… καί νά μιλήσεις μέ τούς ἱερεῖς πού κτυποῦσαν πένθιμα τήν καμπάνα τήν ὥρα πού ὁ Τσίπρας ὑπέγραφε τήν παραχώρηση τοῦ ὀνόματος τῆς Μακεδονίας στούς Ψαρᾶδες. Γιά νά καταλάβεις τόν Βορρᾶ, πρέπει νά ἀφιερώσεις δύο ὧρες ἀπό τόν χρόνο σου γιά νά θαυμάσεις τόν χρυσό καί τά κοσμήματα τῶν Μακεδόνων Βασιλέων στό Ἀρχαιολογικό Μουσεῖο Θεσσαλονίκης. Γιά νά καταλάβεις τόν Βορρᾶ, πρέπει νά κάνεις στάση στήν μέση τοῦ πουθενά στόν δρόμο γιά τίς Σέρρες, γιά νά φωτογραφήσεις τόν Λέοντα τῆς Ἀμφιπόλεως καί λίγο πιό κάτω τούς Φιλίππους, λίγο ἔξω ἀπό τούς ὁποίους βαπτίστηκε ἡ πρώτη Εὐρωπαία Χριστιανή, ἡ Λυδία. Γιά νά καταλάβεις τόν Βορρᾶ, πρέπει νά σταθεῖς ἔξω ἀπό τό κτίριο τῆς βουλγαρικῆς κομαντατούρ στήν παλαιά πόλη τῆς Καβάλας, δίπλα στό Ἰμαρέτ, γιά νά ἀκούσεις τούς λυγμούς τῶν προγόνων σου πού οἱ κομμιτατζῆδες τούς ἔβγαζαν τά νύχια στήν κατοχή γιά νά ἀλλαξοπιστήσουν.
Όταν ξεκίνησε η Επανάσταση στην Ελλάδα, η Ευρώπη συγκλονισμένη
μάθαινε για το χορό του Ζαλόγγου, την πράξη αντίστασης των γυναικών από
το Σούλι, οι οποίες το 1803 προτίμησαν να πέσουν από την κορυφή του
όρους Ζάλογγο μαζί με τα παιδιά τους παρά να παραδοθούν στους
Τουρκαλβανούς, μετά την κατάληψη του Σουλίου από τα στρατεύματα του Αλή
Πασά.
Σχεδόν 120 χρόνια πριν, στην περιφέρεια της Πάφρας στον δυτικό Πόντο, κάποιες άλλες γυναίκες, αν και ανώνυμες σήμερα, είχαν ήδη μείνει στην ιστορία για την αυτοθυσία τους.
Σχεδόν 120 χρόνια πριν, στην περιφέρεια της Πάφρας στον δυτικό Πόντο, κάποιες άλλες γυναίκες, αν και ανώνυμες σήμερα, είχαν ήδη μείνει στην ιστορία για την αυτοθυσία τους.