Η κατάρρευση των ευρωπαϊκών αγορών τη τελευταία εβδομάδα, δεν έσβησε μόνο τις επενδύσεις των μετόχων, αλλά βοηθά και στο σβήσιμο των τελευταίων απομειναριών των κεντροαριστερών κομμάτων της ηπείρου. Και μπορεί οι συντηρητικοί να χαίρονται τη στιγμή τους, αλλά οι μπερδεμένες προσεγγίσεις τους απέναντι στα οικονομικά δεινά της Ευρώπης, οδηγούν και στον δικό τους θάνατο.
Η ΕΕ έχει σκεπαστεί με μια κεντροδεξιά κουβέρτα, που κυβερνά τις 22 από τις 27 χώρες μέλη. Σε ολόκληρη την ήπειρο, υπάρχει μια κεντροδεξιά κυριαρχία. Οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, Γερμανία, Γαλλία, και Ιταλία, μαζί με τις Βρετανία και Πολωνία, κυβερνώνται από δεξιούς.
Το τελευταίο επεισόδιο στην οδό προς τη λήθη της κεντροαριστεράς συνέβη όταν ο Ισπανός πρωθυπουργός ανακοίνωσε εκλογές για τον Νοέμβριο. Το εκλογικό αποτέλεσμα θα σημάνει το τέλος της πιο μακροχρόνιας σοσιαλιστικής εξουσίας στην Ευρώπη. Αν και υπάρχουν ελπίδες για τους σοσιαλιστές, το συντηρητικό κόμμα του Mariano Rajoy αναμένεται να κερδίσει με διαφορά. Με μια ανεργία στο 21%, μια αναιμική ετήσια ανάπτυξη στο 1.3%, και τα επιτόκια των δεκαετών κρατικών ομολόγων στο 6% (με συνεχή αύξηση), η Ισπανία δείχνει έτοιμη για μια πολιτική αλλαγή.
Έτσι, μάλλον θα εξαφανιστεί η μεγαλύτερη κεντροαριστερή κυβέρνηση της ΕΕ. Αν κερδίσουν οι συντηρητικοί της Ισπανίας, τότε η κεντροδεξιά θα κυβερνά το 96% των πολιτών της Ένωσης.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στους κορυφαίους θεσμούς των Βρυξελλών. Η συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης Ιουλίου, θύμιζε μια συντηρητική χούντα. Οι βασικοί παίχτες στο τραπέζι, Angela Merkel, Wolfgang Schäuble, Nicolas Sarkozy, Christine Lagarde, Jean-Claude Juncker, José Manuel Barroso, Herman Van Rompuy, και ο Jerzy Buzek, προέρχονται από τον ίδιο πολιτικό χώρο.
Περιέργως όμως, αυτή η συντηρητική παντοδυναμία δεν μεταφράζεται σε σημαντικές αλλαγές στο κοινωνικό συμβόλαιο της Ευρώπης. Όπως απέδειξαν οι χρηματαγορές, η πολιτική ηγεμονία δεν σημαίνει και αποφασιστική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Και παρά την κυριαρχία τους, οι Ευρωπαίοι συντηρητικοί δεν μπορούν να προσφέρουν κάποιο όραμα για τη νέα Ευρώπη.
Η Γερμανία δεν μπορεί να πείσει τους εταίρους της. Οι συντηρητικοί δεν μπορούν να προχωρήσουν σε απλές λύσεις, όπως στη συμμετοχή ιδιωτών στις διασώσεις κρατών, στη δυνατότητα του μηχανισμού EFSF να αγοράζει κρατικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, στην έκδοση ευρωομολόγων, κλπ.
