Γιατί η Μέρκελ δεν μπορεί χωρίς τον Πούτιν!

http://www.elora.gr/

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τη Δευτέρα την Ουκρανία να μετατραπεί σε ομοσπονδιακό κράτος, πριν τη διενέργεια γενικών εκλογών.

Σε δήλωση η οποία αναρτήθηκε στον ιστότοπο του υπουργείου, σύμφωνα με το πρακτορείο Associated Press, καλείται το ουκρανικό κοινοβούλιο να συγκαλέσει συντακτική συνέλευση, η οποία θα συντάξει σύνταγμα που θα μετατρέπει τη χώρα σε ομοσπονδιακή, παραχωρώντας ευρύτερες εξουσίες στις περιφέρειές της. Η Ρωσία σημειώνει ότι οι συγκεκριμένες προτάσεις της αποτελούν μέρος των προσπαθειών να υπάρξει ύφεση των παθών στην Ουκρανία με διπλωματικά μέσα.

Η Μόσχα έχει επιμείνει ιδιαίτερα στην ανάγκη μεγαλύτερης αυτονομίας των ουκρανικών περιφερειών, ειδικότερα των ανατολικών στις οποίες κατοικούν εκατομμύρια Ρώσοι και ρωσόφωνοι Ουκρανοί, ενώ έχει καλέσει το Κίεβο να υιοθετήσει ένα «ουδέτερο πολιτικό και στρατιωτικό στάτους», κοινώς να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Στις προτάσεις της Ρωσίας υπάρχει ακόμη αναφορά σε συγκρότηση διεθνούς Ομάδας Επαφής για το ουκρανικό, η οποία, ωστόσο, σύμφωνα με τη Μόσχα, θα πρέπει να πιέσει το Κίεβο στην κατεύθυνση της αναγνώρισης των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος στην Κριμαία και να εφαρμόσει πτυχές της συμφωνίας της 21ης Φεβρουαρίου μεταξύ του τότε Ουκρανού προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς και της τότε τρικομματικής αντιπολίτευσης.

Τι σημαίνει επί της ουσίας αυτό; Με πολύ απλά λόγια, την μετατόπιση του ενδιαφέροντος από την περιοχή της Κριμαίας, η οποία de facto πια θεωρείται κομμάτι της Ρωσίας, στις υπόλοιπες περιφέρειες της Ουκρανίας με συμπαγείς ρωσικούς πληθυσμούς. Οι οποίες μόνον λίγες καθώς αποτελούν σχεδόν την... μισή Ουκρανία, την ανατολική. Εάν συνδυαστεί αυτό δε με τις σαφείς προσπάθειες των Ρώσων να εμπλέξουν Ούγγρους, Πολωνούς και Βούλγαρους που έχουν μειονοτικές ομάδες στον νότο της Ουκρανίας (αλλά που μέχρις στιγμής δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται καθότι τα κράτη αυτά είναι από τα πιο φιλοαμερικάνικα στην Ευρώπη) είναι σαφές ότι η Μόσχα τις επόμενες εβδομάδες θα συνεχίζει να πιέζει ασφυκτικά στην περιοχή, προκειμένου να μεγιστοποιήσει την “τιμωρία” της Ουκρανίας και να ελαχιστοποιήσει τα “δυτικά” κέρδη στην περιοχή.

Από την πλευρά της η Ουκρανία – που ακόμη δεν έχει κυβέρνηση που να έχει προκύψει από εκλογές – έχει προχωρήσει σε μερική επιστράτευση, αλλά μέχρις στιγμής αντιμετωπίζει προβλήματα μέσα στα ίδια της τα σύνορα λόγω Ρωσικής καταγωγής πολιτών οι οποίοι εμποδίζουν τον στρατό να κινηθεί.

Αγγλοσάξονες και Γάλλοι πιέζουν για μέτρα, αλλά η Γερμανία είναι διστακτική!

Από πλευράς “Δύσης” τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Από την μία υπάρχει το “ατλαντικό” μπλόκ αγγλοσαξόνων και γάλλων (οι οποίοι μάλλον τοποθετούνται εκεί τελευταία τόσο λόγω επιλογών του Ολάντ στην Αφρική, όσο και ως αντίβαρο στην γερμανική ισχύ) και από την άλλη το μπλόκ στο οποίο ηγείται η Γερμανία και η οποία σίγουρα δεν θέλει να φτάσει η κατάσταση στα άκρα. Όπως γράφαμε μήνες πρίν η γεωπολιτική σύγκρουση στην Ουκρανία σίγουρα γίνεται εντελώς διαφορετικά αντιληπτή στην Ουάσιγκτον από ότι στο Βερολίνο.

Από την αρχή της οικονομικής κρίσης, η Γερμανίδα καγκελάριος είναι η μόνιμη πρωταγωνίστρια στην ευρωπαϊκή σκηνή. Είναι όμως η πρώτη φορά που η Ανγκελα Μέρκελ δίνει τον τόνο για ένα θέμα εξωτερικής πολιτικής. Ο Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγιερ είχε ανακοινώσει ότι το Βερολίνο θα εμπλακεί πιο δυναμικά σε εξωτερικά θέματα, ωστόσο ουδείς ανέμενε ότι η Γερμανία θα αναγκαζόταν να αποδείξει την αλλαγή πλεύσης της τόσο σύντομα.

Με τη γνωστή της διστακτικότητα, η Μέρκελ βρέθηκε να δίνει τον τόνο στις Βρυξέλλες, όχι μόνο εξαιτίας του ρόλου της Γερμανίας στην ΕΕ αλλά χάρη στις καλές σχέσεις του Βερολίνου με τη Μόσχα. Η Γερμανία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας και η αλληλεξάρτηση των δύο χωρών μεγάλη.

Επιπλέον, η Μέρκελ γνωρίζει τον Πούτιν εδώ και 14 χρόνια και, όπως λέγεται, έχουν κατακτήσει ένα σημαντικό επίπεδο ειλικρίνειας μεταξύ τους. Αλλωστε γνωρίζουν άριστα ο ένας τη γλώσσα του άλλου και συχνά παρεμβαίνουν όταν μιλούν οι μεταφραστές τους. Στην τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ τους, κατάφεραν να βρουν αρκετά σημεία επαφής, έτσι ώστε ΗΠΑ και ΕΕ να στηρίξουν αρκετές από τις ελπίδες τους για μια εξομάλυνση της κατάστασης στις πλάτες της Μέρκελ. Εστω και απρόθυμα, η Μέρκελ αποδέχτηκε αυτόν τον ρόλο. Γιατί;

Μα γιατί από τα 33 6δις Ευρώ, η ΕΕ των 27 χωρών έκανε εισαγωγές από την Ρωσία αξίας 213 δις Ευρώ (είναι η δεύτερη… κατά τι περισσότερες εισαγωγές από τις ΗΠΑ, με πρώτη… την ΚΙΝΑ) ενώ στις εξαγωγές  από πλευράς ΕΕ η Ρωσία είναι ο τέταρτος προορισμός με 123 δις Ευρώ.

Η Ρωσία αποτελεί την ΔΕΥΤΕΡΗ πιο ανταγωνιστική προς την ΕΕ αγορά αφού «εμείς» έχουμε ετήσιο έλλειμμα σχεδόν 90 δις με την Κίνα πρώτη, ενώ αντίθετα οι ΗΠΑ πρόσθεσαν 87 δις στην ΕΕ την ίδια χρονιά, και είναι με διαφορά… η πιο κερδοφόρα αγορά για τους Ευρωπαίους.

Τα τελευταία τρία χρόνια σε γενικές γραμμές οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ27 με Ρωσία ενισχύονται και μάλιστα με σημαντικό ρυθμό, αρκεί να πούμε ότι οι εισαγωγές αυξήθηκαν από 2010 έως 2012 κατά 32%, οι εξαγωγές της ΕΕ προς Ρωσία κατά 43% ενώ το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά σχεδόν 21%. Ως μεταβολές σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και μεταξύ τόσο μεγάλων οικονομιών, τα παραπάνω νούμερα είναι τρομακτικά Η δε Ρωσία εξάγει πάνω από το 50% του συνόλου των εξαγωγών της στην ΕΕ των 27 ενώ από την άλλη εισάγει κάτω του 50% των εισαγωγών της από την ΕΕ των 27. Πού όμως οφείλονται κατά βάση οι εισαγωγές την ΕΕ από την Ρωσία; (τα 213 δις του 2012)

Όπως ήταν αναμενόμενο… καύσιμα και ορυκτά σε ποσοστό σχεδόν 80%… με πιο απλά λόγια η Ευρώπη των 27 πληρώνει στην Ρωσία σχεδόν 170 δις εξ αυτών… και το τονίζω, μιλάμε με βάση τα νούμερα του 2012… μπορούμε εύκολα να υπολογίσουμε βάσει της πορείας ανάπτυξης του εμπορίου ότι τα νούμερα αυτά είναι και άλλο αυξημένα για το 2013. Αντιθέτως η Ρωσία εισάγει σχεδόν το 50% των εισαγωγών (61 δις) σε μηχανολογικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων βεβαίως και των αυτοκινήτων… Συνολικά το κατασκευαστικό – μεταποιητικό προϊόν που εξάγει η ΕΕ των 27 στην Ρωσία, φτάνει το 87% των συνολικών εισαγωγών της Ρωσίας.

Όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς, αυτού του είδους οι σχέσεις δεν μπορούν να διαταραχθούν εύκολα για χάρη των ΗΠΑ.
Φυσικά ακόμη το ζήτημα της Ουκρανίας έχει μακρά πορεία. Ως προσωπική εκτίμηση όμως θα έλεγα ότι πολύ σύντομα θα δούμε διαφοροποιήσεις στα στρατόπεδα όπως τα έχουμε στο μυαλό μας αυτή την στιγμή.

Του Δημήτρη Παπαγεωργίου