Η Greta Thunberg απαιτεί να πεθάνουν οι φτωχοί

Για τους ανθρώπους στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η οικονομική ανάπτυξη που η Greta Thunberg θεωρεί αξιοκαταφρόνητη, είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου.

του Ryan McMaken –Απόδοση στα Ελληνικά: Ευθύμης Μαραμής
Πρόσφατα η ακτιβίστρια Greta Thunberg μίλησε στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα. Η Thunberg απαίτησε δραστικές περικοπές στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πάνω από 50% κατά τα επόμενα δέκα χρόνια.
Δεν είναι σαφές σε ποιον ακριβώς απεύθυνε τις παρατηρήσεις της, αν και κατέθεσε επίσης νομική καταγγελία στον ΟΗΕ, ζητώντας από πέντε χώρες (Αργεντινή, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία και Τουρκία) να υιοθετήσουν ταχύτερα μεγαλύτερες περικοπές στις εκπομπές άνθρακα. Η καταγγελία βασίζεται νομικά στη σύμβαση του 1989 για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σύμφωνα με την οποία η Thunberg ισχυρίζεται ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών παραβιάζονται από υπερβολικά υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Ωστόσο, η Thunberg φαίνεται πως δεν γνωρίζει ότι, στις φτωχές και στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι περισσότερο μια σωσίβια λέμβος για τα παιδιά παρά μια απειλή.

Πλούσιες και φτωχές χώρες

Είναι διαφορετικό πράγμα να επικρίνουμε τη Γαλλία και τη Γερμανία για τις εκπομπές άνθρακα. Αυτές είναι σχετικά εύπορες χώρες, όπου λίγες οικογένειες βιώνουν τη φτώχεια που βιώνουν στις χώρες του τρίτου κόσμου, όταν οι κυβερνήσεις τους καθιστούν την παραγωγή ενέργειας – και επομένως τα περισσότερα καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες – πιο ακριβά μέσω μέτρων και κανονισμών μείωσης των εκπομπών άνθρακα. Αλλά ακόμη και στον πλούσιο κόσμο, μια δραστική περικοπή τέτοιων εκπομπών όπως αυτή που ζήτησε η Thunberg, θα υποβιβάσει πολλά νοικοκυριά που ζουν τώρα οριακά σε μια διαβίωση με πολύ αυξημένες δυσκολίες. Αυτό είναι ένα τίμημα που η Thunberg θέλει σαφώς να πληρώσουν οι φτωχοί του πρώτου κόσμου.
Αλλά η συμπερίληψή χωρών όπως η Βραζιλία και η Τουρκία σε αυτόν τον κατάλογο είναι παράξενη και πλησιάζει να είναι σαδιστική – αν υποθέσουμε ότι η Thunberg γνωρίζει πραγματικά την κατάσταση που επικρατεί στις περιοχές αυτές. Ενώ ορισμένες περιοχές της Βραζιλίας και της Τουρκίας προσεγγίζουν τις συνθήκες του πρώτου κόσμου, οι δύο αυτές χώρες εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από μεγάλους πληθυσμούς που ζουν σε ακραία φτώχεια την οποία οι Ευρωπαίοι μαθητές ανάλογοι της Thunberg αδυνατούν να κατανοήσουν.

Πόλεμος κατά της φτώχειας και ορυκτά καύσιμα

Αλλά χάρη στην εκβιομηχάνιση και την οικονομική παγκοσμιοποίηση – οι χώρες του κόσμου μπορούν και εγκαταλείπουν τη φτώχεια. Τις τελευταίες δεκαετίες, χώρες όπως η Τουρκία, η Μαλαισία, η Βραζιλία, η Ταϊλάνδη και το Μεξικό -χώρες που ήταν μέλη του τρίτου κόσμου και πλήττονταν από τη φτώχεια- είναι τώρα χώρες μεσαίων εισοδημάτων. Επιπλέον, στις χώρες αυτές, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα αγγίξει κατά πάσα πιθανότητα στις επόμενες δεκαετίες αυτό που θεωρούταν ως το επίπεδο διαβίωσης του πρώτου κόσμου τον 20ό αιώνα.
Τουλάχιστον, αυτό θα συμβεί αν άνθρωποι όπως η Greta Thunberg δεν σταθούν εμπόδιο στον δρόμο τους. Η πρόκληση εδώ προκύπτει από το γεγονός ότι για μια χώρα μεσαίων εισοδημάτων ή για μια φτωχή χώρα, η φθηνή ενεργειακή κατανάλωση – που καθίσταται δυνατή χάρη στα ορυκτά καύσιμα – αποτελεί συχνά τον αντιπρόσωπο της οικονομικής ανάπτυξης.
Εξάλλου, εάν μια χώρα θέλει να γίνει πλουσιότερη, πρέπει να δημιουργήσει πράγματα αξίας που θα αγοράσουν άλλες χώρες. Στο επίπεδο χαμηλότερου και μεσαίου εισοδήματος, αυτό σημαίνει συνήθως να παράγονται πράγματα όπως αυτοκίνητα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές ή άλλοι τύποι μηχανημάτων. Αυτό συνέβη σίγουρα στο Μεξικό, τη Μαλαισία και την Τουρκία.
Αλλά για χώρες όπως αυτές, ο μόνος οικονομικός τρόπος για να παραχθούν αυτά τα πράγματα είναι με τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Επομένως, δεν είναι τυχαίο ότι η αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και η οικονομική ανάπτυξη έχουν κοινή ανοδική πορεία. Βλέπουμε αυτή τη σχέση στη Μαλαισία, για παράδειγμα:
Και στην Τουρκία:

Και στη ΒραζιλίαΠηγή¹

Δεν βλέπουμε πλέον αυτή τη στενή σχέση μεταξύ των δύο παραγόντων (οικονομικής ανάπτυξης και εκπομπών άνθρακα) στις πλούσιες χώρες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές χώρες του πρώτου κόσμου (και του μετα-σοβιετικού) χρησιμοποιούν ευρύτερα την πυρηνική ενέργεια και επειδή οι χώρες με υψηλό εισόδημα έχουν εγκαταλείψει σε μεγάλο βαθμό τον άνθρακα έναντι καυσίμων με μικρότερη περιεκτικότητα σε άνθρακα όπως το φυσικό αέριο.²
Χάρη σε αυτή την εκβιομηχάνιση που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα τα τελευταία τριάντα χρόνια, η ακραία φτώχεια και άλλα συμπτώματα της οικονομικής υπανάπτυξης έχουν μειωθεί. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η παγκόσμια ακραία φτώχεια μειώθηκε από 35% σε 11%, από το 1990 έως το 2013. Επίσης, διαπιστώνουμε ότι η πρόσβαση σε καθαρό, επεξεργασμένο νερό έχει αυξηθεί, ο αλφαβητισμός έχει αυξηθεί και το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί – ειδικότερα σε χώρες χαμηλού εισοδήματος οι οποίες προχωρούν σε εκβιομηχάνιση με ταχύτερο ρυθμό τις τελευταίες δεκαετίες.
Ακριβώς με το ίδιο μοτίβο που συμβαδίζουν οι εκπομπές άνθρακα με την οικονομική ανάπτυξη στις χώρες μεσαίου εισοδήματος, έτσι και η παιδική θνησιμότητα τείνει να μειώνεται καθώς αυξάνονται οι εκπομπές άνθρακα. Αυτό βλέπουμε να συμβαίνει σε ολόκληρο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας:

Και στην Κίνα:

Πηγή³

Η εκβιομηχάνιση δεν είναι ο μόνος παράγοντας για τη μείωση της παιδικής θνησιμότητας, φυσικά. Αλλά είναι σίγουρα ένας σημαντικός παράγοντας. Η εκβιομηχάνιση υποστηρίζει σύγχρονες εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, όπως κλιματιζόμενα νοσοκομεία και αυξάνει την πρόσβαση σε καθαρό νερό και αποχετευτικά συστήματα.
Η Greta Thunberg τα αγνοεί όλα αυτά, χλευάζοντας την ιδέα της οικονομικής ανάπτυξης ως «παραμύθι». Αλλά για τους ανθρώπους στον αναπτυσσόμενο κόσμο, τα χρήματα και η οικονομική ανάπτυξη -δύο πράγματα που η Greta Thunberg θεωρεί αξιοκαταφρόνητα- μεταφράζονται σε μια μακροβιότερη και καλύτερη ζωή. Με άλλα λόγια, η οικονομική ανάπτυξη σημαίνει ευτυχία, καθώς, όπως τόνισε ο Ludwig von Mises: «Οι περισσότερες μητέρες αισθάνονται ευτυχείς εάν επιβιώσουν τα παιδιά τους και οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται ευτυχέστεροι χωρίς να έχουν φυματίωση».
Η αλαφροΐσκιωτη περιφρόνηση της Thunberg για τα οφέλη της οικονομικής ανάπτυξης, δεν είναι ασυνήθιστη μεταξύ των ανθρώπων των πλουσίων χωρών, που ζουν ήδη σε έναν βιομηχανικό κόσμο ο οποίος χτίστηκε με χρήση ορυκτών καυσίμων στο παρελθόν. Αυτοί, συνδέουν την πρόσθετη οικονομική ανάπτυξη με ακριβά αυτοκίνητα, μοδάτη ζωή και πολυτέλειες. Αλλά για τα δισεκατομμύρια ανθρώπων που ζουν εκτός αυτών των πλούσιων χωρών, η εκβιομηχάνιση που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, είναι η διαφοροποίηση μεταξύ ζωής και θανάτου.
Παρόλα αυτά, η Greta Thunberg έκρινε ότι είναι αρμόδια να επιτεθεί σε χώρες όπως η Βραζιλία και η Τουρκία, επειδή δεν περιορίζουν με ενθουσιασμό τα βασικά μέσα που διαθέτουν για να αποκτήσουν γρήγορα οι κάτοικοι τους έναν πιο υγιεινό, καλά επισιτισμένο και λιγότερο θανατηφόρο τρόπο ζωής.
Οι Κινέζοι, ειδικά, γνωρίζουν πολύ καλά τα οφέλη της οικονομικής ανάπτυξης. Μια χώρα που λιμοκτονούσε κυριολεκτικά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, εκβιομηχανίστηκε ταχύτατα μετά την εγκατάλειψη του Μαοϊκού κομμουνισμού ακολουθώντας ένα σύστημα περιορισμένου και ρυθμιζόμενου καπιταλισμού της αγοράς. Αλλά ακόμη και αυτή η ελάχιστη γραμμή ζωής που βασίζεται στην οικονομία της αγοράς – υποστηριζόμενη από ορυκτά καύσιμα – γρήγορα και ουσιωδώς απελευθέρωσε ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους από την ακραία φτώχεια, τη στέρηση και τη λιμοκτονία.
Σήμερα, η Κίνα είναι – μακράν – ο μεγαλύτερος παραγωγός εκπομπών άνθρακα στον κόσμο, με το σύνολο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα να είναι διπλάσιο από εκείνο των Ηνωμένων Πολιτειών. Και ενώ οι ΗΠΑ και η ΕΕ μειώνουν τις εκπομπές, η Κίνα δεν δεσμεύεται να περιορίσει τις εκπομπές της οποιαδήποτε στιγμή πριν από το 2030. (Και μια υπόσχεση δεν σημαίνει ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί στην πραγματικότητα.) Η Ινδία εν τω μεταξύ υπερδιπλασίασε τις εκπομπές άνθρακα μεταξύ του 2000 και του 2014 και ο πρωθυπουργός της αρνείται να δεσμευτεί πως θα μειώσει την ηλεκτροπαραγωγή με καύση άνθρακα.

Πηγή⁴

Και ποιος μπορεί να κατηγορήσει αυτές τις χώρες; Τα σχολιαρόπαιδα του πρώτου κόσμου μπορεί να πιστεύουν ότι είναι αρμόδια να κάνουν κήρυγμα στους Κινέζους βιομηχανικούς εργάτες, λέγοντας τους να περιορίσουν το βιοτικό τους επίπεδο, αλλά τέτοια κηρύγματα είναι πιθανό να πέσουν στο κενό, εάν η πολιτική για το κλίμα σημαίνει την καταστροφή του αποκαλούμενου «παραμυθιού» της οικονομικής ανάπτυξης.⁵ 
Όπως το έθεσε ένας κάτοικος της Κίνας στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας Weibo: «Αν δεν αναπτύσσεται η οικονομία, τι θα τρώμε εμείς που ζούμε στις αναπτυσσόμενες χώρες;»

Υπολογίζοντας τα κόστη της «υπερθέρμανσης του πλανήτη»