Αυτό που ορίζει τη πολιτική σκηνή της ΕΕ δεν είναι η ιδεολογία, αλλά η γεωγραφία και οι επί μέρους εθνικές πολιτικές κουλτούρες. Οι στιβαροί Βόρειοι εναντίον των παρακμιακών Νότιων. Αυτές οι δυνάμεις συγκρούονται σήμερα με τον λαϊκίστικο ευρωσκεπτικισμό, που μπλοκάρει τον συμβιβασμό και που δένει τα χέρια των κυβερνήσεων. Και αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στη Γερμανία. Τα συνεργαζόμενα κόμματα στον κυβερνητικό συνασπισμό της Merkel φλερτάρουν με τη λαϊκίστικη δημαγωγία εναντίον των σπάταλων Νοτίων.
Στη Γαλλία, στην Ολλανδία, και στη Φιλανδία, οι δεξιές δυνάμεις εκμεταλλεύονται την «ιδεολογική μη καθαρότητα» των κυβερνήσεων, ρουφώντας την λαϊκή στήριξη προς αυτές, και πιέζοντας για σοβαρές οπισθοχωρήσεις στα σχέδια για διασώσεις κρατών.
Την ώρα όμως που η ευρωπαϊκή κεντροαριστερά έχει περιοριστεί στα περιθώρια της λήψης αποφάσεων, θέτει και τις βάσεις για επιστροφή της στο προσκήνιο. Μιλάει για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, εγγυάται την επιστροφή των αδύναμων χωρών στις αγορές, και βασίζεται σε συνεκτικούς διασυνοριακούς τραπεζικούς κανονισμούς. Όπως ανακοίνωσε η ομάδα των Σοσιαλδημοκρατών της ευρωζώνης, «Θέλουμε να αποδείξουμε πως μια άλλη Ευρώπη είναι πιθανή. Μια Ευρώπη που δρα αποφασιστικά και συλλογικά». Για τους Σοσιαλδημοκράτες, αυτό σημαίνει ευρωομόλογα, φόρος στη κερδοσκοπία, έναν νέο ευρωπαϊκό οίκο αξιολόγησης, και μια νέα ευρωπαϊκή επενδυτική στρατηγική.
Και αυτή τους η συνοχή φαίνεται πως αποφέρει καρπούς. Το γερμανικό SPD ανακοίνωσε πως δεσμεύεται για περαιτέρω ολοκλήρωση της ΕΕ. Μάλιστα, πρόσφερε στήριξη στη Merkel για μια αποφασιστική επέμβαση στη κρίση της ευρωζώνης, αν και αυτό θα του στοίχιζε πολιτικά, και εν πάση περιπτώσει θα ήταν δύσκολο να γίνει με δεδομένη τη σύνθεση του κυβερνητικού συνασπισμού.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις στη Γερμανία, θέλουν ένα κυβερνητικό σχήμα υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών, να απολαμβάνει τη μεγαλύτερη στήριξη από την εποχή του ψυχρού πολέμου. Το SPD και οι Πράσινοι θα πάρουν το 51% των ψήφων, ενώ ο σημερινός συνασπισμός που κυβερνά τη χώρα, θα περιοριστεί στο 36%.
Κάτι ανάλογο μπορεί να δούμε και στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές της Γαλλίας. Στην Ιταλία, η κυβέρνηση του συντηρητικού Silvio Berlusconi πνέει τα λοίσθια.
Τέλος, τα μαζικά κινήματα της Ευρώπης αναδεικνύουν μια νέα δύναμη προερχόμενη από τα αριστερά. Οι αγανακτισμένοι της Ισπανίας και οι διαδηλωτές της Στουτγάρδης το αποδεικνύουν.
Τον επόμενο χρόνο, η ΕΕ θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει τις άβολες αποφάσεις που έχει αναβάλλει από την εποχή της εισαγωγής του ευρώ το 1999. Μέχρι στιγμής, οι Ευρωπαίοι συντηρητικοί έχουν κάνει μούσκεμα την ευκαιρία που τους δόθηκε να αφήσουν μια μόνιμη παρακαταθήκη στη πολιτική σκηνή της ηπείρου. Οι συνεχείς τους αμφιταλαντεύσεις και κωλυσιεργίες μπορεί σύντομα να οδηγήσουν σε μια κεντροαριστερή κυριαρχία στην Ευρώπη.
