Μετά τις πορτογαλικές εκλογές του Ιουνίου του 2011, ο κεντροδεξιός συνασπισμός του πρωθυπουργού Πάσος Κοέλιο εφήρμοσε ένα εκτενές πρόγραμμα λιτότητας υπό την εποπτεία των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΔΝΤ. Συνεπεία αυτού, υπέστη βαριές απώλειες στις τοπικές και τις ευρωπαϊκές εκλογές, τον Δεκέμβριο του 2013 και τον Ιούνιο του 2014 αντιστοίχως.
Από τότε, όμως, τα πράγματα άλλαξαν.
Η λιτότητα τελείωσε και ο πρωθυπουργός ανακήρυξε μια νέα..
περίοδο οικονομικής ανάπτυξης. Την ίδια στιγμή, οι σοσιαλιστές άλλαξαν ηγεσία, με τον πρώην πρωθυπουργό Ζοζέ Σόκρατες να παραιτείται μετά την ήττα του τον Ιούνιο του 2011, και να τελεί σήμερα σε κατ? οίκον περιορισμό με την κατηγορία της διαφθοράς. Ο σημερινός ηγέτης του κόμματος και πρώην δήμαρχος της Λισαβώνας, Αντόνιο Κόστα ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος ύστερα από μια διαμφισβητούμενη εσωτερική ψηφοφορία. Αλλά δεν τα κατάφερε στις χθεσινές εκλογές.
Ιδού τα πέντε βασικά συμπεράσματα από αυτή την εκλογική μάχη:
1) Η κεντροδεξιά συμμαχία κέρδισε τις εκλογές, αλλά έχασε την απόλυτη πλειοψηφία και το ένα πέμπτο των ψηφοφόρων της, και τώρα δεν έχει εταίρο στην κυβέρνηση. Για να κυβερνήσει, θα πρέπει να το επιτρέψουν οι ηττημένοι σοσιαλιστές. Το βέβαιο είναι ότι η λιτότητα ανήκει στο παρελθόν και ότι οι ψηφοφόροι στο κέντρο πείστηκαν από το αφήγημα του πρωθυπουργού.
2) Οι σοσιαλιστές τιμωρήθηκαν και πάλι για το παρελθόν τους. Κέρδισαν ψήφους και έδρες, όχι όμως τόσες ώστε να μπορέσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση. Το να είσαι εναντίον της λιτότητας το 2015 δεν είναι λοιπόν αρκετό για να προσελκύσεις το μετριοπαθές κέντρο. Επιπλέον, το κόμμα δεν μπορεί να ξεφορτωθεί τη ρετσινιά των υπερβολικών δαπανών και της κακής οικονομικής πολιτικής που άσκησε όταν ήταν στην κυβέρνηση. Ο δρόμος στη συνέχεια θα είναι δύσκολος. Η μία πιθανότητα είναι οι σοσιαλιστές να επιτρέψουν σε μια κεντροδεξιά κυβέρνηση μειοψηφίας να παραμείνει στην εξουσία, χάνοντας έτσι ψηφοφόρους προς τα αριστερά: Κάτι σαν την «πασοκοποίηση» των πορτογάλων σοσιαλιστών. Η άλλη πιθανότητα είναι να συμμαχήσουν με τη ριζοσπαστική Αριστερά και να δοκιμάσουν μια ασταθή εναλλακτική κυβέρνηση: Κάτι σαν τη «συριζοποίηση» των Πορτογάλων σοσιαλιστών. Και στις δύο περιπτώσεις είναι χαμένοι.
3) Η ριζοσπαστική Αριστερά και οι κομμουνιστές πήγαν καλά, κερδίζοντας συνολικά 36 έδρες. Πέτυχαν δηλαδή να προσελκύσουν τους ψηφοφόρους που τάσσονται κατά της λιτότητας και να αποτρέψουν την αναγέννηση των σοσιαλιστών. Τώρα θα περιμένουν και θα δουν. Οποιοδήποτε λάθος των σοσιαλιστών θα είναι πολύ καλή είδηση γι? αυτούς.
4) Η συμμετοχή ήταν μικρή, φτάνοντας το 56,9% έναντι του 58% τον Ιούνιο του 2011, αλλά θα μπορούσε να είναι ακόμη μικρότερη. Υπήρχαν φόβοι ότι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι- κυρίως από το μετριοπαθές κέντρο, άνθρωποι δυσαρεστημένοι από τη λιτότητα, τη διαφθορά, τα κόμματα του κατεστημένου, τη ζωή εν γένει- θα έμεναν στο σπίτι τους. Οι φόβοι αυτοί δεν επαληθεύθηκαν.
5) Ο οδικός χάρτης για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης είναι περίπλοκος για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Ένας επιπλέον λόγος είναι ότι τον Ιανουάριο θα γίνουν προεδρικές εκλογές όπου δεν υπάρχει καθαρό φαβορί. Ο απερχόμενος πρόεδρος δεν μπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές και ο πρόεδρος που θα εκλεγεί δεν μπορεί να το κάνει πριν περάσουν τρεις μήνες από την ανάληψη της προεδρίας. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να γίνουν νέες εκλογές πριν από τον Ιούνιο του 2016.
Πηγή: Politico.eu, Αθηναϊκό Πρακτορείο
* Ο Νούνο Γκαρούπα είναι πρόεδρος του Ιδρύματος Φρανσίσκο Μανουέλ ντος Σάντος στη Λισαβώνα και καθηγητής νομικών στο Πανεπιστήμιο του Τέξας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου