕ, καθώς π.χ. τα υπεράκτια αιολικά της Σουηδίας μπορούν να πουλάνε στη Δανία και τη Γερμανία και να επιδοτούνται από τη Γερμανία, βάσει των προβλέψεων του νόμου EEG (ή οι Δανέζικες αιολικές φάρμες στη Γερμανία)! Αυτό φυσικά δεν αρέσει καθόλου στη Γερμανική κυβέρνηση και εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών έσπευσε να δηλώσει ότι η εισήγηση δεν δεσμεύει το Δικαστήριο, που μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά.

Η Γερμανία βρίσκεται στην τελική φάση της αναθεώρησης του νόμου EEG και μια τέτοια απόφαση του ΕυρωΔικαστηρίου θα μπορούσε να φέρει στο προσκήνιο ένα νέο, αστάθμητο παράγοντα, που δεν είχε ληφθεί υπόψη στις διαβουλεύσεις. Ωστόσο η απόφαση του ΕυρωΔικαστηρίου στις υποθέσεις Essent και Ålands θα αποτελέσει ίσως την πιο καθοριστική στιγμή στην πορεία προς μια ενιαία Ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού.

Τα λινκς τεκμηρίωσης βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/06/blog-post_6417.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!