Οι υποστηρικτές των δραστικών περικοπών στις εκπομπές άνθρακα, θα μπορούσαν να ανταπαντήσουν: «ακόμα κι αν οι πολιτικές μας κάνουν τους ανθρώπους φτωχότερους, οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι θα είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση με την υπερθέρμανση του πλανήτη!» Είναι όμως αλήθεια αυτό;
Στον ΟΗΕ, η Thunberg άστραψε και βρόντηξε: «Οι άνθρωποι υποφέρουν, οι άνθρωποι πεθαίνουν» (εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής). Αλλά αυτός ο απομονωμένος ισχυρισμός, δεν μας λέει απολύτως τίποτα για όσα πρέπει να ξέρουμε όταν αναφερόμαστε στις πολιτικές που αφορούν την κλιματική αλλαγή.
Το σημαντικό ερώτημα είναι το εξής: εάν ο κόσμος εφαρμόσει τις δραστικές πολιτικές που επιθυμεί η Thunberg, θα προκύψει κάτι καλό ή θα προκληθεί περισσότερο κακό;
Η απάντηση μπορεί κάλλιστα να μην ευνοεί τους ισχυρισμούς των ακτιβιστών του κλίματος. Εξάλλου, το κόστος της κλιματικής αλλαγής πρέπει να μετρηθεί σε σχέση με το κόστος των πολιτικών που θα επιβληθούν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Εάν η οικονομική ανάπτυξη υπονομευτεί από την πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής – με συνέπεια 100 εκατομμύρια άνθρωποι να χάσουν την πρόσβαση σε καθαρό νερό και ασφαλή στέγαση – αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο κόστος.
Εξάλλου, τα οφέλη της φθηνής ενέργειας -τα περισσότερα εκ των οποίων προκύπτουν λόγω των ορυκτών καυσίμων- είναι ήδη εμφανή. Το προσδόκιμο ζωής συνεχίζει να αυξάνεται – και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται περισσότερο, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η παιδική θνησιμότητα συνεχίζει να μειώνεται. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ο μέσος Κινέζος χωρικός δεν αναγκάζεται να εργάζεται στα όρια της επιβίωσης σε έναν ορυζώνα. Χάρη στη φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, οι γυναίκες στις χώρες μεσαίου εισοδήματος δεν χρειάζεται να δαπανούν ατελείωτες ώρες πλένοντας τα ρούχα στο χέρι χωρίς πλυντήρια ρούχων. Τα παιδιά δεν χρειάζεται να πίνουν νερό που προκαλεί χολέρα.
Είναι εύκολο να στέκεσαι ενώπιον μιας ομάδας πλούσιων πολιτικών και να τους λες «πώς τολμάτε» να μην εφαρμόζετε την πολιτική που θέλω εγώ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ίσως να είναι λίγο πιο δύσκολο να πεις σε μια εργάτρια κλωστοϋφαντουργίας του Μπαγκλαντές ότι καλά ήταν όσο κράτησε, αλλά πρέπει να βάλουμε φρένο στην οικονομική ανάπτυξη. «Για το καλό της», φυσικά.
Και αυτό ήταν πάντα το πρόβλημα με την πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αν και το βάρος της απόδειξης βρίσκεται στη μεριά αυτών που επιθυμούν να εξαναγκάσουν δισεκατομμύρια ανθρώπων να ακολουθήσουν το παγκόσμιο σύστημα οικονομικής διαχείρισης που οι ίδιοι επιθυμούν, οι ακτιβιστές της κλιματικής αλλαγής ποτέ δεν απέδειξαν πειστικά ότι τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής, είναι χειρότερα από τα προβλήματα που θα προκαλέσει το σακάτεμα των οικονομιών που βρίσκονται στο στάδιο της εκβιομηχάνισης.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ακτιβιστές συνηθίζουν να βασίζονται σε ακραίους, υπερβολικούς ισχυρισμούς περί παγκόσμιας καταστροφής. Κάποιος δεν χρειάζεται να χάνει χρόνο ζυγίζοντας τις επιλογές του, εάν οι μόνες επιλογές που του παρουσιάζονται είναι «κάνε ό, τι θέλουμε» ή «θα αντιμετωπίσεις τον ολικό αφανισμό του πλανήτη».
Αλλά ακόμη και οι ακτιβιστές της κλιματικής αλλαγής δεν μπορούν να συμφωνήσουν ότι οι «αποκαλυπτικές» προσεγγίσεις είναι ακριβείς. Πέρυσι, για παράδειγμα, το Scientific American δημοσίευσε το: Μήπως πρέπει να ηρεμήσουμε με την υπερθέρμανση του πλανήτη; του John Horgan που διερευνά την ιδέα ότι «η συνεχιζόμενη πρόοδος στην επιστήμη και σε άλλα πεδία θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τα περιβαλλοντικά προβλήματα».
Συγκεκριμένα, ο Horgan εξετάζει δύο πρόσφατους συγγραφείς επί του θέματος, τους Steven Pinker και Will Boisvert. Ούτε ο Pinker ούτε ο Boisvert θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι έχουν διαπιστευτήρια ακραίου φιλελευθερισμού, ούτε και υποστηρίζουν τη θέση ότι δεν υφίσταται κλιματική αλλαγή. Και οι δύο υποθέτουν ότι η αλλαγή του κλίματος θα οδηγήσει σε δυσκολίες.
Ωστόσο, και οι δύο καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι προκλήσεις που θέτει η  κλιματική αλλαγή, δεν απαιτούν την ύπαρξη μιας παγκόσμιας κλιματικής δικτατορίας. Επιπλέον, οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν ήδη κίνητρα να κάνουν όσα είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής που μπορεί να προκύψουν. Δηλαδή, η επιδίωξη υψηλότερων προτύπων διαβίωσης μέσω της τεχνολογικής καινοτομίας είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Αλλά αυτή η καινοτομία δεν ενθαρρύνεται όταν κάποια σχολιαρόπαιδα κουνούν το δάχτυλο τους σε Βραζιλιάνους εργάτες και τους λένε να ξεχάσουν το οικογενειακό αυτοκίνητο ή τις οικιακές συσκευές ή το να ταξιδέψουν για να πάνε διακοπές.
Αυτό δεν είναι πιθανό να είναι μια νικηφόρα στρατηγική έξω από τον κόσμο των μεσοαστών του πρώτου κόσμου που μισούν τον εαυτό τους. Φαίνεται ότι πολλοί Ινδοί,  Βραζιλιάνοι και Κινέζοι, είναι πρόθυμοι να διακινδυνεύσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη, για να έχουν μια ευκαιρία να βιώσουν ακόμη και ένα μικρό κομμάτι από αυτό που απολαμβάνουν όλη τους τη ζωή οι πλούσιοι ακτιβιστές του πρώτου κόσμου.

***

Ο Ryan McMaken είναι ανώτερος συντάκτης στο mises.org. έχει πτυχίο οικονομικών και πολιτικών επιστημών από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και ήταν ο οικονομολόγος του τμήματος στέγασης του Κολοράντο από το 2009 έως το 2014. Είναι ο συγγραφέας του:  Commie Cowboys: The Bourgeoisie and the Nation-State in the Western Genre.
To άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Ludwig von Mises

Σημειώσεις:

1. Από την τράπεζα δεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας: εκπομπές CO2 κατά κεφαλή (δεξιός άξονας) σε μετρικούς τόνους. Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (αριστερός άξονας), σταθερά δολάρια ΗΠΑ 2010.
2. Βλέπε «μερίδιο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα«. Οι χώρες μεσαίου εισοδήματος και χαμηλού εισοδήματος εξακολουθούν να εξαρτώνται πολύ περισσότερο από τον άνθρακα, ο οποίος απελευθερώνει περίπου διπλάσιες εκπομπές από ο,τι το φυσικό αέριο, όταν καίγεται.
3. Από την τράπεζα δεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας: CO2 ανά κάτοικο (αριστερός άξονας), σε μετρικούς τόνους. Από την UNESCO: ποσοστό θνησιμότητας κάτω των πέντε ετών, ανά 100.
4. Από την τράπεζα δεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας: Υπολογίζεται με βάση το σύνολο των πληθυσμών και τις εκπομπές CO2 ανά κάτοικο σε μετρικούς τόνους.
5. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το περιοδικό Foreign Policy αναφέρει : «Δεν υπάρχει σχεδόν καμία ανησυχία του κοινού για την αλλαγή του κλίματος στην Κίνα. Το θέμα είναι αρκετά υποβαθμισμένο στα κινεζικά μέσα ενημέρωσης πέρα ​​από την κάλυψη των προγραμμάτων του Πεκίνου και υπάρχει λίγη προσωπική ανησυχία για τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας ή τα αεροπορικά ταξίδια.

από το «https://www.eleytheriagora.gr/»