S.A.-Foreign Policy
Η ΕΕ έχει σκεπαστεί με μια κεντροδεξιά κουβέρτα, που κυβερνά τις 22 από τις 27 χώρες μέλη. Σε ολόκληρη την ήπειρο, υπάρχει μια κεντροδεξιά κυριαρχία. Οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, Γερμανία, Γαλλία, και Ιταλία, μαζί με τις Βρετανία και Πολωνία, κυβερνώνται από δεξιούς.
Το τελευταίο επεισόδιο στην οδό προς τη λήθη της κεντροαριστεράς συνέβη όταν ο Ισπανός πρωθυπουργός ανακοίνωσε εκλογές για τον Νοέμβριο. Το εκλογικό αποτέλεσμα θα σημάνει το τέλος της πιο μακροχρόνιας σοσιαλιστικής εξουσίας στην Ευρώπη. Αν και υπάρχουν ελπίδες για τους σοσιαλιστές, το συντηρητικό κόμμα του Mariano Rajoy αναμένεται να κερδίσει με διαφορά. Με μια ανεργία στο 21%, μια αναιμική ετήσια ανάπτυξη στο 1.3%, και τα επιτόκια των δεκαετών κρατικών ομολόγων στο 6% (με συνεχή αύξηση), η Ισπανία δείχνει έτοιμη για μια πολιτική αλλαγή.
Έτσι, μάλλον θα εξαφανιστεί η μεγαλύτερη κεντροαριστερή κυβέρνηση της ΕΕ. Αν κερδίσουν οι συντηρητικοί της Ισπανίας, τότε η κεντροδεξιά θα κυβερνά το 96% των πολιτών της Ένωσης.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στους κορυφαίους θεσμούς των Βρυξελλών. Η συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης Ιουλίου, θύμιζε μια συντηρητική χούντα. Οι βασικοί παίχτες στο τραπέζι, Angela Merkel, Wolfgang Schäuble, Nicolas Sarkozy, Christine Lagarde, Jean-Claude Juncker, José Manuel Barroso, Herman Van Rompuy, και ο Jerzy Buzek, προέρχονται από τον ίδιο πολιτικό χώρο.
Περιέργως όμως, αυτή η συντηρητική παντοδυναμία δεν μεταφράζεται σε σημαντικές αλλαγές στο κοινωνικό συμβόλαιο της Ευρώπης. Όπως απέδειξαν οι χρηματαγορές, η πολιτική ηγεμονία δεν σημαίνει και αποφασιστική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Και παρά την κυριαρχία τους, οι Ευρωπαίοι συντηρητικοί δεν μπορούν να προσφέρουν κάποιο όραμα για τη νέα Ευρώπη.
Η Γερμανία δεν μπορεί να πείσει τους εταίρους της. Οι συντηρητικοί δεν μπορούν να προχωρήσουν σε απλές λύσεις, όπως στη συμμετοχή ιδιωτών στις διασώσεις κρατών, στη δυνατότητα του μηχανισμού EFSF να αγοράζει κρατικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, στην έκδοση ευρωομολόγων, κλπ.
Αυτό που ορίζει τη πολιτική σκηνή της ΕΕ δεν είναι η ιδεολογία, αλλά η γεωγραφία και οι επί μέρους εθνικές πολιτικές κουλτούρες. Οι στιβαροί Βόρειοι εναντίον των παρακμιακών Νότιων. Αυτές οι δυνάμεις συγκρούονται σήμερα με τον λαϊκίστικο ευρωσκεπτικισμό, που μπλοκάρει τον συμβιβασμό και που δένει τα χέρια των κυβερνήσεων. Και αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στη Γερμανία. Τα συνεργαζόμενα κόμματα στον κυβερνητικό συνασπισμό της Merkel φλερτάρουν με τη λαϊκίστικη δημαγωγία εναντίον των σπάταλων Νοτίων.
Στη Γαλλία, στην Ολλανδία, και στη Φιλανδία, οι δεξιές δυνάμεις εκμεταλλεύονται την «ιδεολογική μη καθαρότητα» των κυβερνήσεων, ρουφώντας την λαϊκή στήριξη προς αυτές, και πιέζοντας για σοβαρές οπισθοχωρήσεις στα σχέδια για διασώσεις κρατών.
Την ώρα όμως που η ευρωπαϊκή κεντροαριστερά έχει περιοριστεί στα περιθώρια της λήψης αποφάσεων, θέτει και τις βάσεις για επιστροφή της στο προσκήνιο. Μιλάει για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, εγγυάται την επιστροφή των αδύναμων χωρών στις αγορές, και βασίζεται σε συνεκτικούς διασυνοριακούς τραπεζικούς κανονισμούς. Όπως ανακοίνωσε η ομάδα των Σοσιαλδημοκρατών της ευρωζώνης, «Θέλουμε να αποδείξουμε πως μια άλλη Ευρώπη είναι πιθανή. Μια Ευρώπη που δρα αποφασιστικά και συλλογικά». Για τους Σοσιαλδημοκράτες, αυτό σημαίνει ευρωομόλογα, φόρος στη κερδοσκοπία, έναν νέο ευρωπαϊκό οίκο αξιολόγησης, και μια νέα ευρωπαϊκή επενδυτική στρατηγική.
Και αυτή τους η συνοχή φαίνεται πως αποφέρει καρπούς. Το γερμανικό SPD ανακοίνωσε πως δεσμεύεται για περαιτέρω ολοκλήρωση της ΕΕ. Μάλιστα, πρόσφερε στήριξη στη Merkel για μια αποφασιστική επέμβαση στη κρίση της ευρωζώνης, αν και αυτό θα του στοίχιζε πολιτικά, και εν πάση περιπτώσει θα ήταν δύσκολο να γίνει με δεδομένη τη σύνθεση του κυβερνητικού συνασπισμού.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις στη Γερμανία, θέλουν ένα κυβερνητικό σχήμα υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών, να απολαμβάνει τη μεγαλύτερη στήριξη από την εποχή του ψυχρού πολέμου. Το SPD και οι Πράσινοι θα πάρουν το 51% των ψήφων, ενώ ο σημερινός συνασπισμός που κυβερνά τη χώρα, θα περιοριστεί στο 36%.
Κάτι ανάλογο μπορεί να δούμε και στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές της Γαλλίας. Στην Ιταλία, η κυβέρνηση του συντηρητικού Silvio Berlusconi πνέει τα λοίσθια.
Τέλος, τα μαζικά κινήματα της Ευρώπης αναδεικνύουν μια νέα δύναμη προερχόμενη από τα αριστερά. Οι αγανακτισμένοι της Ισπανίας και οι διαδηλωτές της Στουτγάρδης το αποδεικνύουν.
Τον επόμενο χρόνο, η ΕΕ θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει τις άβολες αποφάσεις που έχει αναβάλλει από την εποχή της εισαγωγής του ευρώ το 1999. Μέχρι στιγμής, οι Ευρωπαίοι συντηρητικοί έχουν κάνει μούσκεμα την ευκαιρία που τους δόθηκε να αφήσουν μια μόνιμη παρακαταθήκη στη πολιτική σκηνή της ηπείρου. Οι συνεχείς τους αμφιταλαντεύσεις και κωλυσιεργίες μπορεί σύντομα να οδηγήσουν σε μια κεντροαριστερή κυριαρχία στην Ευρώπη.
S.A.-Foreign Policy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου